تاب آوری

در این مقاله، توضیح خواهیم داد که تاب‌آوری چیست، چه نقشی در زندگی افراد دارد و چگونه می‌توان آن را افزایش داد

تاب‌آوری به معنای "بازگشت به حالت عادی" پس از تجربه یک شکست است. زمانی که دوچرخه‌سواری یاد گرفته‌اید را به خاطر آورید. هر بار که از روی دوچرخه زمین خورده‌اید، بلند شده‌اید، دوباره سوار دوچرخه‌ شده‌اید و تلاشتان را برای یادگیری ادامه داده‌اید؛ کودک تاب‌آوری بوده‌اید. دانش‌آموزی که در امتحانی نمره‌ی کمی گرفته،‌ اما برای امتحان بعدی بیشتر تلاش می‌کند نیز دانش‌آموز تاب‌آوری محسوب می‌شود. وقتی افراد با شرایط سخت روبه‌رو می‌شوند، تاب‌آوری به آن‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر به وضعیت عادی بازگردند و با تغییرات پیش‌آمده سازگار شوند. کارهایی که انجام می‌دهیم و افرادی که با آن‌ها معاشرت می‌کنیم بر تاب‌آوری ما تاثیر می‌گذارند.

این ویژگی در طول زندگی ما تغییر می‌کند. تاب‌آوری هم مانند بسیاری دیگر از مهارت‌های کلیدی زندگی، نیازمند یادگیری و رشد است. ما می‌توانیم با ایجاد روابط حمایتی و الگوبرداری از رفتارهای افراد موفق، تاب‌آوری خود را افزایش دهیم. تاب‌آوری در دوران کودکی و نوجوانی تأثیر زیادی بر سلامت روانی، جسمی و عاطفی ما دارد. با تقویت تاب‌آوری، می‌توانیم نمرات خود را در مدرسه بهبود بخشیم و از زندگی لذت بیشتری ببریم، در حالی که نگرانی‌ها و غم‌هایمان کاهش می‌یابد.

تصور کنید پیمان و پرهام (که اتفاقا هم سن و سال شما هستند) در تیم فوتبال مدرسه بازی می‌کنند. آن‌ها در یک بازی مهم می‌بازند. طبیعی است که همه بچه‌های تیم برای این باخت ناراحت هستند. فکر می‌کنید واکنش همه‌ی بچه‌ها به این باخت یکسان است؟ پیمان برای چند روز ناراحت ماند. او نمی‌خواست برای چند هفته فوتبال بازی کند. او همچنان به اشتباهاتی که در بازی مرتکب شده فکر می‌کرد و به همین دلیل احساس بدش تشدید شد. او می‌ترسید که دوباره بازی کند چون فکر می‌کرد تیمش باز هم شکست می‌خورد. از طرف دیگر، پرهام بعد از اینکه کمی ناراحت شد، دوباره به زمین فوتبال برگشت و شروع به تمرین کرد. او به اشتباهاتش در بازی فکر کرد و مصمم شد مهارت‌های فوتبالش را بهتر کند. چطور می‌توانیم تفاوت واکنش‌های پیمان و پرهام را نسبت به یک مشکل مشابه توضیح دهیم؟ روان‌شناسان می‌گویند که تفاوت اصلی بین آن‌ها این است که پرهام تاب‌آوری بیشتری دارد.

تاب‌آوری چیست؟ تاب‌آوری ویژگی‌ای است که در همه‌ی ما وجود دارد. اما قدرت این ویژگی بین افراد مختلف، متفاوت است. تاب‌آوری به ما کمک می‌کند تا با شرایط سخت مانند باختن در یک مسابقه فوتبال، دریافت نمره پایین یا کنار آمدن با بیماری خود یا یکی از اعضای خانواده مقابله کنیم. روان‌شناسان تاب‌آوری را به عنوان "بازگشت به حالت عادی" پس از یک شکست توصیف می‌کنند. به عبارت دیگر، وقتی با شرایط چالش‌برانگیز مواجه می‌شویم، تاب‌آوری به ما کمک می‌کند که به طور موفقیت‌آمیزی با شرایط سازگار شویم و سریع‌تر به حالت عادی بازگردیم

تاب‌آوری از کجا می‌آید؟ تاب‌آوری از آنچه که فکر می‌کنیم، احساس می‌کنیم، انجام می‌دهیم و همچنین از افرادی که در اطراف ما هستند، شکل می‌گیرد. به همین دلیل است که این ویژگی در طول زندگی ما تغییر می‌کند. پیش از این گفتیم که می‌توانیم تاب‌آوری خود را با ایجاد روابط حمایتی و الگوبرداری از رفتارهای افراد موفق افزایش دهیم. اما چگونه؟! چگونه از خودمان مراقبت کنیم؟ تاب‌آوری به معنای مراقبت از سلامت جسمی و عاطفی ما است. استراحت کافی، خوردن غذاهای سالم، ورزش کردن و انجام فعالیت‌های لذت‌بخش می‌تواند به ما کمک کند تا بعد از یک شکست احساس بهتری داشته باشیم و برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده‌تر باشیم

تفکر مثبت افراد تاب‌آور، معمولا به زندگی خوشبین هستند. آن‌ها بر اتفاق‌های خوب تمرکز می‌کنند. حت زمانی که شرایط مطاابق میلشان پیش نمی‌رود، آن‌ها به توانمندی خودشان ایمان دارند. افراد تاب‌آور می‌دانند که شکست‌ها موقتی هستند و ما بالاخره می‌توانیم بر شکست‌هایمان غلبه کنیم. تفکر مثبت هم‌چنین کمک می‌کند تا مسائل را با آرامش بیشتری حل کنیم. پذیرش احساسات وقتی چیز مهمی را از دست می‌دهیم، نمره بدی می‌گیریم، بیمار می‌شویم یا یکی از عزیزانمان دچار مشکل می‌شود؛ احساس غم، اضطراب یا عصبانیت می‌کنیم. این احساسات ناخوشایند هستند، اما "بد" نیستند. ما نباید آن‌ها را انکار کنیم یا وانمود کنیم که وجود ندارند. بلکه می‌توانیم این احساسات را به اقداماتی برای تغییر شرایط تبدیل کنیم.

یادگیری از اشتباهات اشتباهات اتفاق می‌افتند و همه ما گاهی شکست می‌خوریم. افراد تاب‌آور اشتباهات و شکست‌ها را فرصتی برای یادگیری می‌بینند. آن‌ها تلاش می‌کنند بفهمند چه اشتباهی رخ داده و چگونه دفعه‌ی بعد بهتر عمل کنند. آن‌ها از تجربیاتشان یاد می‌گیرند و به خاطر آن‌ها قوی‌تر می‌شوند. روابط مثبت و حمایتی داشتن دوستان، خانواده و افرادی که به ما اهمیت می‌دهند و می‌توانیم با آن‌ها صحبت کنیم، می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. وقتی با چالش‌ها مواجه می‌شویم، این افراد می‌توانند به ما انگیزه بدهند و از ما حمایت کنند. حل تعارضات یادگیری حل تعارضات به صورت صلح‌آمیز و محترمانه می‌تواند تاب‌آوری را افزایش دهد. بسیاری از تعارضات به دلیل عدم درک یکدیگر رخ می‌دهند. اینکه نزدیکانمان نظر متفاوتی با ما داشته باشند؛ یک مسئله‌ی کاملا طبیعی است. باید تلاش کنیم یکدیگر را با وجود تفاوت‌هایی که داریم؛ درک کنیم و بپذیریم. اگر زمان بگذاریم و آنچه را که می‌خواهیم توضیح دهیم و به دیگران فرصت دهیم تا توضیح دهند، می‌توانیم تعارضات بینمان را راحت‌تر حل کنیم

تاب‌آوری در عمل: آماده شدن برای چالش‌های زندگی به پیمان و پرهام فکر کنید. شما فکر می‌کنید کدام یک بیشتر در معرض بیماری است؟ پیمان! چون او به مدت چند هفته با باخت در بازی فوتبال تحت استرس قرار گرفت. بنابراین، بدن او هورمون‌های استرس بیشتری تولید می‌کرد که می‌توانند سیستم ایمنی‌اش را ضعیف کرده و احتمال بیماری را افزایش دهند. تاب‌آوری ممکن است موضوع پیچیده‌ای باشد که درک آن دشوار است و حتی سخت‌تر از آن است که در زندگی واقعی به کار گرفته شود. اما مهم است که به یاد داشته باشیم تاب‌آوری همه یا هیچ نیست و در طول زمان تغییر می‌کند. در زندگی، شما با چالش‌هایی روبرو خواهید شد که بعضی از آن‌ها را می‌توانید به راحتی پشت سر بگذارید. در حالی که دیگران برای مواجهه با همین چالش‌ها نیاز به تلاش بیشتری دارند. برای قوی‌تر شدن، لازم است عواملی را پیدا کنیم که بعضی مشکلات را برای ما سخت‌تر و بعضی دیگر را برای ما ساده‌تر می‌کند. رشد کردن پر از موقعیت‌های دشوار است و تمرین نحوه غلبه بر آن‌ها می‌تواند یکی از سخت‌ترین اما مفیدترین کارهایی باشد که برای خودتان انجام می‌دهید