گز گز دست و پا

احساس گزگز، مورمور، سوزن سوزن شدن و خواب رفتن دست‌ها یا پا یک علامت شایع و ناخوشایند است. گزگز و خواب رفتن دست‌ها و پاها معمولا خوش‌خیم و موقتی است. برای مثال، قرار دادن دست‌ها یا پاها در یک وضعیت به مدت طولانی می‌تواند باعث احساس بی‌حسی یا گزگز در آنها شود. با این حال، در بسیاری از موارد گزگز و خواب رفتن دست‌ها، پاها و یا انگشتان دست و پا می‌تواند شدید، مزمن و یا دوره‌ای باشد یا با علائم دیگری مانند درد، خارش، کرختی و ضعف عضلانی همراه باشد. در چنین مواردی گزگز و خواب رفتن دست و پا می‌تواند نشانه مشکل جدی‌تری باشد که سبب اختلال در کارکرد عصبی شده است

آرتروز گردن نوعی بیماری فرسایشی ـ تخریبی است. دیسک‌های نرم بین مهره‌های ستون فقرات معمولاً خاصیت محافظتی و ضربه‌گیری دارند. این دیسک‌ها در صورت ابتلا به آرتروز گردن تحت‌ فشار قرار می‌گیرند. در نتیجه تحمل این فشار غضروفی که مهره‌های دو سمت دیسک را می‌پوشاند، ساییده می‌شود. خارهای استخوانی در پی ساییدگی غضروف در محل ساییده شدن مهره‌ها به هم تشکیل می‌شوند. به دنبال تشکیل شدن خارهای استخوانی، عصب‌های متصل به طناب نخاعی برای عبور از بین مهره‌ها و خروج از ستون فقرات فضای کمتری خواهند داشت.

تیروئید غده کوچک و پروانه‌ای‌ شکلی است که جلوی نای را می‌پوشاند. غده تیروئید هورمونی به نام تیروئید را ترشح می‌کند که رشد و متابولیسم تمام بخش‌های بدن را کنترل می‌کند. در صورتی دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوید که غده تیروئید نتواند هورمون تیروئید کافی را برای عملکرد عادی بدن تولید کند. کم‌کاری تیروئید احساس درد، سوزش و بی‌حسی دست و پا را به دنبال دارد. این علائم معمولاً در صورت شدید بودن کم‌کاری تیروئید و درمان نکردنش ایجاد می‌شوند.

پارستزی یا خواب‌رفتگی، مورمور شدن و گزگز نتیجه آسیب دیدن عصب‌ها و دریافت نکردن تمام مواد مغذی مورد نیاز است. ویتامین‌ها از جمله مواد مغذی ضروری هستند که نقش مهمی در عملکرد عصبی دارند. اگر کمبود ویتامین علت گزگز دست و پا باشد، کمبود ویتامین‌های گروه B ـ ویتامین‌های B12 و B6 ـ شایع‌ترین کمبود ویتامینی است که به بروز این علائم دامن می‌زند. البته کمبود مس، کلسیم و منیزیم نیز زمینه‌ساز گزگز دست و پا می‌شود. کمبود این ویتامین‌ها به جز دریافت نکردن مقدار کافی از رژیم غذایی، دلایل دیگری هم دارد. برطرف کردن کمبود ویتامین عموماً علائم را از بین می‌برد.

روماتیسم مفصلی اختلال التهابی مزمنی است که به پوشش مفصل‌ها آسیب می‌زند. روماتیسم ورم دردناکی را ایجاد می‌کند که در نهایت به ساییدگی استخوان و بدشکلی مفصل منتهی می‌شود. روماتیسم نوعی اختلال خودایمنی است. منظور از اختلال خودایمنی این است که سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های بدن حمله می‌کند. روماتیسم مفصلی به‌ جز مفصل‌ها به بسیاری از سیستم‌های بدن، از جمله پوست، چشم‌ها، ریه‌ها، قلب و رگ‌های خونی نیز آسیب می‌زند. التهاب مفصلی ناشی از روماتیسم گاهی در عصب‌های مجاور منتشر می‌شود و به آسیب عصبی، بی‌حسی و گزگز دامن می‌زند.

دیابت بیماری مزمنی است که فرایند تبدیل غذا به انرژی توسط بدن را مختل می‌کند. بدن بخش اعظم غذای خورده‌ شده را به قند تجزیه می‌کند و قند را در جریان خون آزاد می‌کند. وقتی قند خون بالا می‌رود، لوزالمعده پیامی را برای ترشح انسولین دریافت می‌کند. انسولین مانند کلیدی عمل می‌کند که اجازه می‌دهد قند خون برای مصرف شدن به صورت انرژی وارد سلول‌های بدن شود. اما انسولین در بیماران مبتلا به دیابت به اندازۀ کافی تولید نمی‌شود یا بدن نمی‌تواند به روشی اثربخش از انسولین برای تنظیم قند خون استفاده کند. چنانچه انسولین کافی وجود نداشته باشد یا سلول‌ها دیگر به انسولین واکنش نشان ندهند، مقدار بسیار زیادی قند در جریان خون باقی می‌ماند. بالا بودن قند خون به مرور زمان زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند بیماری قلبی، نابینایی، آسیب عصبی و بیماری کلیوی می‌شود.

اضطراب به انتظاری ناخوشایند و آمیخته به نگرانی برای وقوع یک مشکل در آینده اشاره دارد. رفتار اجتنابی و تنش عضلانی از شایع‌ترین علائم اضطراب است. اضطراب واکنشی طبیعی به استرس است. میزان خفیف اضطراب از وجود خطر آگاه‌مان می‌کند، باعث می‌شود که هوشیار و گوش‌به‌زنگ شویم و کمکمان می‌کند تا آماده شویم و توجه‌مان را متمرکز کنیم. اختلال‌های اضطراب ترس یا اضطراب شدید و اغراق‌آمیزی را ایجاد می‌کنند. بیمار دچار اختلال اضطراب سعی می‌کند از موقعیت‌های محرک یا تشدید‌کنندۀ علائم دوری کند. عملکرد شغلی یا تحصیلی و روابط فردی تحت‌الشعاع اضطراب قرار می‌گیرد. به‌طور کلی ترس یا اضطراب فردی که مبتلا به اختلال اضطراب تشخیص داده شده است، تناسبی با موقعیت یا سنش ندارد و توانایی‌اش را برای ارائۀ عملکرد عادی مختل کند

نارسایی کلیوی: عصب‌ها در صورت نارسایی کلیه از بین می‌روند. کمبود مواد مغذی ضروری مانند تیامین (ویتامین B1) یا مقدار روی (زینک) اضافی و پرکاری پاراتیروئید که جزء عوارض شایع ناشی از نارسایی کلیه است، باعث گزگز دست و پا می‌شود. بنابراین بیمارانی که دیالیز می‌کنند یا به بیماری پیشرفته کلیوی مبتلا هستند، بیشتر مستعد گزگز، بی‌حسی، درد و دیگر حس‌های غیرعادی عصبی در عصب‌های پیرامونی دست و پا هستند.

هپاتیت B و C: به بیماری التهاب کبد هپاتیت گفته می‌شود که می‌تواند در اثر عفونت‌های ویروسی و علل دیگر ایجاد شود. هپاتیت B و C دو عفونت ویروسی هستند که سبب التهاب کبد می‌شوند. یک عارضه جدی عفونت در هپاتیت B و C آسیب به اعصاب محیطی است که با احساس بی‌حسی، سوزش، گزگز و یا درد در دست‌ها و پاها مشخص می‌شود.

زونا: زونا پیامد فعال شدن مجدد ویروس خفته آبله‌ مرغان در بافت عصبی است. نخستین نشانه زونا غالباً درد سوزشی یا گزگز در ناحیه آسیب‌دیده است. زونا گاهی باعث بی‌حسی یا خارش یک سمت بدن می‌شود.