کمی اطلاعات درباره ایزوتوپ

بریم بیشتر با ایزوتوپ ها آشنا بشیم🙃

-اتم در واقع کوچکترین ذره تشکیل دهنده مواده! یعنی هر چیزی که اطرافمون میبینم، حتی بدن خودمون(🐸!) ، از واحد های بسیار کوچیکی به اسم «اتم» تشکیل شده ! -همین کوچولو هم ذرات ریز تری در خودش داره:) پروتون و نوترون داخل هسته‌ و الکترون در مدار هایی اطراف هسته در حال گردش اند که به ترتیب بار مثبت ، خنثی و منفی دارن:) -اتم ها رو نمیشه با چشم یا حتی میکروسکوپ های معمولی دید🔬👀🔍! برای نمایش اون ها از مدل های اتمی استفاده میکنن که معروف ترین و ساده ترین مدل (در عکس میبینین) مدل بوره! تو پست های بعدی بیشتر راجبش حرف میزنیم🙃 - همینطور که میدونین ، در حالت خنثی، تعداد پروتون و الکترون برابره و تعداد نوترون هم در ایزوتوپ های مختلف اون عنصر، فرق میکنه و هیچ ربطی به تعداد پروتون یا الکترون نداره! میخوای بدونی ایزوتوپ چیه😀✅؟

عدد جرمی در واقع مجموع تعداد پروتون و نوترونه! که تفاوت همین عدد جرمی به معنای تفاوت تعداد نوترون ها و تشکیل ایزوتوپ هاست! چرا 🤔؟ اون چیزی که مشخص می‌کنه این اتم چه عنصری هست (مثلاً اکسیژنه یا طلا یا آهن)، تعداد پروتون‌هاشه. مثلاً: اگه یه اتم 6 تا پروتون داشته باشه، همیشه کربنه. اگه اسم هیدروژنو شنیدی ، بدون که هممییشهه ۱ پروتون داره:) امااااااااااااااااااا 😏 نوترونا چی؟ اونا نقش متفاوتی دارن! اگه تعداد نوترون‌ها رو توی یه اتم زیاد یا کم کنیم، چی می‌شه؟ 🔁 عنصر تغییر نمی‌کنه! مثلاً اگه یه اتم 6 تا پروتون داشته باشه، همیشه کربنه، حتی اگه 6 نوترون داشته باشه یا 7 یا حتی 8 تا! چون پروتون نقش شناسنامه رو داره. 🌟 اما اتم یه تغییری می‌کنه... بهش می‌گن "ایزوتوپ"! یعنی یه جور دیگه از همون عنصر. مثلا: کربن-۱۲ → 6 پروتون + 6 نوترون کربن-۱۳ → 6 پروتون + 7 نوترون کربن-۱۴ → 6 پروتون + 8 نوترون (این یکی رادیواکتیوه!) 💥 بعضی ایزوتوپ‌ها ناپایدار می‌شن وقتی تعداد نوترونا خیلی زیاد باشه، اتم یه‌کم قاتی می‌کنه 😅 یعنی دیگه نمی‌تونه آروم بمونه، و شروع می‌کنه به پرتوزایی (پرتو فرستادن) تا به دو نیم تقسیم بشه و شکافته بشه! یعنی وقتی نوترونا کم یا زیاد بشن، عنصر تغییر نمی‌کنه، ولی یه نسخه‌ی جدید از اون اتم ساخته می‌شه به اسم ایزوتوپ که خواص شیمیایی متفاوتی داره.😃

🩺 پزشکی: رادیوایزوتوپ‌ها کمک می‌کنن که دکترها با دستگاه‌های خاص،محل دقیق بیماریارو تو بدنمون تشخیص بدن یا حتی بعضیارو درمان کنن مثل سرطان! 🌾 کشاورزی: باهاش می‌تونن آفات رو کنترل کنن یا ببینن یه گیاه دقیقاً چقدر مواد غذایی جذب کرده 😋🌱 🌊 مطالعات زیست‌محیطی: کمک می‌کنن بفهمیم آب‌ها یا آلودگی‌ها دارن به کدوم سمت می‌رن، مثل یه ردیاب مخفی! 🪨 زمین‌شناسی: از رادیوایزوتوپ‌ها برای سنجیدن سن دقیق سنگ‌ها و فسیل‌های قدیمی استفاده می‌شه، مثلا کربن ۱۴ ⏳🦖(دایی ناصرو) 🧬 پرتودهی صنعتی برای استریل تجهیزات پزشکی: با استفاده از پرتوهای مخصوص (مثل گاما)، ابزارهای پزشکی رو بدون گرما یا مواد شیمیایی، خیلی تمیز و استریل می‌کنن؛ طوری که حتی یه میکروب هم باقی نمی‌مونه! 🧤🧼💥

میدونستی اگه زوم کنی راحت تری👽💞

🧪 جمع‌بندی اتم چیه؟ همه چیز تو دنیا از اتم ساخته شده؛ اتم کوچیک‌ترین بخش سازنده یک ماده‌ست. اتم از چی درست شده؟ از پروتون (تعیین کننده نوع اتم)، نوترون (برای ایزوتوپ ها) و الکترون (یون های مثبت و منفی) به طور خلاصه ایزوتوپ چیه؟ وقتی اتمی تعداد پروتوناش ثابته ولی تعداد نوتروناش فرق داره، به اون نسخه‌ی خاص می‌گن ایزوتوپ. آیا ایزوتوپ عنصر رو عوض می‌کنه؟ نه! عنصر همونه، فقط یه مدل متفاوت ازشه؛ مثلاً کربن-۱۲ و کربن-۱۴ هر دو کربنن، فقط نوتروناشون فرق داره. چرا ایزوتوپ مهمه؟ چون بعضی‌هاش پایدارن و بعضیاشون ناپایدارن و پرتوزا پس خواص متفاوتی هم دارن کاربرد ایزوتوپ‌ها چیه؟ از پزشکی و کشاورزی گرفته تا زمین‌شناسی، صنعت، باستان‌شناسی و حتی تولید برق