تاریخچه زبان فارسی

خط‌های فارسی نو آغازین، زبان «فارسیِ نوِ آغازین» در سده‌های نخست پس از اسلام به خط‌های زیر نوشته شده‌است: خط عربیخط پهلوی/خط اوستاییخط عبریخط مانویخط سُریانی

خط‌های دیگری نیز قبل و بعد از اسلام برای زبان فارسی مورد استفاده بوده‌اند که همگی آن‌ها به این شرح هستند: خط‌های درحال استفاده«خط فارسی» برپایهٔ خط عربی با به‌کارگیری الفبای فارسی که مبتنی بر الفبای عربی است با چند حرفِ اضافه: گ چ پ ژخط تاجیکی که مبتنی بر خط سیریلیک است و تحت استفاده در تاجیکستانلاتین‌نویسی فارسی، مورد استفاده در پیامک‌های موبایل و روی پلاک‌های کوچه‌ها و خیابان‌ها

پیش از حملهٔ عرب‌ها به ایران و ورود اسلام به این کشور، دو خط اوستایی و خط پهلوی بکار گرفته می‌شدند؛ ولی زبان قرآن بر اساس خط کوفی بود و علی بن ابی طالب خود نیز به خط کوفی می‌نوشت.[۷ش] تا این زمان، قلمروی عرب‌ها از افغانستان و ایران تا سوریه و مصر گسترش یافته بود و غلط‌خوانی‌های زیادی در نامه‌نگاری‌های خلیفه‌ها به وجود می‌آمد. مردم کشورهای دیگر در ادای واژه‌های عربی دچار مشکل بودند تا اینکه در سال ۶۵ هجری، عبدالملک بن مروان در دمشق به خلافت رسید و در نامه‌ای که به حجاج بن یوسف ثقفی خلیفهٔ عراق نوشت، به او گفت که این خط کوفی که ابوالاسود دؤلی طراحی کرده، کفایت نمی‌کند و از حجاج بن یوسف خواست تا خط عربی را بر پایهٔ همین خط کوفی توسعه دهد و ترویج کند.

اساس الفبای فارسی ار الفبای عربی گرفته شده است.اما الفبای فارسی دارای ویژگی‌هایی است که آن را از خط عربی اندکی متفاوت می‌سازد. شکل بعضی از نویسه‌های خط فارسی با نویسهٔ عربی آن‌ها تفاوت می‌کند. برای مثال «ک» فارسی در حالت پایانی یا تنها با سرکش نوشته می‌شود در حالی که «ك» عربی در این دو حالت بدون سرکش است یا حرف «ی» در عربی به‌صورت «ي» است. تفاوت‌های جزئی دیگری هم وجود دارد.

پروفسور ابراهیم پور داوود ایران‌شناس معاصر، اوستاشناس، نخستین مترجم فارسی اوستا و استاد فرهنگ ایران باستان و زبان اوستایی در دانشگاه تهران در ارتباط با خط‌های رایج در ایران باستان در کتاب خود فرهنگ ایران باستان در صفحهٔ ۱۰۲ می‌نویسد.