اختلال در هیپوکامپ؛ خاطرات جدید را به یاد نمی آورم

همه شما با آلزایمر آشنایی دارید. بیماری و مشکلی که باعث میشود تا فرد به مرور خاطراتش را از یاد ببرد. (حتی بهترین خاطراتش را) ولی احتمالا نمیدانید که مشکلی وجود دارد که در آن فرد خاطرات قدیمی را به یاد دارد ولی خاطرات جدید را نمیتواند به یاد بسپارد. در ادامه توضیحات بیشتری درباره ی علت و عواملی در این مشکل تاثیر دارند، نوشته شده.

اختلال و مشکلی که در اسلاید قبل توضیح دادم به خاطر آسیب وارد شدن به بخش هیپوکامپ مغز اتفاق می افتد. و باعث میشود فرد در به خاطر سپردن اتفاقات و خاطرات جدید با مشکل مواجه شود. هیپوکامپ، ساختاری کوچک اما حیاتی در مغز است که نقش محوری در بسیاری از جنبه‌های شناختی ما، به ویژه حافظه و یادگیری، ایفا می‌کند. این ساختار در اعماق لوب گیجگاهی مغز قرار گرفته و جزئی از دستگاه لیمبیک است. این ساختار از چندین لایه عصبی تشکیل شده که هر کدام نقش خاصی در پردازش اطلاعات دارند. هیپوکامپ به طور مستقیم با سایر نواحی مغز، از جمله قشر پیشانی و آمیگدال، ارتباط دارد و این ارتباطات در عملکردهای مختلف هیپوکامپ نقش مهمی ایفا می‌کنند.

تبدیل حافظه کوتاه‌مدت به بلندمدت: یکی از مهم‌ترین نقش‌های هیپوکامپ، تبدیل خاطرات کوتاه‌مدت به خاطرات بلندمدت است. زمانی که ما اطلاعات جدیدی را یاد می‌گیریم، این اطلاعات ابتدا در هیپوکامپ ذخیره می‌شوند. سپس، با گذشت زمان و تکرار، این اطلاعات به قسمت‌های دیگر مغز منتقل شده و به صورت دائمی ذخیره می‌شوند.

حافظه فضایی: هیپوکامپ در ایجاد و نگهداری حافظه فضایی نیز نقش دارد. این حافظه به ما کمک می‌کند تا در محیط اطراف خود جهت‌یابی کنیم و مکان اشیاء را به خاطر بسپاریم.

یادگیری ضمنی: هیپوکامپ همچنین در یادگیری ضمنی، یعنی یادگیری بدون آگاهی و تلاش آگاهانه، نقش دارد. به عنوان مثال، یادگیری مهارت‌های حرکتی مانند دوچرخه‌سواری یا نواختن یک ساز، به هیپوکامپ وابسته است.

حافظه خودزندگی‌نامه‌ای: هیپوکامپ در تشکیل و بازیابی خاطرات خودزندگی‌نامه‌ای نیز نقش دارد. این خاطرات شامل رویدادهای مهم زندگی ما و احساسات مرتبط با آن‌ها هستند.

تروما: ضربه به سر، تصادفات، سقوط و هرگونه آسیب فیزیکی به سر می‌تواند به هیپوکامپ آسیب برساند. سکته مغزی: انسداد یا پارگی رگ‌های خونی در مغز که منجر به مرگ سلول‌های مغزی می‌شود، می‌تواند به هیپوکامپ آسیب برساند. تومورهای مغزی: رشد تومور در نزدیکی یا داخل هیپوکامپ می‌تواند به این ناحیه فشار وارد کرده و به آن آسیب برساند. عفونت‌های مغزی: برخی از عفونت‌های مغزی مانند مننژیت یا انسفالیت می‌توانند به هیپوکامپ آسیب برسانند. بیماری‌های تخریبی مغز: بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون و زوال عقل، باعث تخریب تدریجی سلول‌های عصبی در هیپوکامپ می‌شوند.

استرس مزمن: استرس طولانی‌مدت می‌تواند به سلول‌های هیپوکامپ آسیب برساند و باعث کاهش حجم آن شود. اختلالات متابولیکی: اختلالات متابولیکی مانند دیابت و کم‌کاری تیروئید می‌توانند به طور غیرمستقیم به هیپوکامپ آسیب برسانند. اختلالات عصبی‌ رشدی: اختلالاتی همچون اتیسم، بیش‌فعالی همراه با نقص توجه و تمرکز و سایر اختلالات عصبی‌ رشدی نیز می‌تواند در سازماندهی و تکامل اعصاب مرتبط با هیپوکامپ و ارتباطات آن تاثیر منفی بگذارد.

قرار گرفتن در معرض سموم: برخی از سموم مانند سرب و جیوه می‌توانند به هیپوکامپ آسیب برسانند. پیری: با افزایش سن، حجم و عملکرد هیپوکامپ به تدریج کاهش می‌یابد. مصرف طولانی مدت الکل و مواد مخدر: مصرف طولانی مدت این مواد می‌تواند به سلول‌های عصبی در هیپوکامپ آسیب برساند.

تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، ماهی‌های چرب و مغزها به سلامت مغز کمک می‌کند. فعالیت بدنی منظم: ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن و شنا به افزایش جریان خون به مغز کمک می‌کنند. خواب کافی: خواب کافی برای ترمیم و بازسازی سلول‌های مغز ضروری است. کاهش استرس: استرس میتواند به سلول ها آسیب برساند با کنترل و کاهش استرس میتوان از این اختلال پیشگیری کرد.