تاريخچه ي كاليگرافي

این هنر، هنری زیبا و جذاب است و امروزه به خاطر سبک خاص و بی‌نظیری که دارد در میان بسیاری از افراد محبوب شده است‌. ریشه‌ی این هنر در حقیقت به هنر خوشنویسی گره خورده است اما کمی در اجرا و تکنیک‌هایی که برای انجام آن وجود دارد، تفاوت‌هایی به چشم می‌خورد. در این هنر زیبا حروف و نمادهایی به شیوه‌ای خلاقانه و خاص در کنار هم قرار می‌گیرند و همین باعث می‌شود تا اثری زیبا پدید بیاید. اگر شما علاقه‌ی زیادی به این هنر دارید ولی ترس از شروع کردن و یادگیری دارید، می‌توانید با شرکت کردن در دوره‌های آموزشی به خوبی تکنیک‌ها و مهارت‌هایی که لازم است برای این هنر داشته باشید را یاد بگیرید‌.

وقتی که منابع مختلفی را بررسی کردم، متوجه شدم که همه‌ی آن‌ها بر این نظر هستند که شروع این هنر با کشور چین گره خورده و تاریخچه‌ی آن مربوط به این کشور است. بر اساس گمان‌هایی که وجود دارد نیز این گفته بیان شده است که منشا هنر کالیگرافی از چین است‌. اما با وجود این حدس و گمان‌ها می‌توانیم ردپای این هنر زیبا لا در کشورهای دیگری مثل ژاپن، تبت، هند واروپا نیز ببینیم. این هنر در کشورهایی که در منطقه‌ی آسیای شرقی قرار دارند همچون هند، چین، ژاپن، کره و… آغاز شده است. آغاز این هنر در این کشورها با ساختن پیکتوگرام و ایدئوگراف از یشم و استخوان‌های اوراکل است و در حقیقت با ساختن این وسیله‌ها جرقه‌های این هنر زده شده است. با وجود تمامی این موارد اما هنر خوشنویسی از زمانی در هند رواج پیدا کرد که آن‌هد شروع کردند کتا‌ب‌هاس مقدس را برای اولین بار بر روی کاغذ چاپ کنند. در حقیقت تنها راه پیش روی آن‌ها برای چاپ کتب مقدس استفاده از هنر خوشنویسی بود. با توجه به این مورد هم می‌توانیم هنر بی‌نظیر و پرجلوه‌ی کالیگرافی را به دو دسته تقسیم بندی کنیم. یکی از دسته‌های این هنر مربوط به آسیای شرقی و دسته‌ی دیگر به آسیای غربی مربوط است.

هنر خوشنویسی هنری است که قدمت زیادی دارد و می‌توان ردپاهای آن را از ۳۰۰۰ سال پیش در هنرهای به جا مانده از آن دوران‌ها مشاهده کرد. این هنر اما تا قرن ۱۵ بعد از این که صنعت چاپ در کشورهای اروپایی به عنوان یک هنر جداگانه شناخته نمی‌شد و با خوشنویسی درهم آمیخته بود. این اتفاق زمانی رخ داد که تفاوت و تمایزی بین دست خط معمولی و اشکالی که در هم پیچیده بودند و با عنوان فیلمنامه نوشته می‌شدند، رخ داد و به وجود آمد. شاید فکر کنید بعد از این که ماشین‌ها و دستگاه‌های چاپ به وجود آمدند دیگر نیازی به نوشتن کتاب‌ها به صورت دستی نبود و از بین رفت. اما این تصور اشتباه است زیرا بعضی از انتشارات غربی مثل موسیقی متن، نت نویسی علمی و… تا قرن ۱۹ میلادی همچنان به تولید و انتشار کتاب‌های دست نویس می‌کردند.

هنر خوشنویسی امروزه سبک‌های مختلفی دارد ولی به صورت کلی تمامی این سبک‌ها در دو دسته‌ی مدرن و سنتی قرار می‌گیرند. خوشنویسی مدرن، خوشنویسی است که هنرمندان برای اجرای آن از هیچ یک از تکنیک‌های خوشنویسی سنتی استفاده نمی‌کنند و این سبک خوشنویسی با انجام و پیاده کردن تکنیک‌های جدید بر روی کاغذ به وجود می‌آید. در سبک سنتی از خوشنویسی اما هر حروفی که بر روی کاغذ نوشته می‌شود از ارتفاع، زاویه‌ و اندازه‌ی خاص و دقیقی برخوردار است و برای انجام آن لازم است که وسایل مختلفی را مورد استفاده قرار بدهید.

اگر بخواهیم درباره‌ی تاریخچه کالیگرافی در غرب صحبت کنیم و آن را بررسی کنیم، می‌توانیم ببینیم که این هنر از هنرهای قدیمی غرب محسوب می‌شود و قدمت زیادی در غرب دارد. آثاری که از زمان‌های گذشته از این هنر برای غربیان به جا مانده و تحت شرایط خاصی نگهداری می‌شود، نشان دهنده‌ی این موضوع است و حرف ما را تائید می‌کند. هنرمندان غربی از هنر کالیگرافی به عنوان یک هنر بصری که شگفتی‌های زیادی دارد و بسیار خاص و منحصر به فرد است، یاد می‌کنند. کالیگرافی که در غرب انجام می‌شود کمی با کالیگرافی شرقی تفاوت دارد. در هنر کالیگرافی غربی خط‌هایی که بر روی کاغذ ایجاد می‌شود، خطوطی هستند که باریک‌ و روان هستند و همین هم باعث شده تا این سبک در میان کشورهای مختلف محبوب باشد. البته باید بگوییم که سبک کالیگرافی که در غرب انجام می‌شود از کالیگرافی فارسی و عربی تاثیر گرفته است.