آیا هوش مصنوعی میتواند جایگزین انسان ها شود؟

در آینده‌ای نه چندان دور هوش مصنوعی قرار است میلیون‌ها شغل را از بین ببرد و میلیون‌ها شغل جدید ایجاد کند؛ برای آینده آماده‌اید؟ دقیقاً ۱۰۰ سال پیش و زمانی که فقط ۳۵ درصد آمریکایی‌ها در خانه به برق دسترسی داشتند، کاریکاتوری از اچ‌. تی‌. وبستر در روزنامه‌ نیویورک‌ورلد با این عنوان منتشر شد: «در سال ۲۰۲۳ که تمام کارهای ما با برق انجام می‌شود». در این طرح، کاریکاتوریستی را در اتاق کارش می‌بینیم که عوض کار کردن، درحال برنامه‌ریزی برای تفریح و خوشگذرانی پای تلفن است. خیال او به این خاطر راحت است که به جای او، ماشینی در حال کشیدن طرح است! این دستگاه از یک بخش به‌ عنوان «دینام ایده» تشکیل شده که مسئول ایده‌پردازی است. این ایده‌ها به‌ کمک منبع جوهر و بخش «دینام کاریکاتور» به تصویر درمی‌آیند

این نقاشی این ‌روزها در شبکه‌های اجتماعی وایرال شده؛ چون به‌ درستی انقلاب هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ را پیش‌بینی کرده است. البته این گفته که «در آینده ماشین‌ها قرار است کارهای زیادی انجام دهند»، پیش‌بینی چندان عجیبی نیست! اما نکته شگفت‌انگیز این کاریکاتور جدا کردن بخش «ایده‌پردازی» از «تولید اثر» است. چرا که دقیقاً مکانیزم شبکه‌های عصبی هوش مصنوعی امروزی را به تصویر کشیده است؛ بخش دینام ایده می‌تواند همان مدل زبانی بزرگ مانند GPT-3 باشد؛ و بخش دینام کاریکاتور هم مشابه مولدهای هوش مصنوعی مثل Dall-E یا ChatGPT است

هوش مصنوعی جایگزین چه مشاغلی می‌شود یا نمی‌شود؟ خب قطعا درگیری ذهنی در رابطه با سوال هوش مصنوعی جایگزین انسان‌ می‌شود ابتدا می‌خواهیم ببینیم چه مشاغلی در معرض تهدید هستند. اگر چه تکامل هوش مصنوعی تهدیدی برای امنیت برخی از مشاغل است، اما برخی از کارها فقط از عهده انسان برمی‌آید. چرا که هوش مصنوعی چه اکنون و چه در آینده قادر به انجام آن‌ها نیست؛ اما در مقابل در برخی از مشاغل به‌ راحتی می‌تواند جایگزین انسان شود و بدون نیاز به حقوق و استراحت، کار انسان را انجام دهد. چند ماه پیش شاهد دستاوردهای عظیمی در فناوری هوش مصنوعی بودیم. از جمله آنها می‌توان به چت‌بات هوش مصنوعی ChatGPT با قابلیت نوشتن انشا یا مدل یادگیری ماشینی Stable Diffusion با قابلیت ایجاد عکس اشاره نمود. این پیشرفت هوش مصنوعی بسیاری از افراد را در مورد امنیت شغلی خود نگران کرده است؛ طوری که اکنون به‌ دنبال مشاغلی هستند که هوش مصنوعی تهدیدی برای نابودی آن‌ها نباشد. گر چه در بسیاری از مشاغل هوش مصنوعی می‌تواند جای انسان را بگیرد، در برخی دیگر از مشاغل هنوز هم وجود انسان ضرورت دارد. پس اگر نگران از دست دادن شغلتان هستید بهتر است به چنین مشاغلی فکر کنید. معمولاً مشاغلی که به نیروی فیزیکی و ادراکی بالایی نیاز دارند در معرض جایگزینی توسط ربات‌ها می‌باشند. هوش مصنوعی ممکن است در آینده به کمک این مشاغل بیاید تا کار انسان‌ها را ساده‌تر کند؛ اما هرگز نمی‌تواند آن سطح از عواطف انسانی و هوش اجتماعی مورد ‌نیاز این شغل‌ها را تقلید کند. به عنوان مثال هوش مصنوعی می‌تواند ابزار مفیدی برای معلمانی باشد که سعی دارند سطح پیشرفت، مهارت و خلق‌ و خوی دانش‌آموزان را بسنجند؛ اما ابداً نمی‌تواند جای تعامل انسانی را در کلاس‌های درس بگیرد

نقاط ضعف هوش مصنوعی کای‌ فو لی، کارشناس هوش مصنوعی و مدیرعامل Sinovation Ventures، در اثبات عدم توانایی هوش مصنوعی جایگزین انسان‌ و برخی مشاغل، به چند نقطه ضعف اصلی آن اشاره می‌کند: 1 برنامه‌ریزی استراتژیک پیچیده 2 کارهایی که نیاز به هماهنگی دقیق دست و چشم دارند. 3 کار در فضاهای ناشناخته یا بدون ساختار مشخص ۴ کارهایی که نیاز به همدلی و عواطف انسانی دارند. ۵ برای اینکه انسان‌ها بتوانند خود را با دنیای هوش مصنوعی سازگار کنند، نیاز به نیروی کار انسانی دارند تا آن‌ها را آموزش دهد. همچنین برای فرایند پذیرش تکنولوژی جدید به افراد بسیار زیادی نیاز خواهیم داشت. ۶ هرچه تکنولوژی بیشتر دنیا را فرا بگیرد و درخواست ما نیز از آن بیشتر شود، افراد بیشتری در این کار مشارکت می‌کنند. برای درک این موضوع یک مثال جالب می‌زنیم. در دهه 80 ساخت بازی‌های رایانه‌ای فقط حدود چندین ماه زمان و تعداد زیادی نیرو نیاز داشت. اما حالا برای ساخت یک بازی ویدیویی پرفروش به صداگذارهای ماهر، طراحان گرافیک متخصص، دانش عمیق از علم فیزیک و بودجه‌‌ای چند میلیون دلاری نیاز است.

محدودیت های هوش مصنوعی اما، با وجود پیشرفت‌ها و امکانات هوش مصنوعی، باید در نظر داشت که محدودیت‌هایی برای کار با آن وجود دارد. یکی از محدودیت‌های اصلی این است که اطلاعات و عملکرد هوش مصنوعی به داده‌هایی که به آن آموزش داده شده محدود می شود. هوش مصنوعی همچنین قادر به خلاقیت یا نوآوری واقعی و خودبخودی نیست. در حالی که هوش مصنوعی می تواند ایده ها و راه حل های جدیدی را بر اساس داده های موجود ایجاد کند، نمی تواند خارج از چارچوب فکر کند و ایده های اصلی خلق کند. این به این دلیل است که هوش مصنوعی بر اساس الگوریتم ها و الگوها است، در حالی که خلاقیت انسان توسط شهود، الهام و تخیل هدایت می شود. بنابراین، هوش مصنوعی می تواند ابزار ارزشمندی برای تقویت نبوغ انسان باشد اما هرگز نمی تواند جایگزین آن شود

آینده هوش مصنوعی و هوش انسانی چیست؟ هوش مصنوعی احتمالاً به پیشرفت خود ادامه می دهد و پیچیده تر می شود و آن را قادر می سازد تا طیف وسیع تری از وظایف را انجام دهد. با این حال، همیشه وظایف و مشکلاتی وجود خواهد داشت که نیاز به مشارکت و خلاقیت انسان دارد. نقش‌هایی که به روابط انسانی، تصمیم‌گیری، شهود و هوش هیجانی نیاز دارند، مانند پزشکان، معلمان، متخصصان منابع انسانی و رهبران تجاری، نمی‌توانند خودکار شوند. با این حال، هوش مصنوعی آنها را سازنده تر و موثرتر می کند. در نتیجه، در حالی که هوش مصنوعی پتانسیل بسیار زیادی برای تغییر بسیاری از صنایع و بهبود زندگی ما از طرق مختلف دارد، نمی تواند به طور کامل جایگزین هوش انسانی شود. در حالی که AI ممکن است بتواند وظایف خاص را سریعتر و دقیقتر از انسانها انجام دهد، اما فاقد همان سطح هوش عمومی، خلاقیت و درک اجتماعی است که انسانها دارند. بنابراین، موثرترین و منطقی ترین رویکرد برای هوش مصنوعی این است که به آن به عنوان ابزاری برای تقویت هوش انسان نگاه کنیم تا جایگزینی برای آن. با انجام این کار، می‌توانیم با حفظ ارزش ورودی و خلاقیت انسان، از پتانسیل هوش مصنوعی به طور کامل و صحیح بهره ببریم.