تاریخچه پیتزا

سربازان داریوش (۴۸۶-۵۲۱ پیش از میلاد) نوعی نان پهن را روی سپر‌های خود می‌پختند و روی آن را با پنیر و خرما می‌پوشاندند. یونانی‌ها پختن چنین نان‌هایی را از ایرانیان آموختند. این نان از یونان به روم رفت و در جنوب ایتالیا معمول شد. ۳۰۰ سال پیش از میلاد، یک مورخ رومی به نام Marcus Porcius Cato در کتاب خود نوشت: "گردی پهنی از خمیر که با روغن زیتون، سبزی و عسل پوشیده شده و روی سنگ پخته می‌شود" این نشان می‌دهد که رومی‌ها به پیتزا علاقه داشته‌اند و آن را با فرهنگ غذایی خود سازگار کرده بودند؛ چرا که روغن زیتون در روم بسیار معمول بود.

کدام کشور اروپایی پیتزا را اختراع کرد؟ با اینکه برخی اعتقاد دارند پیتزا از روم به جنوب ایتالیا راه یافت و تا مدت‌ها آن را غذای فقیران می‌نامید‌ند، برخی نیز عنوان کرده‌اند که این غذای بسیار خوشمزه قدمتی نسبتاً طولانی دارد و به زمان اهالی یونانی ساکن در ماگناگریسیا در جنوب ایتالیا باز می‌گردد. باستان شناسان در حین حفاری‌های خود در شهر پومپی در ایتالیا به بقایای مغازه‌هایی برخوردند که نشان دهنده شباهت این مغازه‌ها با پیتزافروشی‌های امروزی هستند. البته پیتزا در آن زمان به شکل امروزی وجود نداشت و فقط شامل نان مسطح گردی بود که با آرد عمل می‌آمد و همراه ادویه و روغن پخته می‌شد.

در آن زمان گوجه فرنگی در اروپا ناشناخته بود و شیر گاومیش هندی که از آن برای تهیه پنیر مازارلا (پنیر پیتزا) استفاده می‌شود، برای اهالی کامپانیا در ناپل هنوز مفهومی نداشت. گوجه فرنگی برای اولین بار در قرن شانزدهم وارد اروپا شد، اما در ابتدا آن را میوه‌ای سمی می‌دانستند! تا اینکه در اواخر قرن هجدهم مردم فقیرنشین ناپل از آن به عنوان ماده اصلی در نان‌های پیتزا شکل خود استفاده کردند. این نان‌های پیتزایی به زودی توجه جهانگردان را به خود جلب کرد و آن‌ها را به مناطق فقیرنشین ناپل کشاند پیتزای مدرن در شکل امروزی در سال ۱۸۸۹ یک آشپز درباری به نام رافائل اسپوزیتو درست شد.

پیتزا از چه سالی وارد ایران شد؟ ایرانیان از دیرباز به غذاخوری نه به عنوان صرف غذا و سیر کردن شکم که به عنوان یک گردهمایی و نشست و برخاست نگاه کرده اند. غذا خوردن به عبارتی یک رخداد اجتماعی محسوب می‌شده و به همین دلیل رستوران داری و قهوه خانه داری جزو مشاغل و کسب و پیشه قشر متوسط جامعه بوده است. بسیاری از این قهوه خانه‌ها در فصل خوش بهار، تابستان و پاییز تهران تخت‌ها و نیمکت‌های خود را در پیاده رو می‌گذاشتند، همچنان که در بسیاری از شهر‌های اروپا و حتی قاهره هم معمول است و مردم در سایه کنار پیاده رو می‌نشستند و از تماشای خیابان لذت می‌بردند.

عده‌ای می‌گویند «عمو داود» قدیمی‌ترین پیتزا فروش تهران بوده است و برخی دیگر هم می‌گویند پیش از او فرد دیگری مالک «پیتزا داود» بوده است. عمو داود، موسس و مالک اولین پیتزا فروشی تهران در سال ۱۳۴۰ اولین پیتزا فروشی تهران و شاید ایران را در تهران، خیابان نوفل لوشاتو کوچه لولاگر افتتاح کرد و تا امروز هم پابرجاست. پیتزا داوود در خیابان نوفل لوشاتو کوچه لولاگر قرار دارد که خیلی‌ها با پیتزاهاش خاطره دارند. حاج داود فرجی پور معروف به «عمو داود» مالک قدیمی‌ترین پیتزا فروشی تهران در سال ۱۴۰۰ درگذشت.