سالی که تابستان نداشت

‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌

«سال بدون تابستان» ، یک فاجعه عجیب و غریب قرن نوزدهم، در سال ۱۸۱۶ رخ داد، زمانی که آب و هوا در اروپا و آمریکای شمالی به طرز عجیبی تغییر کرد و منجر به از بین رفتن گسترده محصولات کشاورزی و حتی قحطی شد. آب و هوای سال ۱۸۱۶ بی‌سابقه بود. بهار طبق معمول از راه رسید. اما سپس به نظر می‌رسید که فصل‌ها به عقب برمی‌گردند، زیرا دمای هوا دوباره سرد شد. در برخی نقاط، آسمان دائماً ابری به نظر می‌رسید. کمبود نور خورشید چنان شدید شد که کشاورزان محصولات خود را از دست دادند و کمبود مواد غذایی در ایرلند، فرانسه، انگلستان و ایالات متحده گزارش شد

در ویرجینیا، توماس جفرسون از ریاست جمهوری بازنشسته شد و در مونتیچلو کشاورزی کرد، که منجر به خرابی محصولات کشاورزی شد و او را بیشتر بدهکار کرد. در اروپا، هوای گرفته الهام‌بخش نوشتن یک داستان ترسناک کلاسیک به نام فرانکنشتاین شد . بیش از یک قرن طول کشید تا کسی دلیل این فاجعه آب و هوایی عجیب را بفهمد: فوران یک آتشفشان عظیم در جزیره‌ای دورافتاده در اقیانوس هند، یک سال قبل، مقادیر عظیمی از خاکستر آتشفشانی را به جو بالایی پرتاب کرده بود.

فوران کوه تامبورا در آوریل ۱۸۱۵ یکی از قدرتمندترین فوران‌های ثبت‌شدهٔ تاریخ بود و حدود ۳۷ تا ۴۵ کیلومتر مکعب مواد آتشفشانی وارد جو کرد. بخش سبک‌تر این مواد—به‌ویژه دی‌اکسید گوگرد—به استراتوسفر رسید و یک ابر عظیم آئروسل سولفاتی تشکیل داد که مانند یک سپر، نور خورشید را بازتاب می‌داد. این پردهٔ سولفاتی باعث کاهش دمای جهانی شد و تابستان ۱۸۱۶ را به یکی از سردترین و تاریک‌ترین دوره‌های ثبت‌شده تبدیل کرد. کاهش تابش خورشیدی و اختلال در الگوهای جوی، چرخهٔ بارش و فصل کشت را به‌هم زد و محصولات کشاورزی در اروپا و آمریکا نابود شدند. این اثرات اقلیمی مستقیم‌ترین دلیل «سال بدون تابستان» بودند، پدیده‌ای که تنها یک سال پس از فوران رخ داد و جهان را دچار بحران غذایی کرد.

با ادامه تابستان و تداوم سرما، محصولات کشاورزی از بین رفتند. نکته مهم این است که اگرچه سال ۱۸۱۶ سردترین سال ثبت شده نبود، اما سرمای طولانی مدت با فصل کشت همزمان شد و این منجر به کمبود مواد غذایی در اروپا و برخی جوامع در ایالات متحده شد. مورخان خاطرنشان کرده‌اند که مهاجرت به سمت غرب در آمریکا پس از تابستان بسیار سرد ۱۸۱۶ شتاب گرفت. اعتقاد بر این است که برخی از کشاورزان در نیوانگلند، پس از گذراندن یک فصل رشد وحشتناک، تصمیم گرفتند به سرزمین‌های غربی بروند

در ایرلند، تابستان ۱۸۱۶ بسیار بارانی‌تر از حد معمول بود و محصول سیب‌زمینی از بین بود و محصول سیب‌زمینی از بین رفت. در سایر کشورهای اروپایی، محصول گندم ناامیدکننده بود و منجر به کمبود نان شد. در سوئیس، تابستان نمناک و غم‌انگیز ۱۸۱۶ منجر به خلق یک اثر ادبی مهم شد. گروهی از نویسندگان، از جمله لرد بایرون، پرسی بیش شلی و همسر آینده‌اش مری ولستون‌کرافت گادوین، یکدیگر را به چالش کشیدند تا داستان‌های تاریک با الهام از هوای سرد و گرفته بنویسند. در طول آن هوای بد، مری شلی رمان کلاسیک خود، فرانکنشتاین، را نوشت .