فروردینگان

فروردینگان، جشنی باستانی برای یادآوری کسانی که دیگه نیستن، اما قلب‌هامون رو ترک نکردن. زرتشتیان در این روز با عطر عود، گل و آیین‌های خاص، به دیدار خاطرات می‌رن. می‌خوای بدونی چطور میشه با شادی، یاد عزیزان رو زنده نگه داشت؟ داستان این جشن رو از دست نده!

هر سال که نوروز تموم میشه و به ۱۹ فروردین می‌رسیم، یه حس و حال خاصی تو جامعه زرتشتیان و اونایی که به فرهنگ ایران باستان علاقه دارن، به وجود میاد. اسم این روز، «فروردینگان» یا همون «فرودگ» خودمونه! این جشن، با اینکه اسمش یادآور ماه فروردینه، ولی در اصل یه مناسبت ویژه برای یاد کردن از کساییه که دیگه بینمون نیستن. ولی خب، قضیه اینجوری نیست که عزاداری کنیم و غصه بخوریم. زرتشتی‌ها این روز رو با جشن و شادی برگزار می‌کنن و معتقدن که روان درگذشتگان هم تو شادی‌هاشون شریکن.

خب، اصل قضیه اینه که تو فرهنگ زرتشتی، «جشن» خودش یه جور عبادت حساب میشه. یه جورایی انگار داری شکرگزاری می‌کنی و به هستی وصل میشی. از طرفی، هر روز ماه تو گاه‌شمار زرتشتی یه اسم خاص داره، مثلاً اسم یکی از امشاسپندان یا ایزدان. روزی هم که اسمش با اسم ماه یکی بشه، جشن می‌گیرن. ۱۹ فروردین هم روز «فروردین» تو ماه فروردینه، برای همین جشن «فروردینگان» رو برگزار می‌کنن. «فروهر» یا «فروشی» هم که در اصل همون جوهر یا نیروی باطنی انسانه که نه به دنیا میاد و نه از بین میره، تو این جشن ستایش میشه.

بیشتر مراسم اصلی این جشن، رفتن به قبرستان‌هاست. زرتشتی‌ها سر مزار عزیزانشون میرن، عود و کندر روشن می‌کنن و به اصطلاح، عطر و بوی خوش رو به روان‌ها هدیه میدن. گل، گیاه، میوه و شمع هم می‌ذارن. یه چیز جالب دیگه که هست، «لُرک» هست. لرگ یه جور مخلوطه از هفت میوه خشک مثل پسته، بادام، فندق، برگه، انجیر، خرما و توت. البته ترکیب لرک بسته به مناسبت فرق می‌کنه. مثلاً لرکی که برای عروسی یا سدره‌پوشی (آیین ورود به دین زرتشت) استفاده میشه، با لرک جشن فروردینگان فرق داره. یه رسم قشنگ دیگه هم هست که تو یزد خیلی مفصل برگزار میشه. هفت موبد (روحانی زرتشتی) میان، لرک‌ها رو می‌ذارن جلوشون و با خوندن اوستا، مخصوصاً بخش‌هایی از «فروردین یشت»، لرک‌ها رو تبرک می‌کنن. بعد موبدیارها این لرک‌ها رو بین مردم تقسیم می‌کنن. انگار یه جور دعا و فاتحه دسته جمعی برای شادی روح رفتگان باشه.

ابوریحان بیرونی هم تو کتابش از جشن‌هایی شبیه به فروردینگان یاد کرده که بهش می‌گفته «فروردگان» و ده روز طول می‌کشیده. در دوران باستان، گویا این جشن‌ها ۱۰ روز طول می‌کشید و به فروهرها اختصاص داشت. حتی یه باور دیگه اینه که تو ایام نوروز و ماه فروردین، فروهرها به زمین میان و به خونه‌های سابقشون سر می‌زنن. برای همین مردم خونه‌ها رو تمیز می‌کنن، آتیش روشن می‌کنن و بوهای خوش تو آتیش می‌ذارن تا راهنمای فروهرها باشن و روان‌ها رو ستایش می‌کنن. می‌گفتن تو این روزها نباید کار خاصی انجام داد جز کارهای نیک و وظایف، تا فروهرها با رضایت برگردن. الان دیگه به خاطر مشغله‌های زندگی، مخصوصاً تو تهران، برگزاری این مراسم مثل قدیم یکپارچه نیست. ولی خب، اصل قضیه که یاد کردن از عزیزان از دست رفته و حفظ پیوند با اونهاست، هنوز سر جاشه.