چرا آثار باستانی ما در ایران نیستند؟

در این مطلب تلاش کردیم شما را با دلیل غارت منابع ملیتان آشنا کنیم به امید اینکه همتی شود و آنها را به خاک خود بازگردانیم....

در زمان ناصرالدین شاه قاجار گاهی خارجی ها برای کاوش در خاک ایران به اینجا می آمدند و در برخی موارد آثار باستانی پیدا می‌کردند که خود ناصرالدین شاه هم به آنها علاقمند بود که البته به سبب همین علاقه او خساراتی به ایران وارد شد که سال ها برا جبرانش کم است.

ماجرا از جایی شروع شد که فرانسوی ها با دادن ۱۰ هزار تومان(در آن زمان ارزش والای داشت)قرار دادی با ناصرالدین شاه امضا کردند به نام《امتیاز حفر کل ایران》این قرار داد در سال ۱۲۷۴ بین شاه وقت و فرانسوی ها بسته شد که از جمله مفادش این بود که هرچه آثار گران قیمت و نفیس پیدا شود متعلق به دولت ایران است و فرانسوی ها اگر بخواهند می‌توانند نصفش را به قیمت عادلانه بخرند و برای نصف دیگر هم حق تقدم دارند.

تا اینجای قرارداد به نظر برای ایران بد نبود اما قسمت تلخ ماجرا هم این بود که《از حجازی و مجسمه و خطوط هر چه یافت شود می‌تواند نقشه و قالب آن را بردارند و آنچه پیدا شود نصف آن مال دولت فرانسه خواهد بود》این به نظر عادلانه می آمد چون قاجاریان فکر می‌کردند فرانسوی ها حق دارند دستمزدی برای کارشان دریافت کنند اما نمی دانستند این چه اشتباهی است! بعد از ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه روی کار آمد که اوضاع از قبل هم بد تر شد.

مدتی از این ماجرا می گذشت و فرانسوی ها همچنان به کاوش در خاک ایران ادامه می‌دادند و قاجاریان هم به آثار باستانی به چشم ثروتی مفت و مجانی نگاه می‌کردند و از کارشان هم بسیار راضی بودند.حتی در تاریخ نوشته شده که وقتی مظفرالدین شاه برای بازدید از موزه لوور فرانسه در پاریس رفت فرانسوی ها برنامه چیدند که مظفرالدین شاه جواهرات کشف شده در ایران را نبیند تا مبادا به فکر فسخ قرارداد بیفتد!

مظفرالدین شاه با این تفکر که اینگونه ایرانی ها هم در میان کشور های غربی آثار باستانی برای نمایش دارند خودش را گول میزد.فرانسوی ها هم از فرصت استفاده کردند و قرارداد دیگری با قاجاریان بستند.قرارداد جدید از این قرار بود که همان قرارداد قبلی را با امتیازات بیشتر ابدی کردند قرارداد جدید به این معنی بود که فرانسوی ها تا هر زمان که دلشان میخواست می‌توانستند به کاوش در خاک ایران ادامه بدهند.یکی از این امتیاز ها از این قرار بود که《دولت فرانسه متعهد است که هر گاه اسباب طلا و نقره کشف شود به وزن آن باید پول طلا و نقره تحویل خزانه دولتی ایران بنمایند و تمام باقی اشیاء به دو قسمت مابین این دو مملکت تقسیم شود. مگر آنهایی که در حوالی شوش پیدا شده است بدون خسارت تعلق به دولت فرانسه دارد》

اینگونه بود که فرانسوی ها جای خود را در ایران سفت کردند و بسیاری از آثار باستانی ایران را به موزه لوور بردند. به مرور زمان شاه های مختلف کم کم این قرارداد ها را از بین بردند اما این خسارات تا امروز جبران نشد و به این سادگی هام هم جبرا نمی‌شود!

‌‌‌‌‌‌‌‌