یعقوب لیث صفاری ; نجات دهنده زبان فارسی

این پست درباره یعقوب لیث صفاری ، یکی از پادشاهان و بنیانگذار سلسله صفاریان بود . در این پست قراره با زندگین این شخص بزرگ اشنا بشیم .

یعقوب در حدود سال 230 هجری قمری در سیستان به دنیا امد . خانواده اش از طبقه پایین جامعه بودند ، و خودش هم مثل پدرش آهنگر بود . زندگی اش ساده بود ، او از همان جوانی نشانه هایی از جسارت و اراده در رفتارش دیده می شد . او به تدریج جذب گروه هایی شد که با بی عدالتی مبارزه میکردند : عیاران عیاران نه گروه نظامی بود و نه سیاسی ، بلکه شبکه ای بود از جوانمردان محلی که در برابر ظلم می ایستادند .

یعقوب در میان عیاران به سرعت شناخته شد . رفتارش منظم بود ، تصمیم هایش قاطع ، و حرف هایش برای مردم قابل اعتماد . در دوره ای که حکومت ها محلی ضعیف شده بودند و خلافت عباسی درگیر بحران های داخلی بود ، یعقوب فرصت را غنیمت شمرد. او ابتدا کنترل سیستان را به دست گرفت ، سپس به تدریج مناطق اطراف را هم به کنترل خود دراورد . در سال 247 هجری ، حکومت صفاریان را بنیان گذاشت ، بدون وابستگی به خلافت بغداد .

یعقوب فقط به سیستان قانع نبود ، او به خراسان ، فارس ، کرمان ، و بخش هایی از بلوچستان لشکر کشید . هدفش نه فقط گسترش قدرت ، بلکه ایجاد یک ساختار سیاسی مستقل برای ایرانیان بود. در دوره ای که بیشتر مناطق ایران تحت فرمان خلفای عباسی یا فرمانداران عرب بودند ، یعقوب تلاش کرد تا این وابستگی را قطع کند . او حتی تا نزدیکی بغداد پیش رفت ، و خلیفه را به چالش کشید .

در آن زمان ، زبان رسمی علم ، سیاست و شعر ایران عربی بود . فارسی در محافل رسمی جایی نداشت ; اما یعقوب این روند را تغییر داد. وقتی شاعری به نام محمد بن وصیف سیستانی شعری به فارسی برایش خواند ، ( که در ان زمان جرعت زیادی نیاز بود زیرا زبان فارسی در کوچکترین محفل ها هم استفاده نمیشد چه در برابر پادشاه ) نه تنها مخالفت نکرد ، بلکه استقبال کرد و گفت : این زبان مردم من است . و همین جمله نقطه بازگشت زبان فارسی به عرصه رسمی بود .

یعقوب بر خلاف بسیاری از پادشاهان آن دوره ، اهل تجمل نبود . زندگی اش ساده بود ، رفتارش صریح و تصمیم هایش اغلب بر اساس نیاز مردم گرفته میشد. او تلاش کرد ساختار اداری مستقلی ایجاد کند ، مالیات هارا سامان دهد و امنیت را در مناطق تحت فرمانش برقرار کند . در عین این حال با خلفای عباسی وارد جنگ شد تا استقلال سیاسی و فرهنگی ایران را تثبیت کند .

یعقوب در سال 265 هجری قمری در گذشت . او در زرنج ، مرکز حکومت صفاریان به خاک سپرده شد . اما تاثیرش فراتر از عمرش بود . او نه تنها یک فرمانده نظامی بود ، بلکه آغاز گر دوره ای بودکه در آن زبان فارسی دوباره جان گرفت ، و ایرانیان به فکر استقلال فرهنگی افتادند . صفاریان بعد از او ادامه یافتند ، اما نام یعقوب همیشه به عنوان نماد جسارت و خودباوری باقی ماند .