گروه خونی بمبئی چیست؟

Hh یا Oh، که به نام گروه خونی زاوین(مومبای) نیز شناخته می‌شود، یک گروه خونی نادر است. این فنوتیپ خونی برای اولین بار در شهر بمبئی (مومبای) توسط ی.م. بهنده در سال ۱۹۵۲ کشف شد. البته که گروه خونی بمبئی هیچ ربطی به شهر بمبئی ندارد... در ایران ۶۳ نفر با این گروه خونی شناسایی شده‌اند.

اولین مرتبه‌ای که این گروه خونی کشف گردید، مشخص شد که این گروه خونی در واکنش با سایر گروه‌های خونی به گونه‌ای عکس العمل نشان می‌دهد که قبل از آن دیده نشده بود. سرم این گروه خونی دارای (آنتی‌بادی)هایی است که به گلبول‌های قرمز سایر گروه‌های خونی شناخته شده ABO واکنش نشان می‌دهد. در واقع به نظر می‌رسید گلبول‌های قرمز در واکنش با این سرم فاقد تمام پادتن‌های شناخته شده هستند.

افرادی که دارای این گروه خون نادر هستند فاقد پادتن اچ (ماده اچ) در سرم خود هستند. ماده اچ در سرم گروه خونی او (O) وجود دارد؛ لذا آنان قادر به تولید پادتن A و B (ماده A و ماده B) بر سطح گلبول‌های قرمز خود نیستند. به همین دلیل این گروه خونی قادر است به کلیه گروه‌های خونی اهدا کننده باشد. گرچه قبل از انتقال باید به مسئله ار هاش (رزوس ارهاش) توجه نمود و از همخوان بودن آن مطمئن شد. متأسفانه افراد این گروه نمی‌توانند از هیچ‌یک از گروه‌های خونی حتی O منفی خون دریافت نمایند و فقط از گروه خونی اچ اچ یا بمبئی پذیرش دارند. چنانچه گروه خونی نا متجانس به این افراد تزریق شود، واکنش ایمنی بسیار شدیدی در ایشان پدیدار می‌گردد که ناشی از واکنش به کلیه پادگن (آنتی‌ژن)هایی است که تاکنون در خون این افراد وجود نداشته‌است.

شیوع این گروه خونی ۴ در میلیون (۰۰۰۴/۰٪) جمعیت انسانی است. البته در شهر بمبئی یک در ده هزار نفر است (۰۱/۰٪). در اروپا یک در یک میلیون نفر شیوع دارد. از آنجایی که خون اهدا شده را نمی‌توان برای مدتی بیش از ۴۰ روز نگهداری نمود و تعداد دارندگان این گروه خونی ناچیز است، عملاً در مواقع اضطراری نمی‌توان به این افراد خون مورد نیازشان را رسانید. در ایران 63 نفر شناسایی شده‌اند که گروه خونی شان بمبئی است و در استان‌های فارس، اصفهان، مازندران، تهران، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان و بوشهر زندگی می‌کنند.