میوه‌ی دست بودا

دست بودا یا لیموی دست (برگردان از واژه انگلیسی Hand Lime)، یک نوع لیموی غیر معمول است که میوه آن به قسمت های انگشت مانند، شبیه به آنچه که درصور و تندیس های بودا دیده می شود، تقسیم شده است.

دست بودا یک درختچه یا درخت کوچک با شاخه های طولانی و نامنظم پوشیده شده با خار است. برگهای بزرگ و بیضی شکل آن در طول رشد از رنگ سبز کم رنگ به سبز پر رنگ تغییر رنگ داده و حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر رشد می کنند. گل های معطر سفید دست بودا از قسمت خارجی متمایل به صورتی یا بنفش شده و در خوشه های چندتایی رشد می کنند. انگشت های میوه تنها حاوی قسمت سفید میوه و گاهی اوقات مقدار کمی پالپ اسیدی است، اما بسیاری از آنها کاملا بدون پالپ هستند و برخی از آنها بی دانه هستند. این گیاه حساس به سرما، گرمای شدید و خشکسالی است و غالبا آن را در آب و هوای معتدل کشت میکنند. دست بودا می تواند از قلمه شاخه های دو تا چهار ساله رشد کند و معمولا این گیاه بصورت پیوندی پرورش داده می شود. ارقام مختلف و گونه های دست بودا معمولا در شکل میوه آن است. به نوعی که در ارقام “دست باز” قسمتهای انگشت میوه از هم باز هستند و ارقام “دست بسته” میوه ها از انگشتان به هم چسبیده تشکیل شده است . همچنین میوه های نیمه انگشتی وجود دارد که میوه در بخش مرکزی جمع شده است و بخش های کناری انگشت دارد. منشا این نوع لیمو به طور معمول به شرق دور احتمالا شمال شرقی هند یا چین، جایی که خاستگاه اکثر ارقام مرکبات است برمی گردد.

شرایط محیطی برای کاشت و پرورش این میوه در شرایط آب و هوای معتدل رشد نسبتا بهتری میکند و به خشکی و گرما به شدت حساس است. این درخت معمولا در ساحل کالیفرنیا و دره های داخل ایران خوب رشد میکند. این گیاه به خاطر حجم بالای شاخ و برگ مناسب نگهداری در منزل نمیباشد. در واقع میوه بومی هند (شمال شرق) و چین است. این میوه از قدیمی ترین دانه های مرکباتی کشت شده در کشاورزی است. تنها از پوست این میوه استفاده میشود و قسمت داخلی آن خوردنی نیست، این میوه ها محصول درختچه ها و یا بهتر است بگوییم درختان کوچکی که شاخه بلند و نامرتبی دارند و سراسر خار هستند است. برگ های این درختچه ها سبز کمرنگ (گل های سفیدش گاها رنگ مایه بنفشی هم دارند)، بزرگ (به طول 10 تا 15 سانتی متر) و مستطیلی اند. به صورت خوشه های خوشبو ظاهر میشوند. دارای ترکیبات کومارین و روغن است.

کاربرد های این میوه خوشبو کننده: این میوه بسیار معطر است و در چین و ژاپن برای تزئین یا برای خوشبو کردن اتاق ها و وسایل شخصی و کمد لباس ها از آن استفاده می شود. حتی میتوانید مقداری از پوست آن ها هنگام شستشوی لباسها در ماشین لباسشویی بیندازید تا رایحه اش روی لباسهایتان ماندگار شود. مراسم مذهبی : در چین میوه دست بودا نماد شادی ، طول عمر ، ثروت و خوشبختی است و به عنوان هدیه سال نو و هدیه سنتی معبد به حساب می آید. طبق سنت بودا ترجیح می دهند که انگشتان میوه در موقعیت بسته بشد تا باز زیرا دستهای بسته نماد دعا کردن برای بوداست. محبوبیت این میوه گستردگی جهانی ندارد ولی اخیرا به دلیل خواص درمانی فراوان و خواص ارتقا دهنده سلامتی مورد توجه قرار گرفته است. تهیه کوکتل دست بودا: برای تهیه کوکتل سارکوداکتیلیس میتوانید یک چهارم فنجان از سارکوداکتیلیس رنده شده یا چرخ شده را به همراه 1 قاشق چایخوری آب لیمو یا آب ماندارین ، 150 میلی لیتر نوشابه یا آب گازدار ، تعدادی برگ نعنا و 1 قاشق غذاخوری شکر و تکه های یخ مخلوط نمایید و نوش جان کنید.عصاره گیری دست بودا: برای گرفتن اسانس بسیار معطر و با کیفیت دست بودا میتوانید نوشیدنی دلخواه خود را در شیشه ای بریزید و سیتروس انگشتی را ساطوری کنید و در به شیشه اضافه نموده درش را ببنید و چند بار تکان دهید و سپس به مدت 1 – 2 هفته در جایی خنک قرار بگیرید تا اسانس میوه کاملا خارج شود. سپس صاف کنید و برای تهیه یک کوکتل جدید به جین یا نوشابه جدیدتان اضافه کرده و به همراه مقداری ریحان تازه میل نمایید. تهیه مارمالاد و آبنبات: پوست سیتروس انگشتی بر خلاف سایر مرکبات تلخ نیست و کاملا شیرین و آبنباتی است. در آشپزی سنتی چین ، دست بودا را به شکل گل و پرنده برش می زده اند و در عسل میجوشانده اند و در ضیافت های شاهانه برای تزئین میز از آن استفاده می کرده اند شما هم میتوانید برای تهیه آبنبات های خوشمزه و زیبا سیتروس انگشتی را به شکل های دلخواه برش بزنید و در آب و شکر بجوشانید تا غلیظ شود. طعم دهنده و مرینیت: از سیتروس انگشتی میتوانید به عنوان جایگزین پوست مرکبات در تمام دستور پخت ها ، کیک ها ، وافل ، دسرها یا برای طعم دار کردن سالاد ها و سس ها استفاده کنید.

برخی خواص آن: دست بودا سرشار از ویتامین C است. این ویژگی باعث می شود که آن را برای جوان سازی پوست بسیار موثر باشد. علاوه بر این، به عنوان یک عامل ضد پیری عمل می کند و باعث می شود که تابش نور خورشید به پوست آسیب نزند. در ادامه به تفصیل به خواص میوه دست بودا می پردازیم. افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن به علت وجود پلی ساکارید سارکولاکتریس درمان بیماری هپاتیت نوع A از بین برنده نفخ شکم در برخی مناطق این میوه به علت معطر بودن برای خوشبو کردن هوا استفاده میشود. عرق این میوه باعث انسداد شراین رگ ها میشود و جریان خون را بالا میبرد، اگر غلظت آن بیشتر شود از انقباض قلب جلوگیری میکند. کاهش ضربان قلب پایین آوردن فشار خون تسکین بیماری آسم پختن سه تا شش گرم از این میوه برای کبد، طحال، درد شکم و ریه مفید است. برطرف کننده حالت تهوع است. درمان سرفه خلط دار.