اسکیزوفرنی چیست؟

اسکیزوفرنی چیست؟ روان‌گسیختگی، اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی (به انگلیسی: Schizophrenia ) یک اختلال روانی است که با دوره‌های مداوم یا عودکننده روان‌پریشانه مشخص می‌شود. علائم اصلی شامل توهم (غالبا توهم شنیداری)، هذیان و اختلال تفکر است. علائم دیگر عبارتند از کناره‌گیری اجتماعی، کاهش ابراز عواطف و بی‌تفاوتی.

دلایل ابتلا به اسکیزوفرنی : ژنتیک یا وراثت: ممکن است این بیماری از والدین به فرزند رسیده باشد.

شیمی مغز و مدارهای آن: مغز افراد مبتلا به این بیماری احتمالاً نمی‌تواند انتقال‌دهنده‌های عصبی را کنترل کرده و مدارها یا مسیرهای مربوط به سلول‌های عصبی مؤثر بر رفتار و تفکر را تحت تأثیر قرار دهد.

ناهنجاری در ساختار مغز: بر اساس مطالعات، مغز برخی از مبتلایان به شیزوفرنی از ساختاری غیرطبیعی برخوردار است. این امر ممکن است از دلایل ابتلا به این بیماری به‌حساب آید.

عوامل محیطی: مواردی نظیر عفونت‌های حاد ویروسی، قرار گرفتن در معرض برخی سموم، مصرف بعضی مخدرها نظیر ماری‌جوانا یا قرارگیری در شرایط به شدت استرس‌زا ممکن است افراد دارای ژن‌های معیوب را به اسکیزوفرنی مبتلا کند. از طرف دیگر، این بیماری عمدتاً در شرایطی بروز می‌کند که بدن با تغییرات شدید هورمونی دست به گریبان است. از این جمله می‌توان به دوران بلوغ و کهن‌سالی اشاره کرد.

علائم اسکیزوفرنی: علائم اسکیزوفرنی به سه گروه علائم اولیه، علائم مثبت و علائم منفی تقسیم می‌شوند.

علائم اولیه: علائم اولیه ابتلا به این اختلال عمدتاً در سال‌های نوجوانی و اوایل دهه ۲۰ زندگی مشاهده شده و غالباً به رفتارهای معمول و مشکلات نوجوانی نسبت داده می‌شود. به این ترتیب، در بسیاری از مواقع این نشانه‌ها چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند. علائم اولیه اسکیزوفرنی عبارت‌اند از: انزوا طلبی ✔تغییر مداوم دوستان یا گروه‌های اجتماعی ✔کاهش تمرکز ✔ مشکلات خواب اعم از کم‌خوابی یا پرخوابی ✔ تحریک‌پذیری ✔ ضعیف شدن عملکرد تحصیلی و مشکل در انجام

علائم مثبت: علائم مثبت اسکیزوفرنی عبارت از رفتارهایی است که عموماً در افراد سالم مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین، اطلاق این صفت به علائم به معنای مطلوب یا خوشایند بودن آن‌ها نیست. در اصل، منظور این است که پس از گذشت مدتی ممکن است این نشانه‌ها نیز به علائم اولیه اضافه شده و زندگی و روابط اجتماعی فرد را تحت تأثیر خود قرار دهند. نشانه‌های مثبت شیزوفرنی عبارت‌اند از: توهم ✔هذیان ✔ اختلالات فکری ✔ اختلالات حرکتی ✔ اختلالات رفتاری

علائم منفی: کلمه منفی صرفاً به معنای بد بودن نشانه‌ها نبوده و به معنای عدم وجود برخی ویژگی‌هایی است که در افراد سالم مشاهده می‌شود. از این میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: عدم وجود یا محدود بودن احساسات✔کمبود انرژی✔کم‌حرفی✔بی‌انگیزگی✔ عدم اشتیاق به زندگی و لذت‌های آن✔عدم رعایت بهداشت و رسیدگی به وضعیت ظاهری

درمان دارویی: درمان دارویی شیزوفرنی شامل استفاده از برخی داروهای ضد روان‌پریشی بوده و به تسکین آزاردهنده‌ترین علائم نظیر توهم، هذیان و اختلالات فکری کمک می‌کند. برای اطلاع از داروهای مناسب لازم است به پزشک مراجعه کرده . از رایج‌ترین گروه‌های دارویی مناسب این بیماری می‌توان موارد زیر را نام برد: داروهای ضد روان‌پریشی✔داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو✔ داروهای ضدافسردگی

درمان روان‌شناختی: در اغلب موارد، مصرف دارو تنها می‌تواند علائم اسکیزوفرنی را تسکین دهد. با این حال، استفاده از روش‌های درمان روان‌شناختی در بهبود مشکلات رفتاری، روانی، اجتماعی و شغلی ناشی از ابتلا به این بیماری مؤثر خواهد بود. به این ترتیب، فرد بیمار می‌تواند علائم اولیه را شناسایی کرده، نشانه‌ها را مدیریت کرده و از شدت گرفتن اختلال پیشگیری کند. درمان روان‌شناختی دارای انواع مختلفی است.

بستری کردن: اغلب بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به‌صورت سرپایی معاینه شده و با تجویز دارو و مشاوره بهبود می‌یابند. با این حال، تعدادی از این افراد ممکن است به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشند. این روش بیش از همه برای بیمارانی کاربرد دارد که به آسیب زدن به خود یا سایرین تمایل نشان داده و نمی‌توانند در خانه از خودشان مراقبت کنند.

منبع: پذیرش ۲۴ ✔ ویکی پدیا