حیوانات در بحران انقراض

ماکاک تاجدار سیاه یا ماکاک نیگرا (به انگلیسی: Macaca nigra) نوعی میمون است که بیشتر در جنگلهای اندونزی یافت می‌شود. ماکاک تاجدار سیاه از گونه پستاندارانی است که به‌طور بحرانی در معرض خطر نابودی گونه‌ای قرار دارد. این میمون بومی جزیره سولاوسی اندونزی است و سُرینی ورم کرده، صورتی و برهنه دارد.

میوه خوار راپا (به انگلیسی: Rapa fruit-dove)، نام کبوتری با کاکُل سرخابی از سردهٔ کبوتر میوه خوار است. در سال ۲۰۲۰ میلادی، تنها ۱۶۰ عدد از این پرنده باقیمانده بود و از این روی این کبوتر در فهرست گونه‌های در معرض انقراض قرار گرفته‌است. این پرنده در سال ۱۸۷۴ میلادی، توسط اتو فینش توصیف علمی شد. سکونت گاه این پرنده، جزیره راپا (en) در پلی‌نِزی فرانسه است. از موش صحرایی پولینزی و گربه های وحشی به عنوان دشمنان این پرنده یاد می‌شود. خرید و یا فروش این پرنده ممنوع است.

پلنگ آمور (Panthera pardus saxicolor) یا پلنگ منچوری یکی از زیرگونه های پلنگ بومی خاور دور روسیه، شبه‌جزیره کره و شمال شرقی چین است. نسل این حیوان در چین از میان رفته و تنها جمعیت بسیار کوچکی از آن در روسیه در مرز چین و کره شمالی باقیمانده که بر اساس سر شماری سال ۲۰۰۷ تعداد آن‌ها فقط ۱۴ تا ۲۰ پلنگ بالغ و ۵ یا ۶ توله پلنگ است. همین شمار اندک نیز با خطراتی چون توسعه شهرها، ساخت راههای تازه، شکار، بهره‌برداری از جنگل‌ها و تغییرات آب و هوایی روبرویند. از همین رو این حیوان بر لبه پرتگاه انقراض قرار گرفته‌است. وزن جنس نر پلنگ آمور ۳۲ تا ۴۸ کیلوگرم است و به ندرت نرهایی با وزن ۶۰ تا ۷۵ کیلوگرم دیده شده‌اند. ماده‌ها کوچک‌ترند و ۲۵ تا ۴۳ کیلو وزن دارند. مهمترین شکار های این جانور دو نوع گوزن سیکا و شوکا در کنار خرگوش و آهو است. حدود ۳۰۰ پلنگ آمور در باغ وحش های روسیه، اروپا و آمریکای شمالی موجود است. این پشتوانه ژنتیکی نشان دهنده ی تاثیر این پروژه بوده و نشان می دهد که این پروژه موفق شده است.

ببر جنوب چین (نام علمی: Panthera tigris amoyensis) زیرگونه ای از خانواده ببر است که در بخش‌های کوچکی از چین زندگی میکند. این جانور در طبیعت نسل آن منقرض شده است و حدود ۵۹ قلاده از این جانور در اسارت و باغ وحش های چین زندگی میکنند. دولت چین در حال حاضر در تلاش است که این جانور را در طبیعت نسل آن را زنده کنند، آخرین ببر جنوب چین در طبیعت در سال 1964 دیده شد.

ببر مالایی (نام علمی: Panthera tigris jacksoni) نام یک زیرگونه از گونه ببر است که در جنوب و قسمت‌های مرکزی شبه‌جزیره مالایا زیست میکند. در سال ۲۰۱۵ این گونه به‌عنوان گونه در معرض انقراض توسط اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت طبقه‌بندی شده‌است. فقط ۲۰۰ قلاده از این جانور وجود دارد.

ببر مالایی (نام علمی: Panthera tigris jacksoni) نام یک زیرگونه از گونه ببر است که در جنوب و قسمت‌های مرکزی شبه‌جزیره مالایا زیست میکند. در سال ۲۰۱۵ این گونه به‌عنوان گونه در معرض انقراض توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت طبقه‌بندی شده‌است. فقط ۲۰۰ قلاده از این جانور وجود دارد.

شتر دوکوهانه، شتر باختری، شتر بلخی (Bactrian camel) یا شتر مغولی (Mongolian camel)، گونه‌ای از شترسانان است که در خاور دور، آسیای میانه و خاورمیانه زندگی میکند. دانشمندان معتقدند که برخلاف شتر یک‌کوهانه که در جنوب عربستان اهلی شده‌است، شتر دوکوهانه توسط عشایر کوچ‌نشین آسیای مرکزی، مغولستان و شمال چین اهلی شده‌است و این کوچ‌نشینان شتر دوکوهانه را به منظور حمل و نقل و کارهای سخت اهلی کرده‌اند. بعدها بر اثر پیشرفت تمدن و به وجود آمدن روستاها و دهکده ها و استقرار عشایر کوچ رو، از شتر دوکوهانه برای شخم زنی و لشکرکشی و استفاده از پشم و گوشت و پوست نیز استفاده شده‌است.

ببر سوماترایی (نام علمی: Panthera tigris sumatrae) زیرگونه ای از گونه ببر است که در جزیره اندونزیایی سوماترا یافت می‌شود. جمعیت این زیرگونه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ قلاده تخمین زده شده‌است که بیشتر در پارک های ملی سوماترا دیده میشوند.

پلنگ جاوه (نام علمی: Panthera pardus melas) یکی از ۹ زیرگونه پلنگ میباشد. پوست این پلنگ گاه دارای خال و گاه سیاه و بدون خال است. تنها زیستگاه این گربه جزیره جاوه اندونزی است. به نظر میرسد که پلنگ جاوه در میانه های دوران پلیستوسن از آسیای جنوبی به جزایر سوماترا و برنئو آمده باشد. پلنگ جاوه از پستاندارانی مانند گراز، انواع میمون و گوزن و جانوران اهلی چون سگ، ماکیان و بز تغذیه میکند. به سبب جنگل زدایی و گسترش مناطق شهری در جاوه نسل این پلنگ در آستانه انقراض قرار دارد به گونه‌ای که شمار این جانوران به ۱۰۰ تا ۲۵۰ قلاده میرسد. در سالهای اخیر مجامعی جهت حفاظت از آن در کشور ایجاد شده‌است. در تلاش است تا جمعیت پلنگ جاوه احیا شود و از انقراض ان جلوگیری شود.

کرگدن جاوه‌ای (Rhinoceros sondaicus) گونه‌ای از خانواده کرگدن‌ها است. این کرگدن بومی آسیا است. این حیوان طولی در حدود ۳/۱ تا ۳/۲ متر و ارتفاعی در حدود ۱/۴ تا ۱/۷ متر دارد. شاخ این حیوان در حالت عادی اندازه‌ای کمتر از ۲۵ سانتیمتر دارد، که کوچکتر از سایر گونه‌های کرگدن هاست. زمانی پراکندگی کرگدن جاوه‌ای دامنه وسیعی از جزایر اندونزی تا آسیای جنوبی و هند و چین را شامل میشد. هم‌اکنون این گونه در معرض خطر انقراض جدی قرار دارد. فقط دو دسته جمعیت آن‌ها در طبیعت یافت می‌شود و در باغ وحش ها جمعیتی از آن‌ها وجود ندارد. این حیوان نادر ترین پستاندار بزرگ روی کره زمین است. این حیوان در طبیعت میتواند ۳۵ تا ۴۰ سال عمر داشته باشد. زیستگاه اصلی این حیوان جنگلهای بارانی و زمینهای مرطوب است. کرگدن‌های جاوه‌ای اغلب به صورت فردی زندگی میکنند. بالغ ها به غیر از انسان دشمن دیگری در طبیعت ندارند. این حیوان اغلب از انسانها دوری میکند، ولی دیده شده که در هنگام احساس خطر حمله کند. در مورد این گونه به نسبت سایر کرگدن‌ها مطالعه کمتری صورت گرفته‌است.

آلباتروس آمستردام یا آلباتروس جزیره آمستردام، یک آلباتروس بزرگ است که فقط در جزیره آمستردام در جنوب اقیانوس هند تولیدمثل می کند. این تنها در سال 1983 توصیف شد و برخی از محققان تصور می کردند که زیر گونه ای از آلباتروس سرگردان، D. exulans است./آلباتروس آمستردام (نام علمی: Diomedea amsterdamensis) نام یک گونه از سرده آلباتروس‌های بزرگ است.

رُخ‌کَرکَسِ کالیفُرنیا (نام علمی: Gymnogyps californianus) یک گونه در معرض انقراض از پرندگان بومی آمریکای شمالی است که امروزه تنها ۴۳۶ قطعه از آن باقی مانده‌است. بازماندگان این پرنده امروزه در منطقه گرند کنیون، زایون و همچنین کوهستان‌های غربی کالیفرنیا زیست می‌کنند. رخ کرکس کالیفرنیا با وزنی تا حدود ۱۲ کیلوگرم، بزرگ‌ترین پرنده آمریکای شمالی و یکی از بزرگ‌ترین پرندگان شکاری جهان به شمار می‌رود. این گونه در سال ۱۹۸۷ در حیات وحش منقرض شد اما نمونه‌هایی از آن در بخش‌هایی از آریزونا، یوتا، و کالیفرنیا تکثیر شده‌اند. رخ‌کرکس کالیفرنیا برای بسیاری از آمریکایی‌های بومی کالیفرنیا پرنده‌ای با اهمیت است و نقش مهمی در اسطوره‌های سنتی آن‌ها ایفا می‌کند. سر این پرنده برهنه و بدون پر است و همین ویژگی آن را از دیگر پرنده‌ها متمایز می‌کند. همچنین رخ‌کرکس کالیفرنیا از گوشت فاسد و مردار تغذیه می‌کند. این پرنده توانایی بکرزایی دارد.

نام: کرکس سرسرخ Red-headed vulture نام علمی: Sarcogyps calvus فرمان‌رو: جانوران شاخه: طنابداران رده: پرندگان راسته: بازسانان خانواده: بازان زیرخانواده: کرکس‌های جهان دیرین سرده: سرسرخ‌ها

گوریل شرقی (به انگلیسی: Eastern Gorilla) با نام علمی (Gorilla beringei) یک گونه از سردهٔ گوریل است، که بزرگترین نخستی زنده به‌شمار می‌رود. این گونه در حال حاضر به دو زیرگونه تقسیم شده‌است: گوریل شرقی زمینی با جمعیت ۵۰۰۰[۳]، و گوریل کوهی با فقط ۷۰۰ جانور باقی‌مانده در جهان. همچنین دانشمندان درصددند تا جمعیت گوریل بویندی که کمتر از ۳۰۰ تا از آن‌ها باقی‌مانده را به زیرگونه ارتقا دهند.

گوریل شرقی (به انگلیسی: Eastern Gorilla) با نام علمی (Gorilla beringei) یک گونه از سردهٔ گوریل است، که بزرگترین نخستی زنده به‌شمار می‌رود. این گونه در حال حاضر به دو زیرگونه تقسیم شده‌است: گوریل شرقی زمینی با جمعیت ۵۰۰۰، و گوریل کوهی با فقط ۷۰۰ جانور باقی‌مانده در جهان. همچنین دانشمندان درصددند تا جمعیت گوریل بویندی که کمتر از ۳۰۰ تا از آن‌ها باقی‌مانده را به زیرگونه ارتقا دهند.

گرگ سرخ (نام علمی: Canis lupus rufus) نام یک زیرگونه از گونه گرگ است. این جانور ظاهری بین کایوت و گرگ خاکستری دارد و تا حدودی قرمز رنگ است. این حیوان بومی جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا بوده و از نظر تکاملی به گرگ‌های شرقی بومی کانادا بسیار نزدیک است. در مورد منشأ دقیق تکاملی این حیوان اختلافات و نظریات مختلفی وجود دارد. در دهه‌های اخیر تعداد این حیوان به شدت کاهش یافته و در معرض انقراض است.

یوزپلنگ آسیایی (به انگلیسی: Asiatic cheetah) یا یوزپلنگ ایرانی (به انگلیسی: Persian cheetah) (نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus) یک زیرگونهٔ در بحران انقراض از یوزپلنگ است و بر اساس برآوردها در سال ۱۳۹۹ تنها 12 قلاده از آن در ایران شناسایی و دارای شناسنامه بودند.در حال حاضر این یوز به‌عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران است. از سال ۱۳۹۰ پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شروع شده‌است.اکنون 20قلاده یوز پلنگ ثبت شده در ایران وجود دارد.این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می‌کرد و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج تحقیقات در سال ۱۳۹۹، نشان می‌دهد که بین ۱۰ تا۲۰ قلاده یوزپلنگ در مناطق حاشیهٔ کویر مرکزی از جمله توران، نایبندان، دره‌انجیر و میاندشت وجود داشته باشد. این تخمین نتیجه نقشه‌برداری زمینی است که توسط بیش از ۱۲۰۰۰ دوربین دید در شب که در مکان‌های مختلف کار گذاشته شده بود.یوزپلنگ آسیایی زمانی در مناطق وسیعی از آسیا از شبه‌جزیره عربستان و خاور نزدیک تا منطقه خزر، قفقاز جنوبی، بیابان قزل‌قوم و هند پراکنده بود، اما در حال حاضر در فهرست جانوران در آستانه انقراض اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار دارد و منحصر به نواحی دور افتاده‌ای در بیابان‌های مرکزی ایران شده‌است. آخرین گزارش مستند از یوزپلنگ در هندوستان به سال ۱۹۷۴ بر می‌گردد. از آن زمان به بعد، یوزپلنگ به سرعت از سرتاسر قلمرو خود ناپدید گردید. ایران از دههٔ ۱۹۷۰ به‌عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی شناخته شده‌است.یوزپلنگ آسیایی بین ۳۲ تا ۶۷ هزار سال پیش، از جمعیت یوزپلنگ‌ها در آفریقا جدا شد.در زمان حکومت بریتانیا بر هند، آن را پلنگ شکار می‌نامیدند. این نام، برگرفته از یوزهایی بود که به تعداد زیاد توسط خانوادهٔ سلطنتی هند در اسارت نگهداری می‌شدند تا برای شکار آنتلوپ‌های وحشی از آن‌ها استفاده کنند.(کوشکی (راست) و دلبر (چپ) دو یوزپلنگ ایرانی در پارک پردیسان)

تامارین کلاه‌پنبه‌ای (نام علمی: Saguinus oedipus) نام یک میمون در معرض انقراض از سردهٔ تامارین است. تامارین کلاه‌پنبه‌ای یک پخ‌بینیِ کوچک است و از نخستی سان به شمار میرود. وزن این جانور ۵۰۰ گرم است. این گونه، گونه ای در معرض انقراض است و کمتر از ۶۰۰۰ عدد از این جانور وجود دارد.