ژنتیک سرطان

منشا سرطان مجموعه ای تغییرات ژنتیکی سوماتیک توی DNA هست که این تغییرات باعث تکثیر بدون حد سلولی میشن.این نوع جهش های ژنتیکی سوماتیک میتونن با محرک هایی نظیر کارسینوژن ها(اشعه ها) شروع بشن و جهش ناشی ازونا با خطا تو فرایند بازسازی جهت رفع کردن جهش تشدید بشن.اینکه منشا سرطان جهش ژنتیکی توی ۳۰ سال گذشته تا به حال کامل پذیرفته شده ولی قبل از اون تفکرات دانشمندان حول محور تجمع مواد غیرسلولی بوده.تو اواسط قرن نوزدهم مشخص میشه که تومور توده ای از جنس و بافت سلولی بدن خودمونه ولی منشا تکثیر سلولی بیش از حد مشخص نمیشه و بعد اون کشف هم سرطان مرموز باقی میمونه.

بعد از خیلی نظریه های دیگه مثل ویروسی بودن و ... بعد مدتی تحت تاثیر مطالعات روی کارگرای پاک کننده دودکش و کشف تاثیر مواد شیمیایی بر جهش ژنتیکی اولین بار نظریه تغییرات ژنتیکی بیان میشه و مدتی بعد از اون نظریه اولین انکوژن کشف میشه.حالا انکوژن چی هست؟انکوژن ها یکی از دو گروه اصلی ژن های عامل سرطان هستن.مطالعه روی انکوژن ها باعث کشف بقیه ژنتیک های منشا سرطان شد خب همه اینارو گفتم تا به تعریف موضوع تست برسی "ژنتیک سرطان" دانش مطالعه بر ژنوم های جهش یافته و جهش های ممکن برای ایجاد سرطانه.

واژه بدخیم و خوش خیم رو حتما شنیدید یه توصیف خیلی ساده و بدون جزئیات از این دو میگم خب تومور بدخیم تومور قابل تکثیر و تومور خوش خیم توموریه که تکثیر نمیشه.با خوندن این تست فهمیدید که منشا سرطان جهش ژنتیکی ولی تفاوتی تو جهش لازم برای سرطان خوش خیم و بدخیم هست؟قطعا بله برای پیشرفت یه تومور از خوش خیم به بدخیم به چند مجموعه جهش ژنتیکی دیگه نیازه و فرایند این جهش ها رو میتونیم به روند تکامل داروین تشبیه کنیم که تو هر مرحله تکامل سلول های جهش یافته دچار یه جهش که بهشون برتری میده میشن و سرطان رو از خوش خیم به بدخیم تبدیل میکنن .

گفتیم هر مرحله یعنی این جهش های بدوی چندبار رخ میدن و طبق تحقیقات برای یه تومور بدخیم توپر نیاز به ۳ جهش توی گروه ژن های مولد سرطان لازمه.یک یا دومرحله جهش سرطان خوش خیم رو ایجاد می‌کنه ولی برخی تومور های نادر و متاسفانه برای تومور های اطفال یک یا دو جهش برای تهاجمی شدن سرطان کافیه. درباره جهش و گسترش خیلی خلاصه شده حرف زدم و این همه شد! و حالا یه توضیح کلی از ژن مولد سرطان،ژن مولد سرطان ژنیه که حاوی جهشی باشه که به اون ژن برتری رشد انتخابي سلول حاوی اون ژن رو افزایش بده.

خب خیلی پیچیده شد یکم توضیح دیگه نیازه قطعا!طبیعتا تولد و مرگ یه سلول تو تعادله،هروقت سلولی از یه رده میمیره یه سلول از اون رده متولد میشه و جهش ژنتیک های مولد سرطان این تعادل رو به هم میزنه در نتیجه سلول های بیشتری متولد میشن تا بمیرن. میزان این عدم تعادل خیلی کمه و تفاوت تولد و مرگ سلولی زیر یک درصد میمونه و در نتیجه برای تشکیل یک تومور قابل تشخیص دهه ها زمان لازمه.

خب ما دو گروه از دسته ژن های مولد سرطان داریم ولی برای توضیح هردوشون به چندین پارت تست با مطلب تخصصی و مخالف این توضیح علمی و کتابی داره که جالب نیست قطعا برای عامه پس فقط یه نوعش رو توضیح میدم که ازش نام بردم یعنی انکوژن خب انکوژن ها که ژن منشا سرطانن چجوری فعال میشن؟برای فعال شدن انکوژن دوتا مکانیسم پیدا شده جهش نقطه ای و تکثیر.جهش نقطه ای شایع ترین دلیله فعالیت انکوژنه که تو ۹۵ درصد سرطان های پانکراس و ۴۰ درصد سرطان های کولون مشاهده میشه ولی تو بقیه سرطان ها زیاد دیده نمیشه ولی متاسفانه توصیحش دارای بسیاری اصطلاحه که هرکدوم تعریف خودشونو دارن و تستو طولانی نمیکنم براش! دومین مکانیسم که اسم بردم تکثیره تکثیر DNA ها افزایش توی تعداد نسخه های DNA منجر به تغییرات کروموزومی میشه و انکوژن هارو فعال میکنه.

آیا ویروس ها تاثیری برای مبتلا به سرطان و بدخیم شدن اون دارن؟بله مبتلا شدن به بعضی ویروسا مثل hpv و هپاتیت میتونه منجر به سرطان و تبدیل سرطان خوش خیم به بدخیم بشه. تا الان کلیات ژنتیک سرطان رو گفتم ولی خیلی موضوعات موندن که هرکدوم میتونن یه تست مجزا باشن مثل بازسازی کروموزومی غیرفعال شدن سرکوب کننده تومور تشخیص سرطان و روش های درمان موندن اگه علاقه ای دارید و این تست براتون جالب بود بگید تا ادامه ش رو بسازم.اگه که نه سری موضوعات بعدی حول محور غدد و هورمون هاست!