ساز های ....

ساز های جذاب و باحال

ساز زهی زخمه‌ای در این ساز، ارتعاش و لرزش زه از طریق زخمه‌ زدن با انگشتان ایجاد می‌شود و در انواع مختلفی وجود دارد. برای مثال می‌توان به ساز زخمه‌ای ناخنی، شلاقی، دست چپ و سرش زخمه‌ای اشاره کرد.

تنبور یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایران است که جنبهٔ عرفانی و مقامی دارد. این ساز از ۱۳ تا ۱۴ پرده تشکیل و ۲ تا ۳ سیم دارد. جنس کاسه و صفحهٔ آن از چوب توت و دسته‌اش از چوب گردو است. تنبور در مناطق یارسان‌نشین دارای تقدسی خاص است چنانچه نوازندگان قبل از شروع و در خاتمه دستانش را می‌بوسند.

چنگ یا هارپ یک ساز زهی است که از تنظیم‌های مختلفی از تارهای صاف و نیز ستونهایی برای ایجاد صدا استفاده می‌کند. تعداد تارها و نوع ستونها ممکن است در انواع مختلف چنگ ها متغیر باشد. هر تار چنگ معمولاً یک نت را نمایان می‌سازد و با انگشتان یا نخابه‌هایی به نام “پیک” (picks) نواخته می‌شود.

قانون یک ساز زهی است متعلق به خانوادهٔ قدیمی سیتار (Cythare)، که در سده‌های میانه تحت عنوان Canon یا miocanon به اروپا برده شد. این ساز دارای یک جعبهٔ چوبی به شکل ذوزنقه‌ است که به وسیلهٔ دو انگشت سبابه و دو مضراب (که میان حلقه‌ای که به انگشت کرده‌اند و خود انگشت قرار می‌گیرند) نواخته می‌شود.

این ساز کوچک‌ترین عضو سازهای زهی-آرشه‌ای است. اصالت این ساز به کشور ایتالیا بر می‌گردد. برای نواختن روی شانهٔ چپ قرار می‌گیرد و با آرشه که در دست راست نوازنده است، نواخته می‌شود. کوک سیم‌های ویولن از زیر به بم به ترتیب: می (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر (سیم سوم)، سل (سیم چهارم)

گیتار یکی از سازهای باره‌دار (میله‌دار) به‌حساب می‌آید که به‌طور معمول، شش سیم دارد. این ساز با دو دست نواخته می‌شود. یک دست با مضراب یا با نوک انگشتان به سیم‌ها ضربه می‌زند تا سیم‌ها مرتعش شوند، و هم‌زمان، انگشتان دست دیگر با قرار گرفتن پشت باره‌ها و ایجاد تغییر در طول سیم‌ها، کوک سیم‌ها را تغییر داده و در نتیجه، نت‌های موسیقایی تولید می‌شود. صدای سیم‌های در حال ارتعاش، یا به‌صورت آکوستیک، از طریق یک محفظه‌ی توخالی تقویت می‌شود (مثل گیتار آکوستیک) و یا از طریق امپلیفایر و اسپیکر به‌صورت الکتریکی تقویت و شنیده می‌شود.

ساکسوفون جزو سازهای بادی چوبیِ تک‌زبانه است. ساکسوفون انواعی مانند ساکسوفون سوپرانو، ساکسوفون آلتو و ساکسوفون تنور دارد، که تفاوت آن‌ها در دامنهٔ صداییِ آنهاست. اگرچه این ساز در اصل برای ارکستر و دستهٔ موزیک نظامی تهیه شد، ولی امروزه بیشتر در موسیقی جاز و مردم‌پسند به کار می‌رود.

قبل از اینکه به این موضوع بپردازیم که پیانو چیست؟ بهتر است با معنی این کلمه بیشتر آشنا شویم. پیانو در لغت به معنی ملایم است و نام کامل آن نیز پیانو فورته است. فورته نیز معنی لغوی صدای بلند یا رسا دارد. در نهایت این دو کلمه در کنار هم به توانایی این ساز در تولید صداهایی با شدت زیاد و در عین حال ملایم اشاره می‌کند. پیانو از جمله سازهای است که دارای صفحه کلید مختص خود بوده و صدای آن در اثر برخورد چکش‌های این ساز با سیم‌های فلزی داخل ایجاد می‌شود. با فشار دادن کلیدها ، چکش‌ها در داخل جعبه چوبی به حرکت در آمده و در اثر برخورد با سیم‌ها تولید صدا می‌کند. پیانو به عنوان مادر سازها نامیده می‌شود و یکی از کامل‌ترین نوع آن‌ها است. علت این نامگذاری نیز به محدوده بسیار گسترده صوت‌ها اشاره کرده، زیرا این ساز هفت اکتاو داشته و فرکانس اصوات بین 20 تا 5000 هرتز را ایجاد می‌کند.

سازدهنی یا هارمونیکا : جزء سازهای بادی است و در خانوادهٔ سازهای زبانه آزاد قرار می‌گیرد. تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه (Reed) از جنس فلز است که تنها یک سر آن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش می‌تواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانه‌ها در اثر عبور جریان هوا موجب تولید صدای ساز می‌شود.