میدونستی؟ ۴۵۹

میدونستی؟ فیل ها ۲

همه بچه فیل ها هنگام تولد نابینا هستند اما تقریبا بلافاصله بعد از به دنیا آمدن روی پا می ایستند.

فیل ها از خرطوم خود علاوه بر بوییدن، شیپور زدن، نوشیدن آب و گرفتن چیزها برای تنفس در آب های عمیق نیز استفاده می کنند و به همین دلیل می توانند مسافت های طولانی را به راحتی شنا کنند.

یکی از جذاب‌ترین حقایق درباره فیل ها این است که آن ها شخصیت های متمایزی از یکدیگر دارند. برخی از فیل ها اجتماعی و برونگرا هستند. در حالی که برخی دیگر ممکن است خجالتی یا حتی مستقل تر باشند. این تنوع شخصیت هر فیل را از دیگری منحصر به فرد می‌کند.

یکی دیگر از حقایق کمتر شناخته شده درباره فیل ها، تواناییآنها در حل مساله است. مشاهده شده که فیل ها برای رسیدن به یک هدف، مانند به دست آوردن غذایی که دور از دسترس است با هم همکاری می‌کنند.

فیل ها درست مانند نخستی‌ها، قادر به استفاده از ابزار هستند. در حیات وحش مشاهده شده که آنها از چوب برای خاراندن خود یا از شاخه ها برای دورکردن مگس ها استفاده می‌کنند. این توانایی هوش و سازگاری آنها را در محیط شان نشان می‌دهد.

در آزمایشی برای سنجش خودآگاهی فیل ها، مشخص شده که آنها می‌توانند خود را در آینه تشخیص دهند. (ویژگی که تنها در چندگونه دیگر از جمله دلفین، انسان و میمون دیده می‌شود)

فیل ها بزرگترین مغز را در بین تمام حیوانات خشکی دارند که وزن آن تا 5.5 کیلوگرم می‌رسد. مغز آنها نه تنها بزرگ بلکه بسیار پیچیده است که از رفتارهای پیشرفته‌ای مانند حل مساله، استفاده از ابزار و احساسات عمیق پشتیبانی می‌کند. رفتارهایی حاکی از غم، شادی، همدلی و حتی خودآگاهی در رفتار فیل ها مشاهده شده.

فیل ها می‌توانند مکان هایی که سال ها پیش بازدید کرده‌اند را به خاطر بیاورند و حتی قادر به یادآوری افراد از تعاملات گذشته با آنها هستند.

فیل های آسیایی کمی کوچکتر هستند، اما همچنان بسیار عظیم هستند و وزنی در حدود 2700 تا 5000 کیلوگرم دارند. این اندازه بزرگ فیل ها نه تنها یک مکانیسم دفاعی است بلکه نشانی از نحوه تکامل آنها در زیستگاه شان به شمار می‌رود.

فیل ها لقب بزرگترین حیوانات روی خشکی را را به خود دارند. به ویژه فیل آفریقایی که می‌تواند بین 2250 تا 6350 کیلوگرم وزن داشته باشد. برخی فیل‌ها در قسمت شانه تا 10 فوت قد دارند.

فیل‌ها هم مثل سایر حیوانات تحت فشارهای محیط زیستی آلودگی، تخریب زیستگاه و دست اندازی انسان‌ها قرار دارند. علاوه بر این آن‌ها در معرض خطر شکارچیانی قرار دارند که به خاطر تجارت عاج آن‌ها را شکار می‌کنند. در سال ۱۹۹۰ ممنوعیت جهانی تجارت عاج منجر به افزایش جمعیت فیل‌های آفریقایی شد، اما شکارچیان آفریقا این قانون را زیر پا گذاشتند. به طور مثال ۶۰۰ فیل در کامرون توسط شکارچیان کشور همسایه چاد کشته شدند. کشور چین هم اخیرا واردات و صادرات عاج را ممنوع کرده است، هرچند این قانون به طور کامل مانع دلالان بی‌رحم عاج نشده، اما قطعا مفید بوده است

هیچ چیزی به اندازه یک فیل ۵ تنی زره پوش که به عاج‌های آن نیزه‌های برنجی بسته شده نمی‌تواند دشمنان را بترساند یا حداقل ۲۰۰۰ سال پیش این گونه بوده است. استفاده از فیل‌های جنگی دوران باستان حدود ۴۰۰ تا ۳۰۰ سال قبل از میلاد به اوج خود رسید. پس از آن فیل‌ها در تمدن‌های کلاسیک حوزه مدیترانه پرطرفدار نبودند، اما همچنان در جنگ‌های هندی و آسیایی استفاده می‌شدند. تا قرن پانزدهم که با وجود توپ‌های جنگی که بر سر فیل‌های مسلح فرود می‌آمد استفاده از آن‌ها دیگر فایده‌ای نداشت و کاملا منسوخ شد.

فیل‌ها به همان اندازه که بزرگ هستند، تاثیر زیادی هم روی زیستگاهشان دارند. آن‌ها درختان را از ریشه می‌کنند، زمین را زیر پایشان فشار می‌دهند و حتی عمدا گودال‌های آب را بزرگ می‌کنند تا بتوانند در آن حمام کنند. این رفتار نه تنها به نفع خود فیل‌ها بلکه برای سایر حیوانات هم مفید است. علاوه بر این وقتی فیل‌ها در یک محل غذا می‌خورند و در جای دیگر دفع می‌کنند، دانه‌ها را پخش می‌کنند. اگر دانه گیاهان و درختان و بوته‌ها در منوی غذایی فیل‌ها نبود بسیاری از آن‌ها اکنون وجود نداشتند

.فیل‌ها و اجدادشان در گذشته بسیار بیشتر از امروز بوده اند. با توجه به شواهد فسیلی جد بزرگ همه فیل‌ها یک «Phosphatherium» کوچک شبیه به خوک بوده که حدود ۵۰ میلیون سال پیش در شمال آفریقا زندگی می‌کرده است

.فیل‌های بالغ مغز بزرگی دارند. مغز فیل‌های نر بالغ حدود ۵.۵ کیلوگرم وزن دارد، در صورتی که مغز انسان حداکثر ۱.۸ کیلوگرم است، اما مغز فیل‌ها در مقایسه با اندازه کلیشان بسیار کوچک است. فیل‌ها نه تنها می‌توانند به وسیله خرطومشان از ابزارهای اولیه استفاده کنند، بلکه هوش زیادی از خود نشان می‌دهند مثلا خودشان را در آینه می‌شناسند و نسبت به سایر اعضای گله شان اظهار همدردی می‌کنند. دیده شده برخی فیل‌ها استخوان‌های همراهان مرحوم خود را نوازش می‌کنند، اگرچه مشخص نیست که آن‌ها مفهوم مرگ را درک کرده باشند

تمام فیل‌های جهان به سه دسته تقسیم می‌شوند: فیل بوته زار آفریقایی، فیل جنگلی آفریقایی و فیل آسیایی. فیل‌های آفریقایی بزرگ‌تر هستند و نر بالغ آن‌ها شش یا هفت تن وزن دارد که آن‌ها را بزرگترین پستانداران روی زمین می‌کند، اما فیل‌های آسیایی تنها چهار یا پنج تن وزن دارند. زمانی تصور می‌شد که فیل جنگلی زیرگونه‌ای از فیل آفریقایی می‌باشد، اما تحقیقات ژنتیکی نشان داد این دو فیل حدود دو تا هفت میلیون سال پیش از هم تفکیک شده و به دو گونه تبدیل شده اند.