چرا حیوانات برای خشک شدن بدنشان را تکان میدهند؟

بسیاری از پستانداران پشمالو، به ویژه سگ‌ها پس از خیس‌‌شدن، آب اضافی را با تکان‌دادن شدید سر و بدن و لرزاندن خود، از خزشان بیرون می‌کنند. اکنون دانشمندان به درک مکانیسم عصبی پشت این لرزاندن بدن نزدیک شده‌اند.به‌گزارش پاپیولار ساینس، تیمی از محققان دانشکده‌ی پزشکی هاروارد با استفاده از موش‌های آزمایشگاهی، متوجه شدند که رفتار تکان‌دادن بدن زمانی به‌وجود می‌آید که گیرنده‌های مکانیکی خاصی در پوست فعال می‌شوند. یافته‌های مطالعه در مجله‌ی ساینس منتشر و به تفصیل توضیح داده شده است.

تکان‌‌های بدن سگ‌ وقتی که خیس است، راهی موثر برای حذف آب از خز و همچنین از‌بین‌بردن محرک‌ها، گره‌های بین خزها و انگل‌ها‌ی احتمالی است. روش تکان‌دادن بدن به‌ویژه در مناطقی مانند گردن و پشت که دسترسی حیوان با لیسیدن یا خودتمیزکاری دشوارتر است، به خوبی عمل می‌کند.پستانداران مودار بیش از ۱۲ نوع نورون حسی فیزیکی دارند و هر کدام عملکرد خاص خود را برای یافتن و تفسیر احساسات مختلف و تحریک پاسخ‌هایی مانند لرزاندن بدن دارند. اگرچه این رفتار در چندین گونه نسبتاً رایج است، مکانیسم‌های عصبی پشت آن تا حد زیادی ناشناخته مانده است.

تیم تحقیقاتی در مطالعه‌ی جدید، روی نوعی گیرنده‌های تشخیص لمس فوق‌العاده حساس به نام گیرنده‌های مکانیکی آستانه‌‌ی پایین فیبر سی (C-LTMRs) تمرکز کردند. LTMR-های C در واقع از رشته عصبی گروه C محسوب می‌شوند که الیافی بدون میلین هستند و پیام عصبی را با سرعت پایین‌تر مخابره می‌کنند. C-LTMRC-ها با پیچیده‌شدن در اطراف فولیکول‌های مو کار می‌کنند. در انسان، این گیرنده‌ها با احساسات لمسی خوشایند، مانند آغوش نرم یا تماس‌های لطیف و آرامش‌بخش همراه هستند؛ اما در موش‌ها و سایر حیوانات، نقش محافظتی ایفا می‌کنند. C-LTMRC-ها به حیوانات هشدار می‌دهند که چیزی مثل آب، خاک یا انگل روی پوستشان وجود دارد. وقتی محرک‌ها باعث خم‌شدن موهای روی پوست می‌شوند، C-LTMRC-ها را فعال می‌کند که حساسیت پوست را فراتر از فقط سطح پوست گسترش می‌دهد.

محققان در ابتدا، چندین نوع محرک مانند روغن و آب را روی پشت و گردن موش‌ها مالیدند و سپس به دنبال پاسخ از چندین نورون حسی مکانیکی گشتند. محققان سپس برخی از موش‌ها را با حذف اغلب C-LTMRC-ها، اصلاح ژنتیکی کردند. حذف گیرنده‌ها‌ی C باعث شد که موش‌ها در مواجهه با محرک‌ها دیگر بدن خود را تکان ندهند که نشان می‌دهد گیرنده‌ها برای کنترل حسی که باعث لرزش بدن در هنگام تحریک می‌شود، ضروری هستند.

تیم تحقیقاتی سپس چگونگی عبور سیگنال‌های C-LTMRC-ها از طریق سیستم عصبی موش‌ها را بررسی کرد. آن‌ها مسیر عصبی را ردیابی کردند و به گروهی از نورون‌ها در نخاع رسیدند. مسیر عصبی سیگنال‌های C به هسته‌ی پارابریکیال، ناحیه‌ای در مغز که به پردازش درد، لمس و دما کمک می‌کند، متصل می‌شود. محققان توانستند نقشه‌ای از مسیری که نورون‌های حسی طی می‌کردند، ایجاد کنند.

موش‌های اصلاح‌‌ژنتیکی‌شده در مقایسه با موش‌های گروه کنترل، ۵۸ درصد تکان‌دادن بدن کمتری هنگام مواجهه با محرک داشتند. مسدود‌کردن فعالیت در ناحیه‌ی درد، لمس و دمای مغز نیز نتایج مشابهی را به همراه داشت. موش‌های گروه کنترل به خاراندن و مرتب‌کردن معمولی خود ادامه دادند که نشان می‌دهد مدار عصبی قطع‌شده در موش‌های اصلاح‌‌ژنتیکی‌شده، مخصوص تکان‌های بدن پس از خیس‌شدن است.