پلوتو، سیاره ای که دیگر سیاره نیست!

سیاره ی پلوتو تا مدت ها نهمین سیاره ی منظومه ی شمسی بود. اما بعد از سال 2006 ین سیاره مقام خود را از دست داد و یک سیاره کوتوله شد. این سیارک دومین سیارک بزرگ نظومه ی شمسی پس از اریس است.

سیارک پلوتون ساختاری از سنگ و یخ دارد و کره‌ای کوچک با جرم یک‌سوم ماه است. قطر پلوتون ۲٬۳۷۰ کیلومتر است و این سیارهٔ کوتوله می‌تواند گاهی از زمین تا فاصلهٔ ۷٫۵ میلیارد کیلومتری دور باشد. چهار لکهٔ سیاه سطح پلوتون که به کمربند تیرهٔ دور استوای پلوتو متصل هستند و تقریباً به یک اندازه و به یک فاصله هستند توجه دانشمندان را به خود جلب کرده‌اند.

چرا پلوتو سیاره نیست؟ پلوتو یکی از پر چالش ترین اعضای منظومه شمسی است. این جرم به شکل کروی بوده و به اندازه ی یک سوم ماه جرم دارد. مدار چرخش پلوتون به صورت یک بیضی بسیار کشیده به دور خورشید است به طوری که پلوتون در بیشترین فاصله ی خود از خورشید نزدیک به پنجاه برابر فاصله ی زمین تا خورشید و در کمترین فاصله از خورشید حدود سی برابر فاصله ی زمین تا خورشید از خورشید فاصله دارد!

در سال 2005 در قسمت های خارجی تر منظومه شمسی جرم دیگری کشف شد و اریس (Eris) نام گرفت. این جرم که اندازه ای بزرگتر از پلوتون داشت به عنوان دهمین سیاره منظومه شمسی معرفی شد. اریس تنها چند ماه جزو سیارات منظومه شمسی بود و کمی بعد همراه با پلوتون از لیست سیارات خارج شد

در سال 2005 در قسمت های خارجی تر منظومه شمسی جرم دیگری کشف شد و اریس نام گرفت. این جرم که اندازه ای بزرگتر از پلوتون داشت به عنوان دهمین سیاره منظومه شمسی معرفی شد. اریس تنها چند ماه جزو سیارات منظومه شمسی بود و کمی بعد همراه با پلوتون از لیست سیارات خارج شد

منظومه ی شمسی تا قبل از کشف پلوتون هشت سیاره داشت. با کشف پلوتون این جرم به عنوان نهمین سیاره ی منظومه شمسی معرفی شد. چرا که تمامی شرایط لازم برای سیاره بودن را دارا بود.پلوتون مطابق با تعریف سیاره در علم ستاره شناسی ، به دور ستاره ای درحال چرخش بود و جرمش به اندازه ای بود که بتواند به صورت کروی باشد. از طرفی جرمی چندان زیاد هم نداشت تا تبدیل به ستاره شود و داشتن اینچنین شرایطی برای حضور در لیست سیارات کافی بود. بنابراین پلوتون پس از کشف با عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی به دور خورشید در گردش بود.

بنا بر توافق اعضای اتحادیه بین المللی اخترفیزیک و تعریف جدید سیاره، سیارات باید علاوه بر شرایط قبلی توانسته باشند همسایگی خود را نیز از اجرام دیگر پاک کرده باشند و در فاصله های نزدیک به آنها اجرام قابل ملاحظه ای قرار نداشته باشند. پلوتو و اریس این شرط را نداشتند. بنابراین در سال ۲۰۰۶ این دو جرم از لیست سیارات منظومه شمسی خارج شده و به عنوان سیارات کوتوله شناخته شدند.

از آنجایی که پلوتو دو شرط ابتدایی سیارات را دارا می باشد و تنها شرط سوم را ندارد دیگر از سیارات منظومه شمسی به حساب نمی آید و یک سیاره کوتوله است که در کمربند سیارکی کوییپر قرار دارد، به دور خورشید میچرخد و کروی است. پلوتون به عنوان سیاره کوتوله دارای پنج قمر است که بزرگترین آنها شارون نام دارد.