شهر تاریخی مراغه

شهر تاریخی مراغه شهری تاریخی در قلب آذربایجان است و از بین شهر های تاریخی،بی توجهی زیادی به آن شده است. در ادامه به این شهر زیبا و تاریخی می پردازیم

اگر برای فرار از هوای گرم پایتخت و آرامشی چند روزه دنبال برنامه‌ریزی سفری چند روزه هستید، ما به شما مراغه را پیشنهاد می‌کنیم؛ شهری تکیه داده به کوه سهند با مردمانی که با زبان شیرین آذری به شما خوشامد می‌گویند. این شهر كه در میانه تاریخ و طبیعت قرار گرفته ‌است‌، بیشتر با رصد‌خانه مشهور و صابون منحصر به فردش در جهان شناخته ‌‌می شود. (ولی الان دیگه تابستون داره تموم میشه🙃)

مراغه در شمال غرب ایران درست در کنار رود صوفی‌چای و دامنه جنوبی کوه سهند کمی‌ آن‌سو‌تر از دریاچه ارومیه آرام گرفته است. این شهر از شمال به تبریز نزدیک است و از غرب از طریق بناب به دریاچه ارومیه می‌رسد. دو شهر هشترود و میانه هم در شرق این شهر قرار دارد.

مراغه اگرچه اعتبار تاریخی‌اش را از دوران حضور خواجه نصیرالدین توسی و دوره ایلخانان می‌گیرد اما یادگارهایی که در شهر قرار دارد نشان از سابقه بسیار طولانی آن دارد. در سال 1840 کنسول روسیه در تبریز مقدار زیادی سنگواره و استخوان کشف کرد که نشان می‌داد حیات در این شهر بیشتر از پنج میلیون سال بوده است.

این همان شهری است که در کتاب‌های جغرافی قرن سوم و چهارم هجری به افزاره روح یا افراه رود از آن یاد شده است. یاقوت حموی؛ جغرافیدان مشهور قرن هفتم هجری در معجم‌البلدان، افراه رود را پایتخت سلسله‌هایی مانند اتابکان آذربایجان می‌داند.

این شهر در زمان مادها یکی از شهرهای مهم ایران بود. منابع تاریخی نوشته‌اند؛ زمانی که مارک آنتونی؛ سردار روم پایتخت آتروپاتکان یا همان آذربایجان امروزی را در دوران اشکانیان محاصره کرد این شهر را تسخیر کرد. هرچند که دلاوران آتروپاتکان و پارت ماراکیا را از دست آنها خارج کردند، اما در مدتی که در این شهر بودند و معبد هایی ساختند.

مراغه در سال 22 هجری توسط مسلمانان فتح شد و جز یک روایت غیر‌قابل تایید که در دوره‌ای افشین سردار ایرانی در آن حکومت کرد تا سال 618 خیلی در تاریخ رد‌پایی ندارد. در این سال بود که با حضور مهمانان ناخوانده سرنوشت این شهر آرام دچار تلاطم شد.

چنگیزخان مغول در سال 616 به بهانه کشته‌شدن بازرگانان و فرستادگانش به دربار خوارزمشاه، به ایران حمله کرد. سپاه‌ خان‌مغول در صفر 618 به دروازه‌های مراغه رسید و این شهر را بعد از یک هفته درگیری و خونریزی و غارت و سوزاندن تصرف کرد.

مراغه تا حمله دوم مغولان در 656 در دوران هلاکو چندبار میان خوارزمشاهیان و خان‌های مغول دست به دست شد. هلاکو‌خان مغول در سال 656 با حمله وسیع با تسخیر بغداد و کشتن المعتصم بالله خلیفه بغداد در صفر همان سال به سمت آذربایجان آمد. او که از دشت‌های آسیای مرکزی آمده بود وقتی به مراغه رسید مفتون آب و هوا و آبادانی این شهر شد و حکومت ایلخانان را در این شهر بنیان گذاشت و از این به بعد بود که مراغه پایتخت ایلخان مغول شد. در کنار او عطاملک جوینی و خواجه نظام‌الملک توسی قرار داشتند.(عکس بالا خواجه نصیرالدین توسی)

به پیشنهاد خواجه نظام‌الملک توسی مشاور بزرگ و دانشمند هلاکو و دستور هلاکو خان، دانشمندان معتبر از شهرهای مختلف به مراغه دعوت شدند و در کنار خواجه بزرگ رصد‌خانه و نظامیه بزرگی را بنیان گذاشتند. مراغه شهر ادیان هم بود. خود هلاکو، بودایی بود و همسرش دوقوز خاتون و مادرش مسیحی بودند. این زمینه مناسبی بود تا مسلمان و ارمنی و رومی ‌و بودایی یادگارهای‌شان را در این شهر بگذارند.(عکس بالا معبد مهر،یادگار بوداییان)

هلاکو در شب یکشنبه ۱۹ ربیع‌الثانی ۶۶۳ برابر با ۲۷ بهمن ۶۴۳ شمسی درگذشت و با مرگش پایتختی هم از مراغه به همراه آباقا‌؛ جانشینش رخت بربست. با این حال مراغه با وجود رصد‌خانه مشهورش شهر علم و دانش باقی ماند‌؛ رصد‌خانه‌ای که حالا یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر است. (عکس بالا هلاکوخان مغول)

جاهای دیدنی 1موزه ی سنگ آقالار در سفر به مراغه فراموش نکنید که به موزه سنگ آقالار هم سری بزنید. این موزه در سال 81 در محوطه مقبره آقالار با گردآوردن سنگ گورهای تاریخی و منحصر‌به‌فردی که در گورستان‌های اطراف مراغه وجود داشت، راه‌اندازی شده است. این محوطه به‌خاطر آن که بزرگان‌، عارفان و شیوخ مراغه در آن دفن شده‌اند به آقالار یا همان بزرگان مشهور شده است.

در سال 1175 پس از مرگ میر‌فتاح به دستور ظل السلطان - که در زمان زندیه زندگی می‌کرده و هیچ ربطی به مسعود میرزا پسر ناصرالدین شاه که بیشتر از 150 سال بعد به دنیا می‌آید ندارد- در این محل دفن و بنای مقبره برایش ساخته می‌شود. بنای آرامگاه متاثر از معماری زندیه است و یکی از بناهای زیبایی است که یک‌بار در 1247 در ابتدای دوران ناصرالدین شاه قاجار به طور کامل مرمت و بازسازی شد. ساختمان بنا چهار ضلعی و هر ضلعش 16 متر و دارای ابزارهای سنگی و طاق‌نمای آجری قرینه به ارتفاع پنج متر است.(عکس بالا مقبره آقالار)

2زیر گنبد کبود نام گنبد کبود برای ما آغاز هر داستانی است‌، اما برای مردم مراغه جایی است که به مقبره مادر هلاکو مشهور است. گنبد کبود مراغه یکی از پنج گنبد و مزار مشهور مراغه و البته زیباترین آنهاست. گنبد کبود برجی بلند و 10 ضلعی به ارتفاع شش متر است که خیلی پیشتر از پایتختی مراغه، توسط هلاکوخان مغول، در زمان سلجوقی ساخته و در زمان مغول تکمیل شده است. در زاویه‌های ده‌گانه این ساختمان ستونی مدور با تزئینات مشهور به تخمیری قرار دارد. برخلاف گنبد سرخ نمی‌دانیم که چه کسی آن را ساخته است.(عکس بالا گنبد کبود و ساختمان کنارش)

3 گنبدی با آجر های سرخ تراشیده مراغه به جز رصد‌خانه مشهور به خاطر پنج برج و بنای تاریخی‌اش، به شهر برج‌ها هم شناخته می‌شد؛ برج‌هایی که یادگار دوره سلجوقی به بعد است. از میان این گنبدها‌، گنبد سرخ به‌عنوان قدیمی‌ترین گنبد از سایر بناها مشهورتر است؛ بنایی در قسمت جنوب‌غربی مراغه و یکی از بناهای قدیمی آجری دوره اسلامی ‌آذربایجان شرقی. این گنبد که به‌خاطر آجرهای سرخ تراشیده و کاشی‌های مینایی به كار‌رفته در بالای سردرش به گنبد سرخ مشهور است، در قسمت جنوب غربی مراغه قرار دارد و نزدیک موزه سنگ آقالار و گنبد‌کبود قرار گرفته‌است. شاید برای‌تان جالب باشد که در بالای سردر آن کتیبه فیروزه‌ای است که طرح علامت سایپا را از نقوش آن برداشت کرده‌اند. جدا از این تلفیق، پیش از این آجر کاشی لعابدار در هیچ بنایی نبوده است و به همین‌خاطر هم این گنبد را آغازی بر این معماری که به معماری آذری مشهور شده، می‌دانند.

4 رصدخانه ی توس از هرجای شهر مراغه به سمت غرب نگاه کنید گنبد سفید رنگی که بالای سر رصد‌خانه مراغه ساخته شده برق می‌زند. در حال حاضر با این که بخش زیادی از آنچه در زمان خواجه نظام‌الملک ساخته شده باقی نمانده است، اما این تپه به عنوان یکی از مراکز مهم رصد ستاره‌ها و البته جاذبه‌های دیدنی شهر مراغه است. رصد‌خانه مراغه شاخص‌ترین بنای فرهنگی و تاریخی شهر مراغه و یکی از رصدخانه‌های قدیمی و سالم جهان است. بنای این رصد‌خانه با حضور هلاکو و خواجه نصیرالملک در روز سه‌شنبه چهارم جمادی‌الاول ۶۵۷ قمری برابر با ۱۶ اردیبهشت ۶۳۸ شمسی ساخته شد. گفته می‌شود هدف خواجه نصیرالدین توسی در ساخت این رصد‌خانه جدا از ایجاد یک مرکز علمی، بازگرداندن و اسکان دانشمندان فراری بود که در اثر حمله مغول پنهان شده بودند.

5 مهرابه ها:نمی‌شود تا مراغه رفت و سری به پرستشگاه‌های مهری این شهر نزد. در شش کیلومتری جنوب شرقی مراغه روستایی به اسم ورجوی قرار دارد‌. در کنار این روستا گورستان بزرگ و قدیمی‌ هست که سنگ قبرهای آن منقش به تصاویر تیر و کمان و شمشیر و تیر و کمان است. در بخشی از این گورستان دخمه‌ای قرار دارد که به اتاقی به عرض 180 منتهی می‌شود. معماری و نقوش موجود در این اتاق تایید می‌کند که این جا روزگاری عبادتگاه میترا بوده‌است. این شهر جز آن دوره‌ای که توسط سپاه رم اشغال شده بود ، در دوره‌های زیادی از تاریخ بلند خود مرکز تجمع مهر پرستان بود. مهرپرستی در دوران اشکانیان در ایران گسترش زیادی داشت. معابد مهری مراغه شاخص تر از سایر همتایان خود در سراسر کشور است. معبد مهری مراغه دارای اتاق یا تالار بزرگی است كه به اتاق دیگری منتهی می‌شود که در دل سنگ کنده شده است‌. نیایشگاه اصلی در این بخش قرار گرفته است.

6 ساری سو با نقش خورشید: اگر از معابد مهری مراغه به خصوص در ورجوی دیدن کردید یادتان باشد برای گذراندن وقت در کنار چشمه آب معدنی ساری‌سو وقت بگذارید. این چشمه که یکی از چشمه‌های آب معدنی اطراف مراغه است در چهارکیلومتری شهر و سه کیلومتر بالاتر از معبد مهر قرار دارد. این چشمه هم مانند شورسو، آب شور،گشایش، ایستی بلاغ و قره پالچیق از سهند سرچشمه می‌گیرد و آب آن جنبه درمانی دارد. این چشمه آنقدر زیباست که بتوانید از دیدن و آرام گرفتن در کنارش لذت کافی ببرید. جالب است که بدانید چند سال پیش راه‌آهنی از مراغه به سمت ارومیه می‌رود در نزدیکی این چشمه زیبا و گوارا ساخته شد.

صابون 200 ساله: وقتی مراغه رفتید باید سری هم به بازار بزنید. بازار سنتی این شهر مانند بسیاری از شهرهای دیگر در مرکز شهر قرار دارد. صابون مراغه شاید معروف‌ترین سوغات این شهر باشد؛ صابونی که در کارگاهایی در همان بازار به صورت سنتی درست می‌شود و تا قبل از این که شوینده‌های صنعتی بازار را پرکنند مهم‌ترین وسیله حمام بود. هنوز هم کسانی که خیلی به سلامت پوست و موی خود اهمیت می‌دهند از این صابون که از 200 سال پیش تا امروز از دنبه گوسفند و سود سوزآور درست می‌شود، استفاده می‌کنند.رنگ زرد این صابون معروف‌تر از دو رنگ سفید و سیاه آن است. صابون سفید البته مرغوب‌تر است و صابون سیاه که قدرت پاک‌کنندگی کمتری دارد با ترکیب سدر و حنا ساخته می‌شود. صابون تنها سوغات مراغه نیست. محصولات باغ‌های مراغه که ابن حوقل هم از آنها در کتابش نام می‌برد

شاعر مراغه: رکن الدین اوحدی مراغه‌ای معروف به اوحدی مراغه‌ای؛ شاعر فارسی گوی قرن هشتم است.او كه اصالت اصفهانی داشت در شهر مراغه به دنیا آمد و در این شهر درگذشت‌. آرامگاه این شاعر بنام، امروزه به عنوان یکی از جاذبه‌های شهر مراغه در خیابان خواجه‌نصیر توسی قرار گرفته است. چند سال پیش در کنار آرامگاه اوحدی اولین موزه ایلخانی ایران در شهر مراغه ساخته شد. اوحدی معاصر سلطان ابوسعید ایلخانی بود. اشعار او را نزدیک به 14729 بیت تخمین زده‌اند. اوحدی بعد از مرگ در باغ سرسبزی دفن شد؛ باغی که حالا بخشی از آن موزه ایلخانی شهر جای گرفته‌است.

آبشار گور داغ مراغه: آبشار گور داغ مراغه که با نام آبشار کوره چکان مراغه نیز شناخته می‌شود، از مقاصد طبیعت‌گردی و جاهای دیدنی مراغه است. این آبشار در فاصله پنج کیلومتری جنوب شرقی مراغه و در نزدیکی روستای چکان، در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است و ۹ متر ارتفاع دارد. آبشار دوقلو گور داغ از ارتفاعات سهند به درون یک دره سرازیر می‌شود و چشم‌اندازی زیبا را خلق می‌کند.

رودخانه ی صوفی چای: رودخانه صوفی چای که با نام رودخانه گپی‌ چای نیز شناخته می‌شود، با ۷۰ کیلومتر طول، از دامنه‌های غربی کوه سهند سرچشمه می‌گیرد. با عبور از غرب شهر، این رود به یکی از دیدنی های مراغه تبدیل شده است. پس از مراغه، صوفی چای از جنوب شهر بناب می‌گذرد و ۱۲ هکتار از باغ‌ها و زمین‌های زراعی را در مسیر خود آبیاری می‌کند و سرانجام به دریاچه ارومیه می‌ریزد. سد علویان روی این رود ساخته شده است و در فاصله سه کیلومتری از مراغه قرار دارد.

بازار مراغه با معماری قدیمی و دالان‌های تو در تو، مقصدی هیجان‌انگیز برای تماشای مردم بومی و همچنین خرید محصولات محلی مراغه است. بخشی از این بازار به فروش محصولات لبنی و عسل اختصاص دارد و برگه‌های میوه، میوه‌های خشک‌شده و سبزی‌های کوهی از دیگر محصولات محبوب در بازار هستند. علاوه بر این‌ها، این بازار دارای قسمت‌های مخصوص فروش طلا و فرش است. هنگام گشت‌و‌گذار در بازار مراغه، می‌توانید از مدرسه محییه نیز بازدید کنید. این مدرسه که قدمت آن به اواخر قرن پنجم هجری قمری بازمی‌گردد، از دیگر جاهای دیدنی مراغه است.

گویجه قلعه: گویجه قلعه در فاصله ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی مراغه و در نزدیکی دهستان قوری چای قرار دارد و نمونه‌ای فوق‌العاده از حجاری سه هزار ساله هنرمندان ایران است. با معماری صخره‌ای، این قلعه که از جاهای دیدنی مراغه محسوب می‌شود، از نادرترین قلعه‌های کشور است و صخره‌های طبیعی، آن را به دژی قدرتمند تبدیل کرده‌‌اند. برخی از قسمت‌های گویجه قلعه شامل آب انبار، راه‌پله‌های دسترسی، سکوهای اقامت، دخمه و تالار اصلی می‌شود. در دوره‌های تاریخی مختلف بخش‌هایی به قلعه افزوده شده‌‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به گورستان سلجوقی در ضلع جنوب شرقی اشاره کرد. در سال ۱۳۸۲، گویجه قلعه با شماره ۱۰۴۷۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

غار کبوتر: غار کبوتر که با نام غار هامپوئیل نیز شناخته می‌شود، از جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی مراغه است و در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر مراغه، در نزدیکی روستای تازه کند سفلی قرار دارد. به دلیل وجود تعداد زیادی از کبوتران وحشی در تالار ورودی، غار با این نام شهرت یافته است. هشت تالار در پنج طبقه، چندین دالان تو در تو و تعدادی چاه عمیق در این غار جای گرفته‌اند و استالاکتیت‌ها، استالاگمیت‌ها، رسوبات آهکی و برکه‌های آب از ویژگی‌های این غار شگرف هستند. پیمایش غار هامپوئیل نیازمند دانش و تجهیزات غارنوردی است.

چشمه گشایش: چشمه گشایش در ۷۰۰ متری جنوب غربی روستای گشايش و در ۱۴ كيلومتری جنوب شرقی مراغه واقع شده است و از مقاصد طبیعی و جاذبه های گردشگری مراغه محسوب می‌شود. در اين ناحيه دره‌ای شرقی- غربی با نام دره گشایش وجود دارد كه رودخانه‌ مردق چای در آن جاری است و دو چشمه آب معدنی نیز در آن جای گرفته‌‌اند. یکی از آن‌ها در سمت جنوبی دره، زیر سنگ‌های آهکی که به‌صورت غار کوچکی درآمده‌اند، از زمین خارج می‌شود. حجم آب این چشمه زیاد است و به‌صورت نهر بزرگی به رودخانه می‌ریزد. از نقاط دیگر این ناحیه، آب و گاز از زمین خارج می‌شود که در برخی از نقاط توام با صدا است. آب چشمه دیگر در قسمت شمالی دره، از سوراخی در یک سنگ آهکی که به ‌طرف رودخانه جلو آمده‌ است، با فشار و صدا به خارج می‌جهد. مقدار و فشار آب بعد از هر جهش کاهش می‌یابد و از نو جهش تکرار می‌شود. آب‌ این چشمه‌ها از نوع آب‌های بيكربناته كلسیک و منيزيم به حساب می‌آید و حرارت آن ۲۵ درجه سانتی‌گراد و مزه‌اش كمی گزنده است.

کلیسای هوانس: کلیسای هوانس مقدس یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک است و نام آن از اسم یوحنا، یکی از حواریون عیسی گرفته شده است که ارامنه به آن «هوانس» می‌گویند. بنای مذکور به‌شکل مستطیلی با نمای آجری است. مرمت این کلیسا از حدود سال ۱۳۹۶ هجری شمسی آغاز شد و تا سال ۱۴۰۰ هجری شمسی بیش از ۱۰ میلیارد ریال برای آن هزینه شد. در سال ۱۴۰۰ قرار است که سه طاق در قسمت سرودخانه و همچنین پوشش کلیسا مرمت شود و بهسازی محوطه نیز در دستور کار قرار بگیرد.

گنبد غفاریه: گنبد غفاریه در فاصله سال‌های ۷۲۵ و ۷۲۸ هجری قمری در زمان حکومت ایلخانیان توسط سلطان ابوسعید بهادر خان ساخته شد. علت نام‌گذاری گنبد غفاریه با توجه به متون تاریخی این است که عارفی به‌ نام نظام‌ الدین احمد بن حسین‌ الغفاری در زمان فرمانروایی سلطان یعقوب بن حسن‌ بیگ آق‌ قویونلو هنگام مراجعت از حج، عمارتی در نزدیکی این بنا احداث و املاک و باغی جهت مصارف آن وقف کرد. به‌ همین دلیل این عمارت و بناهای وابسته و همچنین برج مزبور به‌ غفاریه شهرت یافتند. این بنای تاریخی در هفت مرداد سال ۱۳۱۲ هجری شمسی به شماره ۱۳۷ در آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خانه ی اشرف الملوک نبئی وند: خانه‌ اشرف ‌الملوک نبئی وند که با نام‌های خانه‌ حیدرانلو و خانه اشرف الملوک نبی وند نیز شناخته می‌شود، از جاهای دیدنی مراغه در بافت قدیمی شهر است و در نزدیکی مسجد تاریخی شیخ بابا قرار دارد. با قدمتی که به اواخر حکومت قاجاریان و اوایل حکومت پهلوی بازمی‌گردد، این عمارت دو طبقه با پلانی مستطیل شکل و به‌صورت قرینه ساخته شده است. از جمله زیبایی‌های بنا می‌توان به ستون‌های سنگی تعبیه شده در نمای اصلی اشاره کرد. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۶۲۱۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

چشمه شورسو چایباغی: چشمه شورسو چایباغی از مقاصد گردشگری و مکان های دیدنی مراغه است و در حدود هشت کیلومتری جنوب شهر و در نزدیکی دهکده چایباغی واقع شده‌ است. در این ناحیه دره‌ای شرقی غربی وجود دارد که رودخانه‌ای در آن جاری است. شورسو در قسمت شمالی و کمی بالاتر از این رودخانه قرار دارد. از قسمت شمالی حوضچه، آب به همراه گاز خارج می‌شود و بخش اضافی آب، از طریق مجرایی در غرب حوضچه، به رودخانه می‌ریزد. آبدهی این چشمه حدود دو لیتر بر ثانیه است و جز آب‌‌های معدنی بیکربناته کلسیک و منیزیم گازدار و آهن‌دار محسوب می‌شود. از آب این چشمه برای استحمام استفاده می‌کنند و خاصیت درمانی دارد.

بناهایی موسوم به گنبد از مهم‌ترین جاهای دیدنی مراغه هستند. یکی از آن‌ها با نام گنبد مدور مراغه از یادگارهای دوره سلجوقی است. این بنا که با نام برج مدور مراغه نیز شناخته می‌شود، در فاصله ده متری شمال گنبد کبود مراغه بنا شده ‌است. از این گنبد به‌عنوان دومین مزار از قبرهای پنج‌گانه مراغه یاد می‌شود که فرد مدفون در آن ناشناخته است. با پلانی مدور، این گنبد شامل دو طبقه سردابه و فضای اصلی می‌شود و با استفاده از مصالح سنگ‌های آهکی و حجاری‌شده، آجرهای خشتی و ساروج ساخته شده است. روی کتیبه برج به خط کوفی، تاریخ احداث سال ۵۶۳ هجری دیده می‌شود؛ اما درباره نام بانی و مدفون داخل آن هیچ‌گونه اطلاعی در دست نیست. درب‌ ورودی‌ برج با نقوشی‌ مشابه‌ نمای‌ اصلی‌ گنبد سرخ‌ مراغه آذین‌ شده‌ است‌ و در آن می‌توان ترقی و تکامل نمای مینایی را طی دوران کوتاه میان زمان احداث این بنا و ساخت گنبد سرخ مشاهده کرد. این اثر ارزشمند در سال ۱۳۱۰، با شماره ۱۳۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

ساعت آفتابی مراغه: یکی از جذاب‌ترین دیدنی های مراغه، ساعت آفتابی آن است. ساعت آفتابی مراغه بزرگ‌ترین ساعت آفتابی کشور به‌ شمار می‌رود و با همکاری مرکز تحقیقات نجوم و اختر فیزیک، سازمان میراث فرهنگی مراغه و سفارت فرانسه در ایران، در سال ۱۳۸۴ ساخته شده است. حدود هزار سال پیش، از گنبد سرخ مراغه برای سنجش تاریخ و زمان استفاده می‌شد و به همین دلیل نیز، ساعت آفتابی مراغه را در مجاورت آن ایجاد کرده‌اند. علاوه بر نشان دادن ساعت، این سازه علمی ماه‌های خورشیدی و میلادی را نیز نشان می‌دهد و خطای آن کم‌تر از یک ثانیه است.

پل سرچشمه روستای مردق روی رودخانه مردق که از ارتفاعات سهند جاری می‌شود، بنا شده است و از مهم‌ترین و سالم‌ترین پل‌های تاریخی آذربایجان‌ شرقی محسوب می‌شود. این پل در زمان صفویان ساخته شده؛ اما معماری آن تحت تاثیر دوران ایلخانی است. پل مردق سه دهانه دارد که دهانه‌ میانی بزرگ‌تر از دهانه‌های دو طرف است و طاق جناغی آن را با آجرهای قرمز بومی ساخته‌اند. خود پل نیز از سنگ‌های بومی این منطقه بنا شده است که از معدن سنجان استخراج شده‌اند. در این پل به‌منظور عبور آب‌های طغیانی و زیبایی بیشتر، دو چشمه طاق کوچک هم وجود دارد. در گذشته، پل مردق راه ارتباطی مراغه با شهرهای میانه و هشترود بود و امروزه یکی از دیدنی های مراغه به شمار می‌‌رود. این پل تاریخی دارای ۴۲ متر طول، ۴.۵ متر عرض و ارتفاع ۶.۸ متر از کف رودخانه است است. این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۷۵۴۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.