علت رنگ آبی بلوبری

فردی یک کاسه بلوبری در دست گرفته است علوم پایه و مهندسی علمی دانشمندان سرانجام دریافتند چرا بلوبری آبی رنگ است با وجود قرمز‌بودن رنگدانه‌های موجود در پوست بلوبری، این میوه به رنگ آبی است. دانشمندان اکنون علت این موضوع را کشف کرده‌اند. محققان دانشگاه بریستول کشف کرده‌اند که ساختارهای خارجی ریز درون پوشش مومی بلوبری مسئول رنگ آبی این میوه هستند. این امر درمورد بسیاری از میوه‌های هم‌رنگ ازجمله گالو، آلو بخارا و میوه‌ی اُرس نیز صادق است. محققان در مطالعه‌ای که ۱۹ فوریه (۳۰ بهمن) در مجله ساینس ادونسز منتشر شد، نشان دادند که چرا بلوبری با وجود رنگدانه‌هایی قرمز تیره در پوستش، رنگ آبی دارد. به‌گفته‌ی محققان این رنگ آبی توسط لایه‌ای از موم که میوه را احاطه کرده ایجاد می‌شود. لایه‌ی مومی از ساختارهای مینیاتوری تشکیل شده که نور آبی و فرابنفش را پراکنده می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود تا بلوبری به‌چشم انسان‌ها به‌رنگ آبی و به‌چشم پرندگان به رنگ آبی فرابنفش دیده شود. بازتاب رنگی آبی فرابنفش از تعامل ساختارهای کریستالی مرتب‌شده‌ی تصادفی موم اپیکوتیکولار با نور آبی ناشی می‌شود.

راکس میدلتون، محقق دانشکده‌ی علوم زیستی بریستول می‌گوید: «رنگ آبی بلوبری را نمی‌توان با له‌کردن استخراج کرد؛ چراکه این رنگ در عصاره‌ی رنگدانه‌ای وجود ندارد تا بتوان آن را از میوه‌ی فشرده به‌دست آورد. به‌همین دلیل بود که می‌دانستیم باید موضوع عجیبی درمورد رنگ این میوه وجود داشته باشد؛ بنابراین ما موم را برداشتیم و آن را روی کارت بازمتبلور کردیم و با انجام این‌کار توانستیم یک پوشش کاملا جدید از آبی فرابنفش به‌وجود آوریم.»

رنگ تولیدشده توسط محققان بسیار نازک است و درحدود ۲ میکرون ضخامت دارد. این رنگ با وجود داشتن بازتابش کمتر، به‌وضوح آبی است و فرابنفش را به‌خوبی منعکس می‌کند. رنگ تولیدشده احتمالا راه را برای روش‌های جدید رنگ‌بخشی هموار خواهد کرد.

نمودار انعکاس نور توسط ساختار موم بلوبری نموداری که نشان می‌دهد ساختار مومی چگونه نور را منعکس می‌کند. دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند بسیاری از عملکردهای لایه‌ی مومی را درک کنند

راکس می‌افزاید: «یافته‌ی ما نشان می‌دهد که طبیعت تکامل یافته تا از ترفندی جذاب (لایه‌ای بسیار نازک برای رنگ‌بخشی) استفاده کند.» بیشتر گیاهان با لایه‌ی نازکی از موم پوشیده شده‌اند. این لایه‌ها عملکردهای متعددی دارد و دانشمندان هنوز بسیاری از این آن‌ها را درک نکرده‌اند. آن‌ها می‌دانند که این لایه‌ی نازک موم به‌عنوان پوشش آب‌گریز و خودتمیز‌شونده می‌تواند بسیار موثر باشد؛ اما اکنون متوجه شده‌اند که این ساختار برای داشتن رنگ قابل‌مشاهده‌ی میوه‌ها نیز چقدر اهمیت دارد.

اکنون تیم تحقیقاتی قصد دارد راه‌های ساده‌تری را برای بازسازی پوشش مومی و به‌کارگیری آن بررسی کند. این بررسی می‌تواند به تولید رنگی پایدارتر، زیست‌سازگارتر و حتی فرابنفش خوراکی و انعکاسی آبی منجر شود. علاوه‌براین چنین پوشش‌هایی می‌توانند عملکردهای چندگانه‌ی مشابه پوشش‌های بیولوژیکی طبیعی که از گیاهان محافظت می‌کنند نیز داشته باشند.