پوریا ولی ،ابر مرد ایران زمین

مطمئنا شما تا کنون با اسم پوریا ولی مواجه شده اید. اما پوریا ولی کیست؟ در این پست به آشنایی با یکی از قوی ترین مردان ایرانی می پردازیم.

پوریا ولی کیست؟؟ پوریا ولی از پهلوانان قرن هفتم در ایران است که نه تنها قدرت بدنی فوق العاده بلکه اخلاق بسیار زیبایی هم داشته است که به همین سبب نام او جاودانه شده است.وی اهل خوارزم بود و در ورزش کشتی گیری ، فعالیت های زورخانه ای و شاعری فعالیت می کرد.

بخشی از زندگی نامه پوریا ولی نام اصلی او پهلوان محمود خوارزمی است، ولی در شاعری لقب او تخلص قجالی است . هرچند سال تولد او به درستی مشخص نیست اما مرگ او را سال ۲۲ هجری قمری دانسته اند. بر اساس چندین کتاب پوریا ولی اهل دوره صفویه است.پوریا ولی پهلوانی را به قهرمانی ترجیح می داد و همیشه اصول اخلاقی را رعایت می کرد.

آرامگاه پوریا ولی پوریا ولی در روز اول مرداد سال ۷۲۲ هجری قمری فوت کرد. نظرات درمورد آرامگاه او متفاوت است. برخی می گویند آرامگاه وی در شهر خوی آذربایجان است ، در این شهر مزاری قرار دارد که به نام پوریا ولی است اما برخی پژوهشگران معتقدند این مزار ،مزار امیر خان دنبلی حاکم شهر خوی است. در واقع اختلاف نظر در مورد آرامگاه پوریا ولی بین خوی و خیوه است.

اشعار و آثار پوریا ولی پوریای ولی در شعر نیز دست داشت. مثنوی کنزالحقایق را برخی به عطار و برخی دیگر به شیخ محمود شبستری نسبت داده‌اند؛ اما بسیاری بر این عقیده‌اند که کتاب کنزالحقایق از پوریای ولی است. مثنوی کنزالحقائق از پنج مقاله تشکیل شده و بقیه کتاب در ۱۳۲۰ بیت سروده شده است. در این کتاب، موضوعات و محتواهایی درباره معانی شهادت، ایمان، اسلام، طهارت، جهاد، نفس، روزه، عشق و زکات سروده شده است. بخشی از کتاب مثنوی کنزالحقایق به حضرت مهدی و صفات او اختصاص دارد و بعد از آن، مطالب عرفانی کتاب در قالب حکایت‌هایی بیان شده است. علاوه بر این کتاب، دو اثر دیگر با نام دیوان پوریای ولی و رباعیات پهلوان محمود نیز برجای مانده است که آن‌ها را به پوریای ولی نسبت داده‌اند. اشعار پوریای ولی بسیار ساده بوده و از پیچ و تاب‌های موجود در شعر به دور هستند. مجموعه رباعیاتی نیز به پوریای ولی نسبت داده شده است که نسخه خطی آن در موسسه خاورشناسی ازبکستان قرار دارد. این مجموعه رباعیات در سال ۱۹۶۲ میلادی در تاشکند چاپ شده‌اند.

۱۰ فرمان از پوریا ولی ۱. احترام و عزت برای پیشکسوتان کشتی و کهنه‌سواران این عرصه. پوریای ولی معتقد است پیشکسوتان همچون پدر، قابل احترام و باارزش هستند. ۲. کسی که به خصايل پهلوانی آراسته است، نباید سخن زشت یا دشنام بر سر زبان او جاری شود. ۳. یک پهلوان جوانمرد، نباید اهل فسق و فجور باشد؛ زیرا فسق، بدترین کارهاست و با جوانمردی در تضاد است. ۴. پهلوان، نباید زبان به دورغ، بگشاید؛ زیرا خدای بزرگ، دروغگو را دوست ندارد و او را محترم نمی‌شمارد. ۵. جوانمرد باید نماز که جزو اصول دین اوست را ترک نکند؛ زیرا انسان بی‌نماز خوشبخت نیست و بی‌نمازی ممکن است او را به خطا بیندازد. ۶. جوانمرد کسی است که اگر کسی به او چیزی بدهد یا ندهد، او با کسی بد نکند و محبت را برای همگان پیشه کند. ۷. اگر فردی جوان و کم‌تجربه در کشتی، به قصد کشتی با پهلوان، پای به عرصه کشتی بگذارد، باید به بهترین نحو، رضایت او را جلب کرده و او را محترم بدارید. اگر قصد او از کشتی گرفتن، جدی بود، پهلوان، با او کشتی بگیرد؛ اما حد خود را نگه دارد که سبب دلشکستگی او نشود. اگر فرد جوان نادان باشد و از سر غرور برای کشتی آمده باشد و حد و عزت خود را نگه ندارد، باید او را انداخت تا جایگاه خود را بشناسد. ۸. اگر جوان بی‌تجربه را در رزم کشتی، انداختی باید از او دلجویی کنی و دیگر روز، او را به معرکه کشتی بیاوری و با او تمرین کشتی و مدارا کنی. سپس در امر کشتی هر نتیجه‌ای که پیش آمد بپذیرد. بعد او را هدایت کرده و را روانه شهر خود کن. ۹. هرآنچه از مسابقه کشتی، عاید پهلوان شد باید، چهار قسمت از ۱۰ قسمت را به کهنه‌سوار و دوقسمت از ۱۰ قسمت را به دستیاران خود بدهد. بهتر این هست که همه را به پیشکسوت بدهد تا او سهم خود را بردارد و بقیه را به عدالت، تقسیم کند. ۱۰. از فرمان دهم پوریای ولی اطلاع خاصی در دست نیست و در منابع مطالعه شده، چیزی به دست نیامده است