گوشی موبایل:آهن ربای جذب انسان

گوشی‌های موبایل مثل آهن‌ربایی ما را به سمت خودشان می‌کشند، و دلیل آن ترکیبی از عوامل روان‌شناختی، اجتماعی و تکنولوژیکی است.

هر بار که نوتیفیکیشن دریافت می‌کنی، مغزت مثل یک توله‌پاپی خوشحال، دوپامین ترشح می‌کند! (البته بدون جنب و جوش دم.) این ماده‌ی شیمیایی همان چیزی است که موقع بردن یک بازی یا خوردن یک غذای خوشمزه حس خوبی بهت می‌دهد. حالا گوشی‌ها طوری طراحی شده‌اند که دائماً این حس را به ما بدهند یک لایک، یک پیام، یک خبر جذاب... همه‌ی این‌ها چرخه‌ی اعتیاد را ایجاد می‌کنند. به همین دلیل است که گاهی بدون هیچ دلیل خاصی گوشی را برمی‌داریم، بازش می‌کنیم، در اینستاگرام می‌چرخیم، و بعد می‌گوییم: «اوممم... چی داشتم می‌خواستم ببینم؟!»

یک لحظه تصور کن گوشی‌ات خاموش باشد و مجبور شوی برای خبر گرفتن از دوستانت یک نامه بنویسی و با کبوتر بفرستی! قبول دارم که این صحنه کمی شاعرانه است، ولی واقعیت این است که گوشی‌ها نیاز ما به ارتباط را به سطحی جدید رسانده‌اند. وقتی کسی جواب پیاممان را نمی‌دهد، بعضی‌ها حس می‌کنند دنیا رو به پایان است! انگار که تایید اجتماعی فقط با "دیده شدن" معنی پیدا کرده. این نیاز به ارتباط آن‌قدر قوی است که اگر یک روز بدون گوشی سپری کنیم، ناگهان شک می‌کنیم که نکند یک فستیوال بزرگ برگزار شده و ما جا مانده‌ایم؟

قبلاً اگر می‌خواستیم سرگرم شویم، تلویزیون را روشن می‌کردیم و صبر می‌کردیم تا برنامه‌ی مورد علاقه‌مان پخش شود. اما امروز گوشی‌ها دریایی از محتوا را مقابل چشمانمان باز کرده‌اند از کلیپ‌های بامزه‌ی گربه‌ها گرفته تا اخبار جهانی و تحلیل‌های پیچیده. مشکل اینجاست که این محتواها هیچ‌وقت تمام نمی‌شوند! مثل اینکه یک کیسه چیپس دستمان باشد و بگوییم «فقط یکی دیگه بخورم» اما در نهایت متوجه شویم کیسه خالی شده و تمام چیپس‌ها را خورده‌ایم. گوشی هم همینطور است؛ فقط یک ویدئو، فقط یک مطلب، فقط یک پست دیگر… و یک‌دفعه دو ساعت گذشته است!

یادت هست زمانی که برای گرفتن عکس نیاز به دوربین داشتی؟ برای چک کردن ساعت، یک ساعت مچی؟ برای نوشتن یادداشت، یک دفترچه؟ بله، گوشی‌ها همه‌ی این ابزارها را در یک وسیله خلاصه کرده‌اند. الان گوشی تبدیل به یک جعبه ابزار همه‌کاره شده که بدون آن کارهای روزمره‌مان به نظر سخت‌تر می‌رسند. حتی خرید کردن و پرداخت قبض‌ها هم با گوشی انجام می‌شود. در این شرایط، کنار گذاشتن گوشی مثل این است که کسی بگوید: «بیا یک روز بدون برق زندگی کنیم!» و خب... معلوم است که این کار چندان راحت نیست.