
تلویزیون[۱] (به فرانسوی: Télévision)، یا تیوی (بهانگلیسی: TV) یک سیستم یک طرفه ارتباطی الکتریکی برای پخش تصویر و فیلم و صدا از مسافت دور است. برای بهرهگیری و دریافت کانال تلویزیون، به دستگاهی به نامگیرنده تلویزیون نیاز است. از جان لوگی برد، دانشمندِ اهلاسکاتلند، بهعنوان سازنده تلویزیون یاد میشود؛ اگرچهدانشمندان بزرگ و مُخترعان بسیار دیگری مانند پائول نیپکو، بوریس روزینگ، ولادیمیر زورکین و فیلو فارنزورثاز اواخر سده ۱۹ میلادی تا کنون در توسعه و تکمیل فناوری تلویزیون، نقشی اثرگذار داشتهاند.
واژهشناسی واژهٔ تِلِویزیون از زبان فرانسوی به فارسی راه یافته و خودواژهای دورَگه است که بخش نخست آن، واژه «تِله» (دور) از زبان یونانی و بخش دوم آن، واژه «ویزیون» (دید) اززبان لاتین گرفته شدهاست؛ با اینکه در بیشتر زبانها همین واژهٔ تلویزیون (البته با تلفظهای بسیار گوناگون) بهکار میرود، برخی زبانها واژههای خود را برای این مفهوم دارند؛ برای نمونه، در زبان آلمانی برای تلویزیون، همیشه واژهٔ Fernsehen بهکار میرود که معنی آن، «دور دید» است. در زبان محاورهای فارسی، معمولاً بهصورت «تل ویزیون» ادا میشود.
تاریخ پیدایش تلویزیون به سال ۱۸۸۴ میلادی برمیگردد؛ زمانی که یک دانشآموز آلمانی به نام پاول نیپکو نخستین سیستم الکترومکانیکی تلویزیون را با توانایی انتقال یک تصویر ثابت، اختراع کرد؛ این سیستم از طریق روشنکردن یک عکس بهوسیله لنز و یک صفحهٔ چرخشی کار میکرد (صفحهٔ نیپکو). روزنههای چهارگوش (سوراخهای کوچک) روی صفحه بریدهشده بودند و خطهای عکس را تا جایی که کاملاً پویش شود دنبال میکردند. هرچه تعداد این روزنهها بیشتر میشد، خطهای بیشتری هم دنبال میشد و به همین دلیل، جزئیات بیشتری هم نمایان میشد. دستگاه نیپکو تا پیشرفت فناوری تقویتکننده الکترونیکی لامپ خلأ و لامپ پرتو کاتدی عملاً قابل استفاده نبود. در سال ۱۹۰۷، بوریس روزینگ، دانشمند روس، برای نخستین بار توانست با استفاده از لامپ پرتو کاتدی در دستگاه گیرندهٔ تلویزیون، شکلهای سادهٔ هندسی را از طریق تلویزیون منتقل کند. در سال ۱۹۲۳، ولادیمیر زوریکین، دانشمندِ دیگرِ روس، صفحهٔ نیپکو را با یک عنصر الکترونیکی جایگزین کرد؛ این موضوع باعث ایجاد سطح بالاتری از جزئیات، بدون افزایش تعداد پویشها در واحد زمان شد.[۲] در سالهای نخستِ دههٔ ۱۹۰۰ (۱۲۸۰ خورشیدی) مهندسان دریافتند که میتوان تصویر را با استفاده از امواج رادیویی فرستاد؛ اما این کار تا سال ۱۹۲۶ (۱۳۰۵ خورشیدی) عملی نشد.
سرانجام، جان لوگی بِرد، دانشمند اسکاتلندی با استفاده ازدیسک نیپکو برای نخستین بار موفق شد که تصاویر متحرک تلویزیون ضد نور (در سال ۱۹۲۵) و تصاویر متحرک سیاه و سفید (۱۹۲۶) را در لندن منتقل کند. اختراع جان لوگی بِرد، نخستین انتقال تصویر واقعیِ تلویزیونی بهشمار میرود. یک سال بعد، در ۱۹۲۷ میلادی (۱۳۰۶ خورشیدی)، جان لوگی برد، نخستین دستگاه ضبط تصاویر ویدئویی را اختراع کرد. او با استفاده از مدولاسیون توانستسیگنالهای دوربین تلویزیونیِ خود را تا حد سیگنالهای صوتی تغییر دهد و سپس آنها را روی صفحهٔ ضبطصوت۱۰ اینچی ضبط کند. چند صفحه از ویدئوهای ضبط شده جان لوگی برد، باقی مانده که ویدئوهای ضبطشده در آنها در دههٔ ۱۹۹۰، با استفاده از فناوری دیجیتال، استخراج و بازسازی شدند.
جان لوگی برد همچنین تلویزیون رنگی مکانیکی را در سال ۱۹۲۸ عرضه کرد. سیستم برد، کاملاً با لامپ تصویر الکترونیکی و دوربینهای امروزی متفاوت بود. در سیستم او تصویر با کمک صفحهٔ گردان بزرگی بهطور مکانیکی روبیده میشد؛ این صفحهٔ گردان، سوراخهایی برای عبور نور داشت؛ کیفیت اولین تصاویرش خیلی بد بود و فقط ۳۰ خط داشت. اولین تلویزیون مکانیکی از صفحهٔ نیپکو با سه فنر مارپیچ استفاده میکرد که هر فنر برای یکی از سه رنگ اصلی (قرمز، سبز، آبی) بهکار برده میشد. در آن زمان، تعداد کمی از مردم دستگاه تلویزیون داشتند و داشتن تجربهٔ تماشای تلویزیون اهمیت چندانی نداشت.
در سال ۱۹۳۵، اولین سیستم تلویزیون الکترونیکی توسط شرکت EMI تشریح شد. در سال ۱۹۳۹، شانزده شرکت در آمریکا شروع به ساخت یا طراحی برای ساختِ دستگاه تلویزیون الکترونیکی کردند. در سال ۱۹۴۱، کمیتهٔ بینالمللیِ سیستمهای تلویزیونیِ NTSC یک مجموعه راهنما برای مخابرهٔ تلویزیون الکترونیکی ارائه داد. دههٔ ۱۹۵۰ یک دورهٔ زمانیِ مهم در پیشرفت تلویزیون بهشمار میآید. مبدأ تلویزیونهای سیاه و سفید، سال ۱۹۵۶ است که هزینه دستگاه تلویزیون در این زمان، کاهش پیدا کرد.[۲] در سال ۱۹۵۳ میلادی، (۱۳۳۲ خورشیدی) تلویزیون رنگی و در دو دههٔ اخیر، تلویزیونهای مسطح اختراع شدند. منشأ تلویزیون امروزی میتواند در زمان گذشته با کشف خاصیت هدایت نوریِ مادهٔ سِلِنیُم توسط ویلوگبی اسمیت در سال ۱۸۷۳ و اختراع دیسک اسکن توسط پاول نیپکوو در سال ۱۸۸۴ بررسی و ردیابی شود. همهٔ سیستمهای عملی و کاربردیِ تلویزیون از این اصل بنیادیِ اسکنِ یک تصویر برای تولید سیگنالهای سری زمانی برای نمایش آن هستند؛ این نمایش تصویری سپس با وسیلهای ارسال میشود که برخلاف عمل اسکنکردن عمل میکند. دستگاه آخری، تلویزیون (یا دستگاه تلویزیون) است که با توجه به تواناییهای چشم انسان، تصویر یکسان و مناسبی تهیه میکند و نمایش میدهد. تکنیکهای الکترومکانیکی، پیش از جنگ جهانی دوم بهطور قابل ملاحظهای بهدست چارلز فرانسیس جنکینز و جان لوگی بِرد توسعه و تکمیل شد.
تلویزیون نسبت به رادیو، به دلیل ارائه تصویر، جاذبهٔ بیشتری دارد و بُعدِ تازهای به آن ارائه میکند. چشمها را به خود خیره میکند و به علاوه، فهم پیام را آسانتر میکند؛ چون تصویر و صدا اطلاعات کاملتری به مخاطب میدهد. تلویزیون در جهت مدیریت و تسلط بر افکار عمومی، رسانهای بسیار قوی و مؤثر است. در کشورهای پیشرفته، امروزه از رادیو بهعنوان وسیلهٔ ارتباط بینالمللی استفاده میشود.
در دههٔ ۱۹۶۰ (دههٔ ۱۳۴۰ خورشیدی)، ژاپنیها با استانداردهای NTSC موافقت کردند. در اواخر همان دهه، اروپا دو استاندارد جدیدِ مخابرهٔ تلویزیون معرفی کرد: SECAM: استاندارد پخش تلویزیونی در فرانسه وخاورمیانه و قسمتهایی از اروپای شرقی.PAL: استاندارد تلویزیون حکمفرما در اروپا. اولین تلویزیون رنگی بهوسیلهٔ تکنولوژیهای پردازش سیگنال دیجیتالیِ مجتمع، در سال ۱۹۸۳ به بازار عرضه شد. در یک جلسه در سال ۱۹۹۳، گروه تصویر متحرک (MPEG) تعریف ویدئو، صوت و سیستمهای MPEG-2 را کامل کردند. از ۱۹۹۹ بیشتر رسانههای ارتباط جمعی به فناوری دیجیتالی تغییر یافتند. در ژانویهٔ ۲۰۱۳، الجی الکترونیکس نخستین تلویزیون تجاری بر پایهٔ دیود گسیل نور ارگانیک (OLED) را روانهٔ بازار کرد. صفحهٔ تلویزیونیِ این نسل از نمایشگرها نسبت به تلویزیونهای السیدی، متداول و نمایشگرهای پلاسمابسیار نازکتر، کارآمدتر، پُرتوانتر و واضحتر هستند.
اگر پسندیدی، لایک کن و به سازنده انرژی بده!
گربه