معرفی بیماری PTSD!

PTSD چیه؟ اختلال استرسی پس از آسیب روانی یا اختلال تنش‌زای پس از رویداد (به انگلیسی: Posttraumatic stress disorder) (به صورت مخفف: PTSD) سندرمی است که پس از مشاهده، تجربهٔ مستقیم یا شنیدن یک عامل استرس‌زا و آسیب‌زای شدید روی می‌دهد که می‌تواند به مرگ واقعی یا تهدید به مرگ یا وقوع یک سانحهٔ جدی منجر شود. برای مثال ممکن است اختلال PTSD در نتیجۀ آگاهی فردی از مرگ خشونت‌بار یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک رخ دهد. همچنین ممکن است این اختلال در نتیجۀ قرارگرفتن مکرر در معرض جزئیات وحشتناک یک حادثه رخ دهد؛ مانند افسران پلیسی که در معرض جزئیات موارد کودک‌آزاری قرار می‌گیرند...

افراد مبتلا به سندروم ptsd نسبت به این تجربه‌های وحشتناک احساس ترس و درماندگی می‌کند، اغلب رفتارهای آشفته و حاکی از بی‌قراری بروز می‌دهد و مدام تلاش می‌کند از یادآوری رویداد و سانحه اجتناب کند. حوادثی همچون سوءاستفاده جنسی، تصادف، جنگ، سوانح طبیعی مانند زلزله، سیل و… به‌طور کلی افرادی که چنین رویدادهایی را تجربه می‌کنند حتی در مورد کودکان، بیشتر از این که ما بتوانیم تجربهٔ آن‌ها را تصور کنیم و احساسات آن‌ها را درک کنیم از آن واقعه رنج می‌برند...

اگرچه اغلب مردم (۵۰ تا ۹۰٪) یک رویداد بسیار تنش‌زا را تا پایان عمر به یاد دارند، فقط ۸٪ آن‌ها به PTSD مبتلا می‌شوند. این بیماری در دوران بعد از جنگ بسیار شایع است (مانند جنگ ویتنام، عراق، ایران، بوسنی هرزگوین و افغانستان). به عنوان مثال، نتایج یک پیش‌بینی علمی در آمریکا نشان می‌دهد که از میان سربازان جنگ‌های اخیر آمریکا، حدود ۱۰٪ در سال ۲۰۲۵ همچنان با این بیماری دست و پنجه نرم خواهند کرد.همچنین بر اثر اتفاقات مهم زندگی مانند فوت یک عزیز یا طلاق و جدایی و ضربه‌های عاط احتمال ابتلاء به این بیماری زیاد است. به نظر می‌رسد زمینه ژنتیکی و دوران کودکی در ایجاد این بیماری مؤثر هستند...

علائم این بیماری: ((علائم و نشانه‌های اختلال استرس پس از سانحه شامل افکار مزاحم (Intrusive Thoughts)، اجتناب (Avoidance)، تغییرات در شناخت، خلق و خو، واکنش پذیری، برانگیختگی است)) •ناآرامی و بی‌قراری، رفتارهای پرخاشگرانه، احساس بیزاری از دیگران •گوشه‌گیری و مشکلات در روابط بین فردی، به‌سختی انس گرفتن با دیگران. •احساس گناه و شرم‌زدگی، بی‌احساسی و فقر هیجانی که از طریق جمع کردن خود و انقباض عضلات صورت می‌گیرد. •واپسروی‌های رشدی (بازگشت به رفتارهای اولیه کودکان، شب‌ادراری، مکیدن شست و…) •رفتارهای تهییجی و برانگیختگی بیش از حد (حالت گوش به زنگ بودن که به محض مواجه شدن با محرک تنش‌زا شوکه می‌شود)

•اختلال خواب، کابوس و خواب‌های ترسناک (رویاهای هولناک بدون محتوای مشخص). •اجتناب از افکار و احساسات و حتی اماکنی که وقایع ناخوشایند را یادآوری می‌کند. •نکرار خاطره‌های آسیب‌زا از قبیل مزاحمت، تجاوز و… در ذهن. •تمایل به بازی‌های تکراری پیرامون حادثه‌ای که تجربه کردند (درمورد کودکان). •اختلال در کار روزانه، مشکلات در تمرکز و آموزش البته همه این‌ها باید سه شرط مهم دیگر را نیز به همراه داشته باشند: ☆فرد باید در معرض یک رویداد پرتنش قرار گرفته باشد ☆فرد باید مرتب به یاد این رویداد بیفتد و فلش بک داشته باشد. ☆علائم باید بیش از یک ماه طول بکشد.

درمان این بیماری: فرایند درمان بیمار مبتلا به اختلالِ پسا-ضایعه‌ای (ا.پ.ض) تلفیقی از دو رویکرد روان‌شناسی شناختی و رفتارگرایی است. مداخلات رفتاری شامل: آموزش نحوهٔ مواجهٔ مؤثر با ترس‌ها، اجتناب از اماکن یا افرادی که وقایع را یادآوری می‌کند، می‌باشد؛ همچنین استفاده از تکنیک آرام‌بخش و پذیرش احساسات بیمار در کاهش نشانگان استرس پس از سانحه مؤثر است. در روش مداخله در بحران، سعی بر این است که عملکرد عادی بیمار را به وی بازگردانند. روان درمانگر در این روش تمرکزش را معطوف به حل مشکلات، آموزش مهارت‌های مربوط به کنار آمدن با شرایط و ایجاد شرایطی حمایتی برای بیمار می‌کند. عضویت در گروه‌های حمایتی نیز برای کسانی که دچار علائم استرس هستند، مفید است. بیماران با عضویت در این گروه‌ها حمایت عاطفی دریافت می‌کنند، با افراد دیگری که شرایط و علائم مشابهی را تجربه کرده‌اند آشنا می‌شوند و مهارت‌های مربوط به کنار آمدن با شرایط و مدیریت شرایط را می‌آموزند.