چرا خون زود خشک میشه !؟

دیدیم که وقتی دست مون زخم میشه ، بعد چند ثانیه تا دو سه دقیقه ، خون زود خشک میشه ... اما علتش چیه ؟ بریم ببینیم 🪻

چون بدن مکانیزم لخته شدن (انعقاد) داره. وقتی خون از بدن بیرون می‌ریزه (مثلاً وقتی زخم می‌شی)، بدن فوراً واکنش نشون می‌ده تا: جلوی خون‌ریزی رو بگیره راه ورود میکروب‌ها بسته بشه ✅ فرآیند خشک شدن خون چند مرحله داره: پلاکت‌ها (Platelets) به محل زخم می‌چسبن. ماده‌ای به اسم فیبرین (Fibrin) تولید می‌شه، که مثل توری، سلول‌ها رو به هم وصل می‌کنه. این توری باعث میشه خون از حالت مایع به یه ماده چسبناک و در نهایت خشک و جامد تبدیل بشه. بعد از چند دقیقه تا ساعت، خون خشک میشه و لخته تشکیل میده.

چرا سریع اتفاق می‌افته؟ بدن نمی‌تونه اجازه بده که خیلی خون ازش خارج بشه؛ پس لخته شدن طوری تنظیم شده که در کمتر از چند دقیقه شروع بشه. مخصوصاً روی پوست، که هوا، گرما و اکسیژن باعث میشن خون سریع‌تر خشک بشه.

نشونه‌های طبیعی لخته‌شدن خون و بهبود زخم: تشکیل یک پوسته خشک قهوه‌ای یا سیاه رنگ روی زخم (بهش می‌گن "اسکَب" یا scab) متوقف شدن خون‌ریزی معمولاً در کمتر از ۱۰ دقیقه نبود خون‌ریزی دوباره بعد از گذشت چند ساعت نبود علائم عفونت مثل: تورم زیاد، چرک، قرمزی بیش از حد، بوی بد کاهش درد تدریجی (نه افزایش!)

اما اگر این علائم رو دیدی، ممکنه مشکلی در لخته شدن باشه: خون‌ریزی طولانی‌تر از ۱۵ دقیقه زخم خشک نمی‌شه یا مرتب خون‌ریزی می‌کنه پوست اطراف زخم متورم، قرمز یا داغ شده تب، لرز یا احساس ضعف سابقه خانوادگی بیماری‌های خونی (مثل هموفیلی)

چه کارهایی به لخته‌شدن کمک می‌کنه؟ فشار دادن روی زخم با گاز استریل تمیز نگه‌داشتن محل زخم پرهیز از دست‌کاری پوسته‌ی زخم خوردن غذاهایی که به خون‌سازی کمک می‌کنن (مثل آهن، ویتامین K و C)