تاریخچه و قوانین ورزش فوتسال در جهان

تاریخچه فوتسال منشأ تاریخچه ورزش فوتبال به سال 1930 میلادی در اروگوئه برمی‌گردد. زمانی که Jauan Carlos Ceriani یک ورزش 5 نفره شبیه فوتبال را برای رقابت ورزشکاران جوان در سازمان غیردولتی YMCA طراحی کرد. جالب است بدانید این بازی در زمین‌های بسکتبال انجام می‌شد. اصطلاح لغوی فوتسال Futsal یک اصطلاح بین‌المللی است که از کلمات اسپانیایی و یا پرتقالی اقتباس‌شده است. کلمه Futsal که شبیه کلمه Fulbal in Room می‌باشد به معنی بازی شبیه Footbal اما در یک فضای سرپوشیده می‌باشد. در بسیاری از مقالات انگلیسی این ورزش را علاوه بر فوتسال با نام Five- A –Side نیز می‌شناسند. این همان نام دیگری از ورزش 5 نفره فوتسال است. زمانی که طراح اصلی این ورزش آن را معرفی کرد، محبوبیت عجیبی را در سراسر آمریکای جنوبی به‌ویژه کشور برزیل به وجود آورد. حتماً در جریان هستید که مردم کشور برزیل مهارت و استعداد فوق‌العاده‌ای در ورزش Football دارند اما جالب‌تر اینکه بسیاری از بازیکنان محبوب جهان ازجمله پله، زیکو، ببتو و دیگر ستاره‌های مشهور مهارت خود را در ورزش فوتسال سنجیدند و قوی کردند. بااینکه همچنان این کشور به‌عنوان قطب اصلی این ورزش در جهان شناخته می‌شود اما این بازی تحت نظارت فیفا در سراسر جهان از اروپا گرفته تا آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، افریقا و آسیا انجام خواهد شد.

شروع مسابقات جهان در سال 1982 در سائوپائولو برزیل اولین مسابقات برگزار شد. در آن زمان کشور برزیل قهرمان رقابت‌ها گردید. سپس در سال 1985 در کشور اسپانیا مجدد این عنوان را از آن خود کرد؛ اما در سومین مسابقات جهانی در سال 1988 در استرالیا به پاراگوئه باختند. سپس این رویداد جهانی در سال 1989 میلادی در هلند برگزار گردید. رقابت‌های جام جهانی به ترتیب در سال‌های 1992 در هنگ‌کنگ، 1996 در کشور اسپانیا، 2000 در گواتمالا، 2004 در کشور تایوان و در سال 2008 هم در برزیل برگزار شد.

فوتسال در ایران تاریخچه فوتسال در ایران داستان جالبی دارد. زمانی که علی پروین سرمربی تیم ملی فوتبال بود به پیشنهاد فدراسیون جهانی فیفا قرار شد تیم فوتسالی توسط مایلی کهن تشکیل و در سال 1992 به هنگ‌کنگ اعزام شود. در کنار محمد مایلی کهن که به‌نوعی پدر رشته فوتسال در ایران لقب گرفت مربیانی چون ناصر ابراهیمی و علی پروین حضور مؤثری داشتند. در آن زمان تیم فوتبال به‌طورکلی 12 بازیکن را برای رقابت فوتسال آمده نمود ازجمله این بازیکنان می‌تواند به محمد مایلی کهن، محمد حبیبی، وحید قلیچ، انصاری‌فرد، سید مهدی ابطحی، بهزاد غلام پور، خاک پور، صادق ورمزیار و غیره اشاره کرد.

در این مدت پس از قهرمانی‌های پی‌درپی، ایران رده چهارم رقابت‌ها را از آن خود کرد. عناوین قهرمانی زیادی در کارنامه تیم ملی فوتسال ایران قرارگرفته ازجمله در رقابت‌های آسیایی که تا سال 2010 رقیب بلامنازع فوتسال بود. وحید شمسایی با حدود 390 گل در 189 مسابقه رکورددار این رقابت‌ها در ایران و جهان است.

قوانین فوتسال امروزه فیفا قوانین رسمی فوتسال را به زبان انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و اسپانیایی ترجمه کرده است. اعمال قوانین فوتسال در برخی از کنفدراسیون‌های ورزشی در هر کشور علاوه بر اینکه یک قانون است نقطه قوت این بازی به‌حساب می‌آید. کسانی که مسئولیت مسابقه را بر عهده‌دارند بایستی به سایر اعضا آموزش‌های لازم را داده تا بازیکنان مسئولیت خود را نسبت به نوع بازی و نقش مؤثر به بهترین شکل اثبات نماید. ما در این مقاله از سایت کالاورزش سعی کردیم تا به‌صورت خلاصه برخی قوانین را مطرح نماییم؛ اما قبل از هر چیز بهتر است بدانید این بازی در دو زمان 20 دقیقه‌ای اجرا می‌شود؛ که بین هر نیمه حدود 15 دقیقه مجاز به استراحت هستند اما قوانین فوتسال به‌طور خلاصه شامل موارد زیر خواهد بود.

محیط توپ فوتسال در ابتدا لازم است بدانیم که سایز استاندارد توپ فوتسال 4 است. محیط استاندارد این توپ طبق قوانین فدراسیون بین 62 تا 64 سانتی‌متر خواهد بود. یکی از دیگر از مشخصات فنی آن تنبل بودن توپ بوده به‌نوعی که اگر از ارتفاع حدود 2 متری این توپ پرتاب شود هنگام برخورد به زمین نباید بیش‌تر از 55 سانتی‌متر از زمین جهش کند. تعداد بازیکنان فوتسال طبق قوانین استاندارد فوتسال، مسابقه توسط دو تیم برگزارشده که هر تیم شامل 5 بازیکن خواهد بود. از این 5 بازیکن یکی به‌عنوان دروازه‌بان تلقی می‌گردد؛ اما حداکثر تعداد بازیکنانی که همراه تیم بر روی نیمکت ذخیره می‌توانند بنشیند حدود 7 نفر می‌باشد. از طرفی تعداد تعویض‌ها در فوتسال نامحدود می‌باشد.

تجهیزات فوتسال یکی از مهم‌ترین تجهیزات و وسایل فوتسال، کفش مخصوص فوتسال خواهد بود. درصورتی‌که بازیکنان کفش مناسبی برای بازی نداشته باشند نمی‌توانند بازی باکیفیتی ارائه نمایند. کفش فوتسال با برند اصلی معمولاً دارای سطح صاف پاشنه‌ای و پنجه مقعر خواهد بود که از رویه نرم و چرمی ساخته خواهد شد.

قوانین داوری فوتسال داوران در مسابقه فوتسال اختیار آغاز بازی رادارند و معمولاً در این رقابت‌ها یک داور اصلی و یک سر داور به همراه خط نگهدار و کمک‌داور ایفای نقش می‌کنند. داور این اختیار را دارد که نسبت به مربیان و تیمی که رفتار غیرحرفه‌ای و پرخاشگرانه دارد بنا به صلاحدید خود آن را از منطقه فنی و یا بازی اخراج نماید و به‌نوعی برخورد انظباتی انجام می‌دهد. لازم به ذکر است در هر مسابقه کمک‌داور نیز بایستی حضورداشته باشد که به‌نوعی اختیار تام مانند داور اصلی دارد با این تفاوت که گزارش‌ها را ثبت نمی‌کند. اگر بین کمک‌داور و داور اصلی اختلافی پیش آید سر داور به‌عنوان حاکم اصلی به بررسی موضوع خواهد پرداخت.

قوانین داوری فوتسال داوران در مسابقه فوتسال اختیار آغاز بازی رادارند و معمولاً در این رقابت‌ها یک داور اصلی و یک سر داور به همراه خط نگهدار و کمک‌داور ایفای نقش می‌کنند. داور این اختیار را دارد که نسبت به مربیان و تیمی که رفتار غیرحرفه‌ای و پرخاشگرانه دارد بنا به صلاحدید خود آن را از منطقه فنی و یا بازی اخراج نماید و به‌نوعی برخورد انظباتی انجام می‌دهد. لازم به ذکر است در هر مسابقه کمک‌داور نیز بایستی حضورداشته باشد که به‌نوعی اختیار تام مانند داور اصلی دارد با این تفاوت که گزارش‌ها را ثبت نمی‌کند. اگر بین کمک‌داور و داور اصلی اختلافی پیش آید سر داور به‌عنوان حاکم اصلی به بررسی موضوع خواهد پرداخت.

قانون اوت در فوتسال زمانی که توپ از زمین‌بازی خارج می‌شود، چه از خطوط طولی و چه به‌صورت هوایی، بازی توسط داوران متوقف‌شده و مجدد آغاز خواهد شد. نقطه آغاز بازی توسط تیم حریف از روی خطوط طولی که توپ از آن قسمت خارج‌شده خواهد بود. ضربه کرنر در فوتسال ضربه کرنر در فوتسال بهانه برای شروع مجدد بازی از خطوط عرضی خواهد بود. با این تفاوت که در ضربات کرنر بازیکن می‌توان مستقیماً با پا ضربه به توپ بزند و توپ را وارد دروازه نماید. بازیکنان بایستی در کمتر از 4 ثانیه آغازکننده ضربه کرنر در گوشه‌های زمین حریف باشند.