زمین،یک‌آهنربای‌غول‌پیکر

میدانیم اگر یک آهنربا را آویزان کنیم همیشه قطب N آن به سمت شمال و قطب S آن به سمت جنوب قرار می گیرد.باتوجه به مطالبی که در مورد آهنربا آموخته ایم،می دانیم که حتما باید یک آهنربای دیگر وجود داشته باشد که قطب S آن،قطب N آهنربا را جذب کند؛اما آیا درون زمین یک آهنربا وجود دارد؟

بله، می‌توان اینگونه گفت که زمین یک آهنربای غول‌پیکر است. البته بهتر است که بگوییم زمین مثل یک آهنربای بزرگ دارای میدان مغناطیسی‌است.هسته مرکزی کره زمین دمای بسیار بالایی دارد ولی به خاطر فشار زیاد، از آهن جامد تشکیل شده است. در واقع فشار این بخش در حدی بالاست که اجازه نمی‌دهد آهن ذوب شود. این فشار هم به خاطر مواد اطراف هسته مرکزی به وجود می‌آید و اگر قطر کره زمین کمتر بود، آهن هسته مرکزی ذوب می‌شد و هسته زمین تماما مذاب بود.

در اطراف این هسته مرکزی جامد که فشار کمتر است، آهن و نیکل به شکل مذاب در حرکت هستند. این حرکت هم به خاطر حرارت بالای هسته جامد اتفاق می‌افتد. برای مثال مشابه جریان آب داخل کتری که به خاطر گرمای اجاق دائما حرکت می‌کند، نیکل و آهن مذاب حرکت کرده و جریانهای الکتریکی به وجود می‌آورند و این جریانهای الکتریکی هم میدان مغناطیسی زمین را به وجود می‌آورند.

پس می‌توان فرض کرد که در هسته زمین یک آهنربای غول‌پیکر وجود دارد، البته که دیدگاه بهتر و صحیح‌تر همان ایجاد میدان مغناطیسی به خاطر جریان نیکل و آهن مذاب است.اگر روزی هسته زمین سرد شود به آرامی حرکت مواد مذاب در اطراف هسته زمین از بین می‌رود و در نتیجه زمین خاصیت مغناطیسی خود را از دست می‌دهد. از بین رفتن خاصیت مغناطیسی زمین هم باعث می‌شود که ذرات باردار خورشید به زمین رسیده و حیات روی زمین را از بین ببرند، به همین دلیل میدان مغناطیسی زمین از اهمیت زیادی برخوردار است.

آیا این آهنربای غول‌پیکر نیز ضعیف می‌شود؟ خاصیت آهنربایی زمین در 200 سال گذشته حدود 10% ضعیف تر شده است و احتمال دارد در چند صد سال آینده جهت قطب های مغناطیسی زمین کاملا تغییر کند.