زمان در فضا چگونه کند می‌شود؟

آیا تا حالا فکر کردی چرا فضانوردانی که به فضا میرن، وقتی برمی‌گردن خیلی خیلی خیلی کم‌تر از ما پیر شدن؟! این یک افسانه نیست. این یک واقعیت فیزیکیه که اسمش هست: اتساع زمان

آیا تا حالا فکر کردین چرا فضانوردانی که به فضا میرن، وقتی برمی‌گردن خیلی خیلی خیلی کم‌تر از ما پیر شدن؟! این یک افسانه نیست. این یک واقعیت فیزیکی‌ست که اسمش هست: اتساع زمان (Time Dilation) یعنی چی؟ یعنی زمان برای کسانی که خیلی سریع حرکت می‌کنند یا در نزدیکی میدان گرانشی قوی هستن، کندتر می‌گذره.

دلیل علمی‌اش چیه؟ اینشتین توی نظریه‌ی نسبیت خاص گفت که: «هرچه جسمی سریع‌تر حرکت کنه، زمان براش کندتر می‌گذره.» و توی نظریه‌ی نسبیت عام هم گفت: «هرچه به جسمی که گرانش قوی‌تری داره نزدیک‌تر بشیم (مثل سیاه‌چاله)، زمان کندتر می‌گذره.» پس؛ هم سرعت بالا باعث کند شدن زمان می‌شه. هم گرانش بالا.

یه مثال واقعی: ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) با سرعت حدود ۲۸,۰۰۰ کیلومتر بر ساعت دور زمین می‌چرخه. ساعت‌هایی که اون بالا هستن، با دقت بالا اندازه‌گیری شدن و نسبت به ساعت‌های روی زمین، کندتر کار می‌کنن! هرچند این اختلاف خیلی خیلی کوچیکه (در حد چند میلی‌ثانیه)، ولی واقعیه و اندازه‌گیری شده!

حالا یه نکته‌ی عجیب: اگر بتونی با سرعت نزدیک به نور سفر کنی، مثلاً ۹۹.۹۹۹٪ سرعت نور، و یه سال توی فضا سفر کنی، وقتی برگردی به زمین ممکنه چند دهه یا حتی قرن گذشته باشه! یعنی تو هنوز جوونی، ولی بقیه خیلی پیر یا حتی مرده‌ان!

جمع‌بندی: زمان یه چیز مطلق نیست! بسته به سرعت حرکتت یا میزان گرانشی که در اون قرار داری، ممکنه برای تو سریع یا کند بگذره. این پدیده فقط نظری نیست، بلکه در آزمایش‌ها و در ماهواره‌ها هم اثبات شده. ‏GPSهایی که روی گوشی‌هامون استفاده می‌کنیم، باید این اختلاف زمان رو تصحیح کنن، وگرنه کار نمی‌کنن!