هورمون کورتیزول.

هورمون کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می‌شود و نقش مهمی در تنظیم پاسخ بدن به استرس دارد. به همین دلیل به عنوان هورمون استرس نیز شناخته می‌شود. کورتیزول علاوه بر تنظیم پاسخ به استرس، در تعدیل متابولیسم، تنظیم قند خون و فشار خون، کاهش التهاب و حمایت از عملکرد سیستم ایمنی نیز نقش دارد.

کورتیزول از استروئیدهایی است که از بخش قشریِ غده فوق کلیوی که بر روی کلیه های چپ و راست قرار دارند ترشح می‌شود. گلوکوکورتیکوئیدها دسته‌ای از کورتیکواستروئیدها هستند که به استروئیدهایی گفته می‌شود که در بخش قشری غده فوق کلیوی ساخته می‌شوند. استروئیدها ترکیبات چربی با چهار حلقه کربنی هستند.

نقش‌های کورتیزول در بدن: تنظیم پاسخ به استرس: کورتیزول در پاسخ به استرس‌های فیزیکی و روانی ترشح می‌شود و به بدن کمک می‌کند تا با شرایط استرس‌زا مقابله کند. تنظیم متابولیسم: کورتیزول در متابولیسم کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها نقش دارد و به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. تنظیم فشار خون: کورتیزول به تنظیم فشار خون کمک می‌کند، اما مقادیر بیش از حد آن می‌تواند منجر به فشار خون بالا شود. تنظیم التهاب: کورتیزول می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. تنظیم عملکرد سیستم ایمنی: کورتیزول نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی دارد، اما سطوح بالای آن می‌تواند سیستم ایمنی را سرکوب کند. تنظیم چرخه خواب و بیداری: کورتیزول در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد و به بیدار شدن در صبح کمک می‌کند.

عوارض افزایش سطح کورتیزول: استرس مزمن و اضطراب: استرس مزمن می‌تواند منجر به افزایش مداوم سطح کورتیزول شود که به نوبه خود می‌تواند باعث مشکلات سلامتی مختلفی مانند افزایش وزن، مشکلات خواب، و مشکلات گوارشی شود. بیماری کوشینگ: این بیماری ناشی از تولید بیش از حد کورتیزول در بدن است و می‌تواند علائمی مانند چاقی، افزایش فشار خون، و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی را ایجاد کند. مشکلات قلبی: افزایش مداوم سطح کورتیزول می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. مشکلات خواب: کورتیزول می‌تواند چرخه خواب و بیداری را مختل کند و باعث بی‌خوابی یا خواب نامنظم شود. اختلالات گوارشی: افزایش کورتیزول می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و یبوست شود. کاهش توده عضلانی: در موارد افزایش طولانی مدت کورتیزول، ممکن است توده عضلانی کاهش یابد.

عوارض کاهش سطح کورتیزول: ضعف سیستم ایمنی: سطوح پایین کورتیزول می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند و باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت شود. خستگی و ضعف: کمبود کورتیزول می‌تواند باعث خستگی مزمن و ضعف عضلانی شود. کاهش فشار خون: کورتیزول به تنظیم فشار خون کمک می‌کند، بنابراین کاهش سطح آن می‌تواند منجر به افت فشار خون شود. نکاتی برای تنظیم سطح کورتیزول: مدیریت استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا، و تنفس عمیق می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول کمک کند. خواب کافی: خواب منظم و کافی برای تنظیم سطح کورتیزول ضروری است. رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و کم قند می‌تواند به تنظیم سطح کورتیزول کمک کند. ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش استرس و تنظیم سطح کورتیزول کمک کند. مصرف کافئین و الکل را محدود کنید: مصرف زیاد کافئین و الکل می‌تواند سطح کورتیزول را افزایش دهد.