چطور انسان های دروغ‌گو را تشخیص دهیم؟

تقریبا همه ما در طول روز دروغ های مختلفی از این و آن می شنویم. از دروغ های کوچک و ساده گرفته تا دروغ های مخرب؛ همه و همه به گوش ما آشنا هستند. علاوه بر این ما در دوره ای زندگی می کنیم که خیلی از اخبار و اطلاعات به دروغ منعکس می شوند و جای حقیقت را می گیرند. گاهی نیز این جریان انعکاس اطلاعات دروغین از یک جرقه کوچک به یک آتش بزرگ تبدیل می شود.درست به همین علت، تشخیص اینکه دیگران چه وقت هایی به ما دروغ می گویند و چه زمانی با ما صادق و روراست هستند بسیار مهم است. فرقی نمی کند کجا باشید؛ در خانه، محل کار و یا پیش دوستانتان، به هر حال باید بتوانید فرد دروغگو را بشناسید. ما امروز در این مطلب بهترین و تخصصی ترین ترفندها برای تشخیص دروغ را در اختیارتان می گذاریم. برای تشخیص فرد دروغگو لازم نیست یک کاراگاه حرفه ای باشید یا بتوانید ذهن دیگران را بخوانید، از همین ترفندها برای گرفتن مچ دیگران موقع دروغ گفتن استفاده کنید!

1- دروغگوها جزئیات زیادی درباره یک موضوع ارائه می کنند: شاید پیش خودتان فکر کنید که یک حرف دروغ جزئیات خاصی ندارد؛ اما گاهی اوقات قضیه کاملا برعکس است. معمولا افراد دروغگو در پاسخ به سوالی که از آنها پرسیده می شود یک داستان طولانی با جزئیات و توضیحات زیاد تعریف می کنند.لورا مک لئود درمانگر و کارشناس منابع انسانی در این خصوص به ما می گوید: “دروغگوها همه تلاششان را می کنند تا شما داستانی که تعریف کرده اند را باور کنید. آنها موقع صحبت کردن به جزئیاتی مثل زمان دقیق، دکوراسیون خاص مکان، محل حضور و نحوه لباس پوشیدن اشاره می کنند و حتی از افرادی حرف می زنند که اصلا هیچ ربطی به ماجرا ندارند. اگر احساس کردید فرد مقابلتان بیش از حد لازم اطلاعات در اختیار شما قرار می دهد و بدون اینکه شما بخواهید جزئیات را موشکافی می کند احتمالا این شخص در حال دروغ گفتن به شماست یا حداقل بخشی از ماجرا را دروغ می گوید

2- وقتی از آنها سوال می پرسید بشدت حالت دفاعی می گیرند: اگر شما یک فرد دروغگو را به چالش بکشید، اغلب اوقات آن شخص حالت دفاعی می گیرد و آزرده خاطر می شود. مثلا ممکن است با این جملات روبرو شوید:” باورم نمیشه، تو داری از من این سوالو میپرسی؟” این تکنیک بسیار موثر است، چون فرد دروغگو با سرزنش کردن شما تقصیر را گردن شما می اندازد و باعث می شود احساسات خودتان را زیر سوال ببرید و آن شخص را بی گناه تلقی کنید.

3-هنگام صحبت کردن جلوی دهانشان را می گیرند:افراد دروغگو ممکن است گاهی اوقات موقع حرف زدن جلوی دهانشان را بگیرند، چون حرف های واقعی نمی زنند. این کار در واقع یک ابزار روانشناختی محسوب می شود. با این کار آنها احساس می کنند دروغ نمی گویند چون کسی دهانشان را نمی بیند.طبق گفته کارشناسان، برخی افراد موقع گفتن حرف هایی که حقیقت ندارند دنبال پنهان کردن یا پوشاندن دهانشان هستند تا با حرف هایشان روبرو نشوند یا کلماتشان را نرم تر کنند.

4-دروغگوها زیاد حرکت نمی کنند: با اینکه خیلی از دروغگوها موقع دروغ گفتن حرکات عصبی از خودشان نشان می دهند، اما گاهی اوقات بی حرکتی هم می تواند نشانه ای از دروغگویی باشد. طبق گفته پتی وود، متخصص زبان بدن، دروغگوهای با تجربه تلاش می کنند تا روی حرکات بدنشان موقع صحبت کردن کنترل داشته باشند؛ اما این روند در واقع نشان می دهد که آنها سعی در پنهان کردن چیزی دارند.وود می گوید: ” اگر کسی موقع صحبت کردن با شما زیاد حرکت نمی کرد و خیلی سفت و سخت و بی حرکت بود می توانید شک کنید که او دروغگوست. ضمنا خودتان هم موقع صحبت کردن حرکات طبیعی بدنتان را حفظ کنید تا دروغگو به نظر نرسید”

5-دروغگوها دستهایشان را جمع می کنند: علاوه بر مواردی که گفتیم، معمولا یک فرد دروغگو سعی می کند خودش را از فردی که با او در حال صحبت است دور کند. این مساله به معنای این است که آنها مناطقی را که ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند یا آسیب پذیر باشند مثل چشم و دهانشان را از مخاطب دور می کنند. علاوه بر چشم و دهان، آنها موقع حرف زدن، قسمت پایینی مچ دست، پایین تنه، گردن و بالای سرشان را هم تا حد امکان از فرد مقابل فاصله می دهند.فرد دروغگو با پوشاندن لباس روی این قسمت ها یا چرخاندن بدنش و دور شدن از فردی که با او مشغول صبحت است و یا با قرار دادن اشیا یا وسایل بین خودش و آن فرد یا جمع کردن دستهایش و دست به سینه شدن سعی می کند حقیقت را پنهان کند.

6-دروغگوها تماس چشمی برقرار نمی کنند:یکی دیگر از نشانه های یک فرد دروغگو عدم برقراری تماس و ارتباط چشمی با شما به خاطر احساس شرم است. هیدی مک بین، مشاور و نویسنده حرفه ای در این خصوص به ما می گوید:” اگر مشغول صحبت با کسی هستید و متوجه شده اید او به هر جایی به جز چشم های شما نگاه می کند یا از نگاه مستقیم به شما خودداری می کند احتمالا با یک فرد دروغگو سر و کار دارید!”

7-آنها بیش از حد تماس چشمی برقرار می کنند: دروغگوهایی که تجربه بیشتری در این کار دارند می دانند که افراد آماتور موقع دروغ گفتن از برقراری تماس چشمی با طرف مقابلشان خودداری می کنند. در نتیجه سعی می کنند خودشان عکس این عمل را انجام بدهند.دروغ گفتن به دیگران موقعی که در چشم هایشان زل زده ایم کار سختیست؛ بنابراین برخی از دروغگوها عمداً بیشتر از حد معمول تماس چشمی برقرار می کنند تا به طرف مقابل بقبولانند که حرفشان حقیقت دارد. پس اگر موقع صحبت با کسی متوجه شدید بیش از حد در چشم های شما نگاه می کند، در واقع ممکن است او در حال تلاش برای مخفی کردن چیزی باشد.

8-احساستان می تواند دروغگو را تشخیص بدهد:حتی اگر نتوانید به طور دقیق تشخیص بدهید که طرف مقابلتان درباره کدام مورد دروغ می گوید، باز هم احساس درونی تان می تواند دروغگو بودن او به طور کلی را تشخیص بدهد.خیلی از افراد بدون اینکه خودشان متوجه شوند زیرنویسی به حرف هایشان اضافه می کنند که از طریق احساسات ما ترجمه می شود. شهود درونی ما می تواند حس ترس در کلام دیگران را دریافت کند. پس گاهی اوقات احساس درونی خود شما می تواند بدون هیچ سرنخ خاصی فرد دروغگو را تشخیص بدهد.

9-دروغگوها پر هیاهو هستند:درست مثل همان موردی که گفتیم دروغگوها حرفهایشان را با جزئیات بیان می کنند، اینجا هم باید اشاره کنیم که فرد دروغگو معمولا پر هیاهوست، حرف های بی ربطی می زند یا کلی طول می کشد تا سر اصل مطلب برود.بروس هورویتس، استخدام کننده و مشاور شغلی که از مهارت های تشخیص دروغگوها در مصاحبه های شغلی خود استفاده می کند می گوید: “اگر فردی موقع جواب دادن به سوال بیش از حد صحبت کند، نشانه این است که یک جای کارش می لنگد”.

10-آنها بیش از حد بدون متناقض هستند:برایتان تعجب آور بود؟ خب باید بگوییم عدم وجود تناقض هم می تواند نشانه دروغگویی باشد. ثابت شده افرادی که مرتب یک جواب یکسان را تکرار می کنند افراد دروغگویی هستند. اگر محتوای حرف های طرف مقابلتان مرتبا تکراری و بدون تناقض است، ممکن است او در حال مخفی کردن حقیقت باشد.بروس هورویتس به عنوان یک استخدام کننده و مشاور شغلی در این خصوص می گوید: “من در آغاز مصاحبه از کاندیداهای شغلی می پرسم چرا کار قبلی شان را ترک کرده اند؟ بعد از مدتی گفتگو دوباره همین سوال را تکرار و جواب هایشان را مقایسه می کنم. اگر فرد به صورت لفظ به لفظ دوباره همان حرفها را تکرار کرد متوجه می شوم که حقیقت را نمی گوید. یادتان باشد که پاسخ به یک سوال نمی تواند همیشه جواب کاملا یکسانی داشته باشد. از نظر من این مساله مثل امضا کردن است. هیچ وقت دو امضای شما کاملا شبیه هم نیستند”.

11-آنها جواب های متفاوتی می دهند: با اینکه بعضی از دروغگوها سعی می کنند مثل یک ربات هر بار همان حرف های قبلی شان را در خصوص یک مساله تکرار کنند؛ اما در خیلی از موارد پاسخ آنها ثانیه به ثانیه فرق می کند و هر بار یک جواب جدید و متناقضی می دهند.جیمه کولاگا مشاور بهداشت روان و مربی زندگی در این باره می گوید: ” اغلب اوقات یک فرد دروغگو در مورد بسیاری از مسائل صادق نیست و نمی تواند داستانی که تعریف می کند را بدون تناقض جلو ببرد. در حقیقت یک دروغ منجر به گفتن دروغ دیگری برای پوشاندن دروغ قبلی می شود. اگر از یک دروغگو سوالی بپرسید ممکن است هر بار جواب های کاملا متناقض و جدیدی دریافت کنید”.

12-آنها بیش از حد اعتماد به نفس دارند: صرف نظر از اینکه شما چه سوالی از طرف مقابلتان می پرسید، داشتن اعتماد به نفس بیش از حد و پاسخ های بدون شک و تردید می تواند نشانه از دروغگویی باشد. احتمالا برای شما هم پیش آمده که برای خرید به جایی رفته باشید و فروشنده مدام و با اعتماد به نفس زیاد از اجناسش تعریف و تمجید می کند. اگر این اعتماد بنفس بیش از حد باعث ایجاد احساس ناخوشایندی در شما شد ممکن است رد یک دروغگو را زده باشید.

13-دروغگوها رفتار سردی دارند:معمولا وقتی با کسی راحت باشیم و بخواهیم حرف های صادقانه ای بزنیم رفتار صمیمی و گرمی از خودمان نشان می دهیم. دروغگوها معمولا احساس راحتی چندانی ندارند، برای همین رفتار دوستانه ای بروز نمی دهند. البته دروغ گفتن به دوستان و افراد نزدیک راحت تر است چون معمولا در چنین شرایطی فرد کمتر سرد به نظر می رسد و کناره گیری کردنش زیاد مشخص نیست.

14-دروغگوها حرف و عملشان یکی نیست: وقتی رفتار غیرکلامی شخص با گفته های او مطابقت نداشته باشد، به احتمال زیاد با یک دروغگو سر و کار دارید. مثلا کارمندی را تصور کنید که از او خواسته اید خدماتی را برایتان انجام بدهد. این فرد در حالی که لبخندی ساختگی به لب دارد به شما می گوید:” بله، ما این کار را برایتان می کنیم” یا سرش را تکان می دهد.به طور کلی وقتی کلمات گفته شده با ارتباط غیر کلامی فرد همخوانی نداشته باشد، ما به ارتباط غیر کلامی توجه می کنیم تا حقیقت را بفهمیم. در واقع همه چیز از زبان بدن مشخص می شود.

15-آنها سوالات شما را تکرار می کنند: دروغ گفتن از نظر ذهنی کار سختی محسوب می شود؛ به این معنی که دروغگوها برای پیدا کردن جواب به زمان نیاز دارند. یکی از بهترین راه ها برای ایجاد وقفه و زمان، تکرار کردن سوالات طرف مقابل است. وقتی کسی سوالی که شما از او پرسیده اید را تکرار می کند یعنی در حال دروغ گفتن به شماست. در واقع او با این کار چند ثانیه بیشتر زمان می خرد تا بتواند به شما جواب بدهد.

16-دروغگوها طفره می روند: اگر کسی به طور قابل توجهی موقعیت های خاصی را که واقعاً معضل بزرگی هستند کم اهمیت جلوه بدهد در واقع یعنی در حال طفره رفتن از مساله است. مثلا ممکن است یک خانم بگوید: ” من سه ساعت برای دخترهایم وقت گذاشتم ولی همسر سابقم در عرض دو ثانیه آمد و رفت”. یا مثلا آقایی بگوید: ” من با دوستانم بودم، شاید یک دختر هم آنجا بود، نمی دانم”.

17-آنها در واقع به سوال شما جوابی نمی دهند: اگر همیشه سوالات ساده و خاصی می پرسید و متوجه می شوید طرف مقابلتان هیچ وقت به این سوالات جواب نمی دهد احتمالا با یک دروغگو طرف هستید. برخی دروغگویان در واقع به سوالی که از آنها پرسیده می شود جواب نمی دهند، بلکه فقط حرف های بی ربط می زنند. مثلا ممکن است خانمی از شوهرش بپرسد: “دیروز با خانم سابقت ملاقات کردی؟” و او جواب بدهد: “من تا ساعت 11 بیرون بودم و بعد هم به رختخواب رفتم”.این رفتار ریشه در انگیزه ای مناسب دارد. وقتی کسی به سوالات شما پاسخ نمی دهد یعنی سعی می کند دروغ نگوید. به این ترتیب خودشان را توجیه می کنند که دروغی نگفته اند. این یکی از بهترین روش ها برای شانه خالی کردن از گفتن حقیقت است.

18-دروغگوها مسئولیت اتفاق پیش آمده را گردن شخص دیگری می اندازند: خانم اریکا مایلی به عنوان یک مشاور و درمانگر در این خصوص اظهار می کند: “وقتی کسی دروغی می گوید و از این دروغ بسیار شرمنده می شود، مسئولیت آن را به گردن شخص دیگری می اندازد”.افراد صادق معمولا مسولیت چیزی که پیش آمده را به عهده می گیرند. اگر کسی دروغ نگوید، حداقل بخشی از ماجرای پیش آمده را به گردن می گیرد ولی دروغگوها سعی می کنند همه چیز را به شخص دیگری منتقل کنند. مثلا یک فرد صادق می گوید: “یادم نمی آید ولی من هم مقصرم”. در حالیکه یک دروغگو می گوید: “من بی تقصیرم و کاری نکردم”.

19-آنها اصرار دارند که شما رفتارشان را تایید کنید: در بسیاری از موارد، کسانی که می خواهند دیگران را متقاعد کنند که آنها دروغ نمی گویند، طوری عمل می کنند که هر طور شده شما راضی شوید آنها راست می گویند و بلوف نمی زنند. مثلا اگر از کسی بپرسید دیشب کجا بودی؟ و او بگوید: “جای خاصی نرفتم. می تونی با دوستم تماس بگیری یا گوشیم رو چک کنی و ببینی که راست میگم”. احتمالا او آنقدر که ادعا می کند صادق و راستگو نیست.

20-آنها سعی می کنند مسیر گفتگو را تغییر بدهند: دروغ گفتن اغلب اوقات احساس بدی در افراد ایجاد می کند؛ حتی اگر میلیون ها بار این کار انجام داده باشند. برای همین معمولا فرد دروغگو سعی می کند به هر قیمتی که شده مسیر گفتگو را تغییر بدهد. مثلا اگر از همسرتان بپرسید که آیا او از کارت شما برداشت کرده ممکن است بگوید: “البته که نه، راستی هنوز رژیم هستی؟” در چنین شرایطی بهتر است شک کنید که او دروغ می گوید.

21-آنها شما را به دروغگویی متهم می کنند: گاهی اوقات افراد دروغگو سعی می کنند توپ را به زمین شما بیندازند. به این ترتیب تمرکز از روی آنها برداشته و متوجه شما می شود. انجام این کار باعث می شود آنها به فکر پاسخ بیفتند و حتی می توانند کل مکالمه را به سمتی هدایت کنند که هیچ ارتباطی با آنها نداشته باشد. در حقیقت دروغگویان ماهر و چیره دست می توانند وضعیتی ایجاد کنند که همه چیز تغییر کند و شما دیوانه بنظر برسید!

22-دروغگوها مرتب گلویشان را صاف می کنند یا آب دهانشان را قورت می دهند: در کتاب جاسوسی دروغ به این نکته اشاره می شود که ممکن است فرد دروغگو قبل از جواب دادن به شما گلویش را صاف کند یا آب دهانش را قورت بدهد. اگر متوجه چنین رفتارهایی از طرف مقابلتان شدید باید بدانید که این یک مشکل بالقوه است، چون از نظر فیزیولوژیکی افزایش اضطراب ناشی از دروغ گفتن باعث ناراحتی یا خشکی دهان و گلو می شود.

کاور پست