شهر هوشمند!

در یک دنیای به‌سرعت در حال تحول، شهرها با استفاده از فناوری‌های دیجیتال پیشرفته به سمت "هوشمند" شدن پیش می‌روند. این شهرها از حسگرها، شبکه‌های ارتباطی، و سیستم‌های داده‌محور برای بهبود کارایی، پایداری و کیفیت زندگی شهروندان استفاده می‌کنند. اما این تغییرات، ناخواسته، شیوه تعامل ما با محیط فیزیکی را هم دگرگون می‌کنند.

شهر هوشمند فراتر از یک مفهوم صرفاً تکنولوژیک، یک اکوسیستم پیچیده از فناوری‌ها، داده‌ها، و تعاملات انسانی است که هدف آن بهبود کیفیت زندگی شهروندان است. این اکوسیستم شامل عناصر زیر می‌شود: زیرساخت‌های حسگر: شبکه‌های گسترده‌ای از حسگرها که اطلاعات مختلفی را در مورد محیط شهری جمع‌آوری می‌کنند، از جمله ترافیک، کیفیت هوا، سطح آلودگی صوتی، و مصرف انرژی. شبکه‌های ارتباطی: بسترهای ارتباطی پرسرعت (مانند 5G) که امکان انتقال سریع و مطمئن داده‌ها را فراهم می‌کنند. سیستم‌های داده‌محور: پلتفرم‌هایی که داده‌های جمع‌آوری‌شده را پردازش، تحلیل، و به اطلاعات قابل استفاده تبدیل می‌کنند.

رابط‌های کاربری: برنامه‌های موبایل، نمایشگرهای عمومی، و سایر رابط‌هایی که شهروندان از طریق آن‌ها با سیستم‌های شهری تعامل می‌کنند. خدمات هوشمند: خدماتی که بر اساس داده‌ها و فناوری‌های پیشرفته ارائه می‌شوند، از جمله سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند، مدیریت پسماند هوشمند، و روشنایی هوشمند.

همه این عناصر با هم تعامل می‌کنند تا یک محیط شهری پویا و پاسخگو ایجاد کنند. اما چگونه این محیط بر ادراک فضایی ما تأثیر می‌گذارد؟ ابعاد مختلف تأثیر شهرهای هوشمند بر ادراک فضایی: 1. تغییر در نقشه‌های ذهنی: نقشه‌های ذهنی بازنمایی‌های درونی ما از محیط هستند که شامل اطلاعاتی در مورد مکان‌ها، مسیرها، و روابط فضایی بین آن‌ها می‌شوند. این نقشه‌ها به ما کمک می‌کنند تا در محیط جهت‌یابی کنیم، تصمیم‌گیری کنیم، و خاطرات خود را سازماندهی کنیم. در شهرهای هوشمند، برنامه‌های مسیریابی و GPS به طور فزاینده‌ای جایگزین نقشه‌های ذهنی می‌شوند. ما به جای اینکه خودمان محیط را کاوش کنیم و نقشه‌های ذهنی خود را بسازیم، به این برنامه‌ها اعتماد می‌کنیم تا ما را به مقصد برسانند. این وابستگی ممکن است باعث شود که نقشه‌های ذهنی ما سطحی‌تر، ناقص‌تر، و کمتر انعطاف‌پذیر شوند. ما ممکن است نتوانیم مسیرهای جایگزین را پیدا کنیم، مکان‌های جدید را کشف کنیم، یا در صورت خرابی GPS، جهت‌یابی کنیم. 2. تأثیر واقعیت افزوده (AR) بر حس حضور: واقعیت افزوده (AR) با افزودن اطلاعات دیجیتال به دنیای واقعی، تجربه ما از محیط را غنی‌تر می‌کند. برای مثال، AR می‌تواند اطلاعاتی در مورد ساختمان‌ها، رستوران‌ها، و جاذبه‌های گردشگری را در حین قدم زدن در خیابان نمایش دهد. اما استفاده بیش از حد از AR ممکن است حس حضور (sense of presence) ما در محیط را کاهش دهد. ما ممکن است به جای تعامل مستقیم با محیط فیزیکی، بیشتر به اطلاعات دیجیتال توجه کنیم. این مسئله می‌تواند باعث شود که ما ارتباط کمتری با محیط اطراف خود داشته باشیم و تجربه‌های حسی کمتری را تجربه کنیم. ما ممکن است جزئیات مهمی را از دست بدهیم، مانند بوها، صداها، و بافت‌های محیطی.

3_تأثیر نمایشگرهای سربالا (HUD) بر توجه و آگاهی: نمایشگرهای سربالا (HUD)‌اطلاعات مهم را روی شیشه جلوی خودرو نمایش می‌دهند، مانند سرعت، مسیر، و هشدارهای ترافیکی. این فناوری می‌تواند رانندگی را ایمن‌تر و راحت‌تر کند. اما HUD همچنین می‌تواند توجه راننده را از جاده منحرف کند و آگاهی فضایی او را کاهش دهد. راننده ممکن است به جای تمرکز بر محیط اطراف، بیشتر به اطلاعات نمایش داده شده روی HUD توجه کند. این مسئله می‌تواند باعث شود که راننده واکنش کندتری به خطرات احتمالی نشان دهد و تصمیمات نادرست‌تری بگیرد. 4. تأثیر سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند بر الگوهای حرکتی: سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند با استفاده از داده‌ها و الگوریتم‌های پیشرفته، جریان ترافیک را بهینه‌سازی می‌کنند، زمان سفر را کاهش می‌دهند، و دسترسی به حمل‌ونقل عمومی را آسان‌تر می‌کنند. اما این سیستم‌ها همچنین می‌توانند الگوهای حرکتی ما را تغییر دهند. ما ممکن است به جای انتخاب مسیرهای سنتی، بیشتر به مسیرهایی که توسط سیستم پیشنهاد می‌شوند، تکیه کنیم. این مسئله می‌تواند باعث شود که ما با قسمت‌های خاصی از شهر کمتر آشنا شویم و نقشه‌های ذهنی ناقص‌تری از شهر داشته باشیم.

5. تأثیر نورپردازی هوشمند بر ادراک شبانه: نورپردازی هوشمند با تنظیم شدت و رنگ نور بر اساس شرایط محیطی و نیازهای ساکنان، می‌تواند کیفیت زندگی در شب را بهبود بخشد اما نورپردازی بیش از حد یا نامناسب می‌تواند ادراک ما از فضا را تحریف کند و باعث ایجاد آلودگی نوری شود. نورهای مصنوعی ممکن است رنگ‌ها و بافت‌های واقعی محیط را پنهان کنند و باعث کاهش دید در شب شوند.

در ادامه عکس برخی از شهر های هوشمند که در کشور های مختلف وجود دارند و با هم می‌بینیم. ۱. کوپنهاگ، دانمارک

۲_ سنگاپو ، سنگاپور

۳. استکهلم، سوئد

۴_ توکیو،ژاپن