نقشه ذهنی یا مایندمپ Mind Map چیست؟

آیا برایتان اتفاق افتاده که در مورد موضوعی مطالعه کرده و یا درباره مسأله‌ای طوفان فکری داشته باشید، اما صرفا با چند صفحه اطلاعاتی که هیچ درک روشنی از آنها ندارید، روبرو شوید؟ نقشه ذهنی می‌تواند به شما در این موارد کمک کند. یکی از روش‌های مفید برای یادگیری مؤثر استفاده از تکنیک نقشه ذهنی یا همان مایندمپ است. با این روش می توانید اطلاعات را ثبت کنید و مسأله خود را با خلاقیت بیشتر و بهتر حل نمایید.

در واقع، با استفاده از روش نقشه ذهنی می‌توانید ساختار موضوع را زودتر تشخیص داده و آن را بفهمید. علاوه براین نقشه ذهن به شما کمک می کند که اطلاعات را به گونه‌ای به خاطر بسپارید که راحت‌تر بتوانید آنها را به یاد بیاورید. در این مطلب به این می‌پردازیم که نقشه ذهنی یا Mind map چیست و چه تاثیری در برنامه ریزی و یادآوری کارها در دارد.

نقشه ذهنی یا مایندمپ چیست؟ اول از همه باید بدانید که نقشه ذهنی چیست، روش نقشه ذهنی یا همان مایندمپ توسط تونی بوزان ابداع گردید و شهرت یافت. با این روش به جای لیست کردن نوشته‌ها، می‌توان به صورت دو بعدی از مطالب یادداشت برداشت. به این معنی که نقشه ذهنی (درخت‌های ذهن)، از یادداشت برداری عادی فشرده‌تر بوده و فضای کمتری اشغال می‌کند.

روش مایندمپ به شما کمک می‌کند که به‌راحتی بین نوشته‌ها ارتباط برقرار کرده و ایده‌های جدیدی از آنها ایجاد کنید. علاوه‌بر‌این نقشه ذهنی به شما کمک می‌کند تا پروژه‌ها یا موضوعات بزرگ را بدون اینکه موضوعی از قلم بیفتد تنها با استفاده از مایندمپ، به فرایندهای قابل مدیریت تقسیم و برنامه ­ریزی مؤثرتری داشته باشید

نقشه ذهنی مناسب، نشان­‌دهنده شکل موضوع، اهمیت نسبی امتیازها و روشی است که فرد واقعیت­‌ها را به یکدیگر مرتبط می‌سازد. بدین معنی که با استفاده از روش مایندمپ، مطالب خیلی سریع قابل بازبینی شده و می‌توانید در یک نگاه اطلاعات ذهنی­ خود را بازسازی کنید. به‌علاوه با این روش، اطلاعات به صورت موثر یادآوری شده و ساختار نقشه ذهنی شکل می‌گیرد، تا با نشان دادن سرنخ به شما در به خاطر آوردن اطلاعات کمک کند. در نهایت با این که Mind map چیست آشنا شدید، در ادامه به کاربردهای این روش می‌پردازیم.

کاربردهای مایندمپ یا نقشه ذهنی چیست؟ نقشه­ ذهنی می تواند برای موارد زیر مفید واقع شود: طوفان فکری (به‌صورت فردی یا گروهی)؛ خلاصه‌کردن اطلاعات و یادداشت برداری؛ تثبیت اطلاعات از طریق منابع تحقیقاتی مختلف؛ فکرکردن راجع به مشکلات پیچیده؛ ارائه اطلاعات در قالبی که نشانگر ساختار کلی موضوع باشد؛ مطالعه و حفظ اطلاعات.

ترسیم نقشه ذهنی چگونه انجام می‌شود؟ پس از آشنایی با تعریف مایندمپ و این که کاربرد نقشه ذهنی چیست، حال به این می‌پردازیم که به چه مراحلی برای ترسیم نقشه ذهنی نیاز داریم.

۱. عنوان موضوع مورد نظر را در وسط برگه نوشته و به‌شکل دایره دور آن خط بکشید.

۲. در مرحله بعدی ترسیم مایندمپ، وقتی که زیر مجموعه‌ها و سر تیترها مربوط به این موضوع به ذهن‌تان می رسد، خطوطی را به دایره اضافه کنید و آنها را در نقشه ذهنی خود یادداشت نمایید.

۳. زمانی که موضوعات بیشتری نسبت به هریک از خطوط ترسیم‌شده به ذهنتان رسید (سر تیترهای بیشتر و موضوعات متفاوت) این خطوط را نیز به هر یک از بخش های نقشه ذهنی خود وصل کنید.

۴. سپس برای هر یک از این ایده‌ها، خطوطی را با توجه به سر تیتر بکشید و آنها را نام گذاری کنید

۵. در هر قسمت و شاخه‌ای، اگر اطلاعات جدیدی به ذهنتان رسید، بار دیگر بر اساس زیر موضوعات خطوط را ترسیم و نام‌گذاری کنید.

نقشه ذهنی کامل ممکن است خط‌ هایی از موضوع اصلی را دربرگیرند، که از همه طرف به مرکز موضوع وصل شده باشد. مانند شاخه‌های درختی که موضوعات فرعی و نکته ­ها براساس این شاخه ها مشخص شده است. نباید نگران این ساختار باشید، زیرا بر اساس هماهنگی، به تدریج رشد می یابد.

اهمیت استفاده از Mind map چیست؟ در نهایت به این می‌پردازیم که اهمیت استفاده از Mindmap چیست؟ وقتی شما با نحوه یادداشت برداری به شکل مایندمپ آشنا باشید، می توانید از اصطلاحات خودتان برای یادداشت‌برداری بیشتر استفاده کنید.

از کلمه‌ها و یا عبارت‌های کوتاه استفاده کنید: بسیاری از کلمات به شکل طبیعی خود طولانی و با جزئیات بیشتری ذکر می‌شوند، زیرا می خواهند معنی و مفهوم اصلی جمله به درستی انتقال یابد. اما در روش مایندمپ کلمات کوتاه و عبارت های معنادار به همان شکل مفاهیم را می‌رسانند و عبارت های اضافی در نقشه ذهنی دسته‌بندی می‌شوند.

با استفاده از رنگ‌ها ایده‌ها را از هم متمایز کنید: با این روش می‌توانید هر جایی که لازم دیدید، ایده‌ها را از یکدیگر جدا کنید. این روش به شما در تجسم کردن نقشه‌های ذهنی برای به خاطر آوری آنها نیز کمک می‌کند. استفاده از رنگ سازماندهی مطالب شما را نشان می‌دهد.

از نشانه‌ها و علائم استفاده کنید: استفاده از تصاویر به‌جای کلمات در نقشه ذهنی به شما کمک می‌کند که اطلاعات را به طور مؤثر به یاد بیاورید. در نتیجه اگر علامت یا تصویری برای شما مفهومی دارد، از آن استفاده کنید

اطلاعات را به همدیگر ربط دهید: اطلاعات در یک بخش مایندمپ ممکن است با قسمت دیگری مرتبط باشد. بر همین اساس شما می‌توانید از خطوط برای ارتباط دادن آن‌ها استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند که بفهمید موضوعات به چه نحوی بر یکدیگر تاثیر دارند.