عدد ۱۲ در دنیای باستان

‏در آیین میترائیسم (مهرپرستی)، عدد ۱۲ و مفهوم “۱۲ یار میترا” یا “۱۲ پسر میتراس” یکی از نمادهای برجسته و پرمعنا هست. این نماد به طور گسترده‌ای در ادبیات، اسطوره‌ها و نقوش مربوط به مهرپرستی مشاهده میشه. گرچه اطلاعات مستقیم از جزئیات این نماد در متون باستانی اندکه، اما تفسیرهایی در مورد اهمیت اون وجود داره که در این رشته پست به اونها میپردازم

۱. از عدد ۱۲ شروع کنیم. در فرهنگ‌های اساطیری و باستانی دو عدد مرتب به چشم میخورند که یکی از اونها ۱۲ هست: تمدن های میان رودان: بابلی ها سال رو به ۱۲ قسمت تقسیم کردند و تا جایی که اطلاع داریم اولین تمدنی بودند که آسمان رو به ۱۲ صورت فلکی تقسیم کردند که پایه‌ی اعتقادات ستاره‌شناسی هم هست.

۲. مصر و‌ یونان: مصریان روز و شب رو به دو بخش ۱۲ تایی تقسیم کردند که اساس کارکردن ساعت از همین تقسیم بندی میاد. علاوه بر خدایان ۱۲ کانه در مصر و یونان باستان، افسانه‌های مربوط به هرکول هم شامل ۱۲ ماموریت اصلی هست.

۳. یهودیت، مسیحیت و شیعه گری: بنی‌اسرائیل به ۱۲ قبیله تقسیم شده بودند که هر کدام از فرزندان یعقوب (اسرائیل) نشأت گرفته‌اند. در مسیحیت، عیسی ۱۲ شاگرد یا حواری داشت و در شیعه ۱۲ امام. در مکاشفه یوحنا عدد ۱۲ به طور مکرر به عنوان نماد نظم الهی و شهر مقدس اورشلیم به کار رفته (مانند ۱۲ دروازه، ۱۲ بنیان و ۱۲ مروارید)

۴. هند و چین: در اساطیر ودایی، ۱۲ آدیتیا (ایزدان خورشید) چرخه‌های طبیعت و زمان رو نمایندگی می‌کردند. تقویم ودایی هم از ۱۲ ماه تشکیل شده بود که هر ماه با جنبه‌ای از طبیعت هماهنگی داشت. در فرهنگ چینی، چرخه‌ی زودیاک شامل ۱۲ حیوان هست که هر کدوم یک سال رو نمایندگی می‌کنند. این چرخه ۱۲ ساله برای پیشگویی و تنظیم تقویم به کار میره. روز در چین باستان به ۱۲ بخش تقسیم شده بود که هر بخش برابر با دو ساعت بود.

‏۵. ایران باستان: تقویم زرتشتی بر ۱۲ ماه سال مبتنی بود. هر ماه به یکی از ایزدان اختصاص داشت که محافظ آن ماه بودند. در میترائیسم، عدد ۱۲ نماد کیهان و یاران میترا بود که ارتباطی عمیق با چرخه طبیعت و صور فلکی داشت. در بسیاری از نقوش سنگی و معابد میترائی، میترا رو در حال شام خوردن با ۱۲ یارش که دور میز نشسته‌اند نشان میدن. این تصویر شباهت زیادی به “شام آخر” در مسیحیت داره، که نشان‌دهنده‌ی احتمال تأثیر میترائیسم بر مسیحیت اولیه هست. این ۱۲ یار یا پسران، نماد نیروهای طبیعت یا ارواح کیهانی هستند که با میترا همراهی می‌کنند و اون رو در وظیفه‌اش برای نگهبانی از نظم جهان یاری میدن. فلسفه‌ی قربانی کردن هم وجه دیگه‌ای از تشابه بین‌ میتراییسم (میترا گاو مقدس رو قربانی میکنه) و مسیحیت (مسیح خودش رو قربانی میکنه) هست.