اولین تاريخ نگار جهان

ما روزانه چیز هایی در رابطه با تاریخ می‌شنویم و دباره آنها مطالعه می کنیم. اما آیا تا به حال به اینکه اولین تاریخ نگار و مورخ جهان چه کسی بوده فکر کرده اید؟ او هرودوت است کسی که بسیاری او را اولین مورخ و بسیاری نیز او را اولین دروغگو می نامند. در این پست با من همراه باشید تا با هرودوت آشنا شویم.

هرودوت، (به یونانی: Ἡρόδοτος) به عنوان «پدر تاریخ» شناخته می‌شود. او اولین تاریخ‌نگار یونانی است که آثار او تاکنون باقی مانده است.

هرودوت در حدود ۴۸۵ پیش از میلاد در شهری یونانی به نام «هالیکارناسوس» واقع در ترکیه کنونی متولد شد. او هم مانند سایر نویسندگان معاصرش از خانواده ای ثروتمند بود و همیشه از خودش پول زیادی داشت. هرودوت به مدرسه رفته بود و در کودکی همه آثار هومر (شاعر مشهور یونانی) را حفظ کرده بود.

پیشینهٔ خانوادگی و محیط زندگی هرودوت نیز، در تاریخ‌نگاری و تفکر تاریخی او مؤثر بوده است. عموی هرودوت، شاعر و سیاست‌پیشه بود؛ او در ۹ هزار بیت به شرح پهلوانی‌های هراکلس پرداخته و در هفت هزار بیت حماسهٔ کوچ ایونی‌ها را سروده بود که در کتاب هرودوت نیز بارها به این موضوعات پرداخته شده است.

تاریخ هرودوت یا کتاب "تواریخ" کتاب تاریخی است که توسط هرودوت، مورخ یونانی نوشته شده‌است. این کتاب اولین کتاب تاریخ در جهان به‌شمار می‌رود و شامل ۹ کتاب است. شرح زندگانی ۴ شاه ایرانی کوروش بزرگ، کمبوجیه یکم، داریوش بزرگ، خشایارشا در تاریخ هرودوت آمده‌است.

برخلاف نویسندگانی که در آغاز کتاب خود به شرح زندگی خود می‌پردازند، هرودوت ابتدای کتاب خود را اینگونه شرح داده است. «هدف هرودوتِ هالیکارناسی از ارائهٔ نتایج پژوهش‌هایش در اینجا آن است که گذر زمان، گرد فراموشی بر کارهای آدمیان و دستاوردهای بزرگ یونانیان و بربرها (غیریونانیان) نَنشاند و دلایل درگیری‌های این دو قوم روشن شود.»

با آنکه هرودوت اکثر عمرش را در جهان یونانی گذرانده است، ولی از آنجا که زادگاهش در نخستین سال‌های زندگی وی زیر استیلای ایران بوده است، با فرهنگ ایرانی نیز آشنایی داشته است. گرچه با زبان فاتحان سرزمینش آشنا نبود، ولی این فرصت برایش پیش‌آمد که از قوانین، مذهب و فرهنگ آن‌ها آگاهی یابد. این آشنایی با فرهنگ‌های یونان و ایران، او را با قدر و منزلت‌شان آشنا ساخت و سبب شد که دربارهٔ دشمنان یونان، قضاوتی منصفانه داشته باشد.

هرودوت همچنین به خوانندگان هشدار داد که نمی تواند همه چیزهایی را که در این کتاب گنجانده است را تأیید کند، زیرا اقرار می کند که بسیاری از آنچه نوشته است از داستان هایی که در سفر شنیده جمع آوری شده است. میراث “تواریخ”توسیدید، مورخ مخالف هرودوت، که تنها بر شواهد واقعی برای ارائه گزارشی عینی تر تکیه می‌کرد، مکرراً از هرودوت انتقاد می‌کرد که او افسانه‌ها را در روایتش وارد می‌کند تا آن را لذت‌ بخش و جذاب کند.در واقع، افرادی هستند که توسیدید را «نخستین مورخ» و هرودوت را «نخستین دروغگو» می‌خوانند.