سرخپوستان بومیان آمریکایی

سُرخ‌پوست یا بومیان آمریکا، به بومیان قارهٔ آمریکا؛ شمالی، جنوبی و مرکزی در دوران پیشاکلمبی گفته می‌شود. سرخ‌پوست‌ها از نژاد زرد هستند، اما پیش‌تر می‌پنداشتند که یک گروه نژادیِ جداگانه‌اند.

سرخ‌پوستان مردم بومی آمریکا کل جمعیت تقریباً ۷۰ میلیون مناطق با جمعیت چشمگیر مکزیک ۲۵/۷ میلیون[۱] پرو ۱۴٫۴ میلیون[۲] بولیوی ۶٫۸ میلیون[۳] گواتمالا ۶ میلیون[۴] اکوادور ۳٫۴ میلیون ایالات متحده آمریکا ۳–۵ میلیون[۵] شیلی ۲ میلیون[۶] کانادا ۱٫۴ میلیون[۷] کلمبیا ۱٫۴ میلیون[۸] آرژانتین ۹۵۵٬۰۰۰[۹] برزیل ۸۱۸٬۰۰۰[۱۰] ونزوئلا ۵۲۴٬۰۰۰[۱۱] هندوراس ۵۲۰٬۰۰۰[۱۲] نیکاراگوئه ۴۴۴٬۰۰۰[۱۳] پاناما ۴۵۰٬۰۰۰[۱۴] پاراگوئه ۹۵٬۰۰۰[۱۵] السالوادور ۷۰٬۰۰۰[۱۶] کاستاریکا ۱۱۴٬۰۰۰[۱۷] گویان ۶۰٬۰۰۰[۱۸] گرینلند ۵۱٬۰۰۰[۱۹] بلیز ۴۰٬۰۰۰ (مایا)[۲۰] گویان فرانسه ۱۹٬۰۰۰[۲۱] سورینام ۱۲٬۰۰۰–۲۴٬۰۰۰ دومینیکا ۳٬۰۰۰ سنت وینسنت و گرنادین‌ها ۲٬۰۰۰[۲۲] ترینیداد و توباگو ۱٬۵۰۰[۲۳] زبان‌ها Indigenous languages of the Americas, انگلیسی, اسپانیایی, پرتغالی, فرانسوی, دانمارکی, آلمانی دین اساطیر اینویی مسیحیت

ورود سرخ‌پوستان به قارهٔ آمریکا را نزدیک به سی هزار سال پیش برآورد کرده‌اند. این اقوام در هنگام سرما و یخبندان از آسیا و از تنگهٔ برینگ وارد قارهٔ نو شده‌اند. در کرانه‌های کالیفرنیا جامانده‌های آتش روشن شده‌ای را یافتند که داده‌های باستان‌شناسی نمایان کرد که این رویداد به ۲۵۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. زندگی مدرن و شهرنشینی در آمریکای باستان از حدود سال‌های برابر با میلاد مسیح آغاز می‌شود و در سال ۸۰۰ میلادی با تمدن مایا به اوج شکوفایی خود می‌رسد. در سال‌های پس از آن تمدن‌های دیگری مانند اولمک و آزتک در آمریکای شمالی و تمدن اینکا در آمریکای جنوبی سال‌های درخشانی را به‌ویژه در زمینهٔ معماری و هنر تجربه می‌کنند. با ورود اروپاییان در سال ۱۴۹۲ به دنیای تازه به رهبری کریستف کلمب نه تنها از دانش و تمدن اروپاییان چیزی به سرخ‌پوستان داده نشد بلکه در پی کشتارهای انجام شده تمدن‌های اینکا و آزتک کم‌کم رنگ باخت و به نابودی دچارشد.[۲۴] سرخ‌پوستان با ورود اروپاییان با بیماریهای همه‌گیر،[۲۵] نابودی فرهنگ[۲۶] و از دست رفتن خاک روبرو شدند.[۲۷] جنگجویان سرخ‌پوست کمابیش نام‌های برگرفته از خوی‌های جانوران دارند. نامهایی چون «گاو نشسته»، «اسب دیوانه» و «خرس ایستاده» نام‌هایی پرافتخار در تاریخ سرخ‌پوستان هستند.

هنر در میان سرخ‌پوستان آمریکا به‌ویژه در تمدن مکزیک اهمیت بسزایی داشت. دورهٔ هنری در مکزیک از ۱۵۰۰ پیش از میلاد آغاز و تا سده ۱۶ یعنی زمان فتح مکزیک به‌دست ارنان کورتس اسپانیایی ادامه می‌یابد؛ که اوج آن در دوره ۳۰۰ تا ۹۰۰ میلادی بوده‌است. هنر اصلی ایشان پیکرتراشی و تندیس‌سازی بود و امروزه تندیس‌ها و صورتک‌های بسیاری از آن دوره که به‌نظر می‌رسد کاربرد مذهبی داشته به جای مانده‌است. تمدن و معماری ویرایش سرخ‌پوستان ایالات متحده آمریکا در گوشه و کنار قارهٔ آمریکا آثار بایسته‌ای از تمدن‌های بشری به‌چشم می‌خورد که در میان آن‌ها نام تمدن تئوتی‌هواکان و تمدن قوم مایا به‌ویژه در چیچن ایتسا، تمدن اولمک و تمدن اینکاها و در نهایت آزتکها شهرت بیشتری دارد. بیشتر این شهرت به‌خاطر معماری‌های شگفت‌انگیزی‌ست که از ایشان باقی‌مانده‌است. وجود بناهای بلند و با شکل هندسی سیار دقیق مانند بنای مونته آلبان در مکزیک که شباهت بی‌همتایی با زیگورات‌های مشرق زمین دارد و نیز هرم چیچن ایتسا که مانند هرم مصر مخروطی و البته کمی زیباتر است به‌همراه رصدخانهٔ کراکول (ساخته شده در ۱۲۵۰ میلادی) که کاملاً مشابه رصدخانه‌های امروزی‌ست شهرت بیشتری دارد. در آمریکای جنوبی نیز ال دورادو یا شهر گمشدهٔ طلا و شهر باستانی کوسکو در پرو از دورهٔ تمدن اینکاها شناخته شده‌تراند. اکثر این بناها مخصوصاً در حوالی مکزیک با سرستون‌ها و زیبایی‌های شگرفی تزیین شده‌اند.[۲۴] دبیره ویرایش مایاها از نخستین اقوامی بودند که در جهان نو از خط بهره بردند. گونه‌ای خط هیروگلیفی اندیشه‌نگاشت از ایشان به‌جا مانده‌است که امروزه کشف شده و قابل خواندن است. مایاها همچنین بیش از هزار مجلد کتاب که بیشتر آن‌ها تاشوی آکاردئونی بودند را از خود به یادگار گذاشته‌اند که امروزه تنها تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها به جامانده‌است و بیشتر آن‌ها یا در درازای زمان از میان رفتند یا به‌دست مردان اسپانیایی مهاجم سوزانده شدند. زبان‌های رایج ویرایش دختر سرخ‌پوست، اثر پی. رومر در آمریکای باستان زبان‌های فراوانی رواج داشته‌است که همگی از خانوادهٔ زبان‌های التصاقی شناخته می‌شوند. اما تا کنون هیچ خویشاوندی نزدیکی میان زبانهای این گروه از اقوام با دیگر این دسته زبانها مانند زبان چینی یا کره‌ای و زبانهای آلتایی مشاهده نشده‌است. امروزه شمار گویش‌وران این زبان در مکزیک به دو میلیون نفر و در آمریکا به نزدیک یک ونیم میلیون نفر می‌رسد. در کشورهای دیگری مانند گواتمالا، پرو، بولیوی، پاراگوئه، اکوادور، آلاسکا جمعیت بسیاری به یکی از زبان‌های بومیان آمریکایی گفتگو می‌کنند. این زبان‌ها در آمریکای شمالی شامل ناهواتل (آزتکی نو) در ایالات متحده و مکزیک و زبان‌های مایایی در نواحی گواتمالا و پاناما همچنین گوارانی در برزیل و پاراگوئه، آیمارا و کچوا در بولیوی پرو و اکوادور می‌باشد. گفتنی است زبان آیمارا در پرو و گوارانی در پاراگوئه حتی زمانی در دو دهه پیش زبان رسمی شدند. گوارانی هم‌اکنون نیز در پاراگوئه ارزشی پایین‌تر از زبان رسمی ندارد. برخی قبایل سرخ‌پوستان به مدت دو قرن در بردگی سفیدپوستان بودند.[۲۹] سران قبیله‌های سرخ‌پوست در کانادا با فرانسویان و انگلیسی‌ها پیمان‌نامه‌هایی امضا کردند تا آشتی در مناطق سرخ‌پوستی برقرار شود.

❤🧡💛💚💙💜امیدوارم خوشتون اومده باشه دنبال کردن یادتون نره 💗💖‧͙⁺˚*･༓☾　☽༓･*˚⁺‧͙＊*•̩̩͙✩•̩̩͙*˚　˚*•̩̩͙✩•̩̩͙*˚＊