هشت فرنچایز محبوب تاریخ سینما

۱_در سال 1977 کارگردان جورج لوکاس طرفداران سینما را با یک کهکشان بسیار دوردست آشنا کرد. نخستین فیلم جنگ ستارگان توجه تعداد زیادی از مخاطبین را به سمت خود جلب کرد. سه‌گانه اصلی این فرنچایز یعنی A New Hope، The Empire Strikes Back و The Return of the Jedi هنوز به‌عنوان یکی از بهترین مجموعه فیلم‌های تاریخ سینما شناخته می‌شود. بعد از موفقیت بین‌المللی این سه‌گانه که ستارگانی چون هریسون فورد، مارک همیل و کری فیشر در آن حضور داشتند، مشخص شد که جهان جنگ ستارگان به راه خود ادامه خواهد داد. اگرچه نزدیک به دو دهه زمان برد تا یک مجموعه پیش‌درآمد از جنگ ستارگان ساخته شود، اما این سه‌گانه موفق نشد مطابق انتظارات عمل کند. فیلم‌های سه‌گانه پیش‌درآمد یعنی The Phantom Menace، Attack of the Clones و Revenge of the Sith به‌مانند سه‌گانه اصلی در باکس‌آفیس قدرتمند ظاهر شدند. اما این مجموعه هیچ‌گاه نتوانست نظرات مثبت منتقدین و طرفداران را به‌سمت خود جلب کند. دیزنی و لوکاس‌فیلم طی اقدامی منطقی تصمیم گرفتند تا قبل از آغاز تولید فیلمی دیگر برای مدت زمانی صبر پیشه کنند. آن‌ها سعی کردند طی این مدت با تولید بازی‌های ویدیویی، رمان‌ها، کتاب‌های کمیک و سریال تلویزیونی The Clone Wars طرفداران جنگ ستارگان را خوشحال نگه‌دارند. این فرنچایز سپس با فیلم‌های The Force Awakens و The Last Jedi به کار خود ادامه داد. این دو فیلم علاوه‌بر موفقیت در باکس‌آفیس، توانستند نظر مثبت منتقدین و طرفداران را نیز به سمت خود معطوف کنند. این فرنچایز با احتساب فیلم‌های فرعی Rogue One و Solo موفق شد بیش از 9 میلیارد دلار فروش جهانی در باکس‌آفیس داشته باشد. جنگ ستارگان از فروش کالاهای تجاری خود نیز توانست حدود 30 میلیارد دلار درآمد کسب کند.

۲_دنیای سینمایی مارول بدون شک یک ابرفرنچایز است. از وقتی که این دنیای سینمایی در سال 2008 با فیلم Iron Man کار خود را آغاز کرد تسلط کاملی بر روی باکس‌آفیس و چرخه‌های خبری داشت. بدون شک آغاز فعالیت رسمی دنیای سینمایی مارول مصادف است با آغاز عصر طلایی فیلم‌های ابرقهرمانی. دنیای سینمایی مارول در فازهایی جداگانه بزرگ‌ترین، دوست‌داشتنی‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما را براساس کتاب‌های کمیک تولید کرد. مارول قبل از تشکیل رسمی جهان سینمایی خود در فیلم‌هایش اشتباهاتی داشت. اما این کمپانی سعی کرد بعد از ایجاد دنیای سینمای خاص خود، با کاراکترهای محبوب و بازیگران مستعدی چون رابرت داونی جونیور و کریس ایوانر این اشتباهات را تکرار نکند. دنیای سینمایی مارول با تولید فیلم‌ها، سریال‌ها و کراس-اوور‌های مختلف موفق شد قلب بسیاری از طرفداران دنیای ابرقهرمانان را برباید. این فرنچایز درمجموع از آغاز فعالیت رسمی‌اش توانست بیش‌ از ۲۲ میلیارد دلار فروش جهانی در باکس‌آفیس داشته باشد.

۳_هنگامی که جی. کی. رولینگ نخستین کتاب مجموعه هری پاتر یعنی Harry Potter and the Philosopher’s Stone (که نام آن برای مخاطبان آمریکایی به Sorcerer’s Stone تغییر کرد) را منتشر کرد، خیلی زود این عنوان به یکی از بزرگ‌ترین کتاب‌های تاریخ تبدیل شد. طبیعتا فیلم‌های بازسازی شده از این کتاب نیز در زمره بهترین مجموعه فیلم‌های تاریخ سینما قرار گرفتند. برای یک دهه فرنچایز هری پاتر با هشت فیلم خود (قسمت آخر یعنی Harry Potter and the Deathly Hallows به دو بخش تقسیم شد) مخاطبان را در باکس‌آفیس اسیر کرد. اما حتی هنگامی که این مجموعه فیلم‌ها پایان یافت گویا هنوز داستان‌های زیادی از هری پاتر و دوستانس و ماجراجویی‌های آن‌ها در هاگواترز وجود دارد که گفته نشده است. رولینگ بعد از پایان رمان هری پاتر که در سال 2007 منتشر شد یک وبسایت به‌نام Pottermore راه‌اندازی کرد تا اطلاعات لازم از این دنیا و دیگر داستان‌های هری پاتر را در آنجا به طرفداران معرفی کند. خیلی زود مکان‌های گوناگونی برای این دنیا خلق شد که یکی از آن‌ها پارکی در استودیو Universal است. سپس در سال 2016 رولینگ تصمیم گرفت با ساخت فیلم‌ Fantastic Beasts and Where to Find Them این فرنچایز را گسترده‌تر کند. درمجموع فرنچایز هری پاتر موفق شده تاکنون بیش از 9 میلیارد دلار فروش جهانی در باکس‌آفیس داشته باشد.

۴_ رمان فانتزی حماسی جی. آر. آر. تالکین یعنی ارباب حلقه‌ها بعد از انتشار نخستین نسخه‌اش در سال 1954 به‌شکلی جهانی مورد تحسین قرار گرفت. اما باوجود این تحسین‌ها برای سالیان زیادی فضا چه به‌لحاظ امکانات و چه به‌لحاظ مالی فراهم نبود تا فیلم‌هایی با اقتباس از این دنیای بزرگ و خاص خلق شوند. اما سرانجام در سال 2001 کارگردان پیتر جکسون ماجراجویی خود را با سه فیلم The Fellowship of the Ring، The Two Towers و The Return of the King به این دنیای غنی آغاز کرد. این کارگردان سه فیلم این مجموعه را طی یک‌سال در نیوزلند فیلم‌برداری کرد. جکسون به‌دلیل طبیعت فوق‌العاده این کشور تصمیم گرفت تا سه‌گانه ارباب حلقه‌ها را در آنجا فیلم‌برداری کند. این‌سه‌گانه که طی سه سال در سینماها اکران شد توانست عملکرد خارق‌العاده‌ای را از خود در باکس‌آفیس برجای بگذارد و همچنین نظر مثبت بسیاری از طرفداران و منتقدین را به سمت خود جلب کند. بی‌شک این سه گانه جز موفق ترین و بهترین فیلم های خارجی است. تنها فیلم The Return of the King که در سال 2003 اکران شد توانست برنده 11 جایزه بزرگ اسکار شود. سالیان بعد جکسون بار دیگر به نیوزلند بازگشت تا فرنچایز هابیت را بر اساس رمان‌های پیش‌درآمد تالکین تولید کند. سه‌ فیلم فرنچایز هابیت عبارت‌اند از: An Unexpected Journey، The Desolation of Smaug و The Battle of the Five Armies. این اثر کخ جزو بهترین سه گانه های تاریخ سینما است باوجود موفقیت زیادش در باکس‌آفیس نتوانست به‌اندازه سه‌گانه ارباب حلقه‌ها تحسین گسترده منتقدین را به‌همراه داشته باشد. فرنچایزهای هابیت و ارباب حلقه‌ها‌ درمجموع موفق شدند بیش از ۵.۸ میلیارد دلار فروش جهانی در باکس‌آفیس داشته باشند.

۵_تعقیب و گریزهای سریع، اکشن هیجان‌انگیز و بازیگران اصلی محشر باعث شد تا فرنچایز سریع و خشن بتواند از همان ابتدا در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان غول باکس‌آفیس کار خود را آغاز کرد. طی هشت فیلم مخاطبان عاشق تماشا کردن کاراکترهای این فرنچایز شدند. این کاراکترها با موقعیت‌های وخیمی که در آن گیر می‌کردند و دور زدن قانون توانستند هیجان را در قلب طرفدارانشان به اوج برسانند. برای تولید این فرنچایز سازندگان به شهرهای گوناگونی مانند لس‌آنجلس، میامی و توکیو سفر کردند. متاسفانه طی سال 2013 به‌دلیل یک تراژدی بزرگ فیلم‌برداری فیلم Furious 7 دچار وقفه شد. والکر طی یک تصادف رانندگی کشته شد و این موضوع نیز باعث شد تا روند تولید این فیلم با اختلال مواجه شود. سازندگان تصمیم گرفتند جهت اهدای این فیلم به والکر به بازنویسی و تنظیم دوباره فیلم‌نامه این عنوان بپردازند. همین اتفاق نیز باعث شد تا اکران این فیلم تا سال 2015 با تاخیر روبه‌رو شود. تاکنون این فرنچایز موفق شد بیش از 5.8 میلیارد دلار در باکس‌آفیس فروش کند و این موفقیت هنوز ادامه دارد.

۶_مارول و دی سی طی سالیان اخیر برای موفقیت در باکس‌آفیس رقابت شدیدی با یکدیگر داشتند. هنگامی که جهان سینمایی مارول به موفقیت گسترده‌ای دست پیدا کرد، دی سی در تلاش بود تا جهان سینمایی منحصر‌به‌فرد خود را خلق و آن را به همه معرفی کند. این فرنچایز کار خود را در سال 2013 و با فیلم Man of Steel آغاز کرد. در این فیلم که حول محور کاراکتر سوپرمن بود هنری کاویل نقش کاراکتر سوپرمن را ایفا کرد. سه سال بعد دی سی با فیلم Batman v Superman: Dawn of Justice به بازی بتمن بازگشت. در این فیلم هنری کاویل در مقابل بتمن با بازی بن افلک قرار می‌گیرد. دی سی جهان سینمایی خود را بیشتر بر پایه فیلم‌های مستقل خلق کرد. از جمله این فیلم‌های مستقل عبارت‌اند از: Wonder Woman، Suicide Squad، Aquaman و Shazam!. در سال 2017 نیز دی سی برای فیلم Justice League کاراکترهایی چون بتمن، زن شگفت‌انگیز، آکوامن و سوپرمن را دور یکدیگر جمع کرد. در حالی که دنیای سینمایی مارول طی سالیان اخیر هم در بخش فروش و هم جلب نظر منتقدین موفق عمل کرد، اما دی سی همواره در تعادل بین این دو موضوع ناکام بود. ولی بااین‌حال دنیای سینمایی دی سی دارای طرفداران دوآتیشه‌ای است که همواره حتی باوجود کیفیت پایین برخی فیلم‌های آن از این دنیا حمایت می‌کنند. این فرنچایز درمجموع موفق شد چیزی بیش از ۵ میلیارد دلار در باکس‌آفیس فروش داشته باشد.

۷_فیلم‌هایی با داستان‌های جاسوسی همیشه طرفداران خاص خود را دارند و افراد زیادی را روانه سینماها می‌کنند. یکی از بهترین عناوین جاسوسی تاریخ سینما بدون شک مجموعه فیلم‌های جیمز باند است. بر اساس رمان‌های نویسنده بریتانیایی ایان فلمینگ مجموعه جیمز باند یکی از محبوب‌ترین فرنچایزهای تاریخ سینما محسوب می‌شود. یکی از جنبه‌های منحصربه‌فرد فرنچایز جیمز باند آن است که این مجموعه طی سالیان زیاد فعالیتش در سینماها از بازیگران گوناگونی برای نقش جیمز باند استفاده کرده است. طی این مجموعه فیلم‌ها ما همواره شاهد صحنه‌های تعقیب و گریز محشر و همچین اکشن فوق‌العاده زیبا بودیم. به‌لطف چرخش بازیگران نقش اصلی مجموعه فیلم‌های جیمز باند این مجموعه همیشه فروش زیادی را در باکس‌آفیس تجربه کرده است و هیچ‌گاه برای طرفداران کسل‌کننده و خسته‌کننده نشده است. فرنچایز جیمز باند درمجموع موفق شد چیزی بیشتر از ۵ میلیارد دلار فروش جهانی داشته باشد.

۸_هنگامی که فرنچایز دزدان دریایی کارائیب در سال 2003 نخستین فیلم خود یعنی Curse of the Black Pearl را در سینما اکران کرد بعید به‌نظر می‌رسید به موفقیت زیادی دست پیدا کند. چه کسی تصور می‌کرد این فیلم بتواند تبدیل به چنین پدیده‌ای در تاریخ سینما شود؟ در هر صورت حضور جانی دپ به‌‌عنوان کاپیتان جک اسپارو در این فیلم (جانی دپ با این نقش برای نخستین‌بار نامزد دریافت جایزه اسکار شده بود) باعث شد تا دزدان دریایی کارائیب با فضای کمدی سالم خود به یک فرنچایز بزرگ با جهانی‌ منحصربه‌فرد تبدیل شود. فیلم نخست هم توسط منتقدین و هم توسط طرفداران سینما مورد توجه قرار گرفت. اما متاسفانه هرچه که این فرنچایز به راه خود بیشتر ادامه می‌داد فیلم‌هایش با نقدهای بدتری مواجه می‌شد. هر چه که دنباله بیشتری از این فرنچایز تولید می‌شد منتقدان واکنش‌های بدتری نسبت به آن نشان می‌دادند تا جایی که آخرین فیلم دزدان دریایی کارئیب یعنی فیلم Dead Men Tell No Tales پایین‌ترین نمره را از بین تمامی فیلم‌های این فرنچایز دریافت کرد. باوجود آنکه این فیلم‌ها رفته به رفته در فروش روند نزولی را تجربه می‌کردند اما باز هم فروش زیادی در باکس‌آفیس داشتند. فروش مجموع فرنچایز دزدان دریایی کارائیب تاکنون چیزی نزدیک به 4.5 میلیارد دلار بوده است. این میزان از فروش نوید آن را دارد که طرفداران هنوز نسبت به تماشای کاپیتان جک اسپاروی بزرگ تشنه هستند.