پاراتتیس

ميليونها سال پيش دو قاره بزرگ بود. يکی قاره گواندوانا که شامل آمريکای جنوبی, استراليا, آفريقا و هندوستان ميشد و ديگری قاره اوراسيا شامل آمريکای شمالی, اروپا و آسيا.

بين اين دو قاره اقیانوسی باستانی به نام تتیس بود کمی پس از ۶۵ میلیون سال پیش تا ۵۵ میلیون سال پیش،حرکات پوسته زمین سبب نزدیک شدن قاره گواندوانا به اوراسیا و برخورد آن دو با یکدیگر شد.محل برخورد این دو صفحه بزرگ سبب بسته شدن بعضی اقیانوسها و تشکیل رشته کوههایی شد که بسته شدن دهانه اقانوس تتیس و تشکیل رشته کوه زاگرس و هیمالیا از آن جمله بود .اقیانوس تتیس که ارتباط دهنده دو اقیانوس اطلس و هند بود از میان رفت و بقایای آن در دریای خزر و دریای سیاه و مدیترانه برجای ماند.

قسمت آبی رنگ نقشه آب باقی مانده از اقیانوس تتیس پس از برخورد پوسته آفریقا(عربستان) به صفحه آسیا (ایران) می باشد که با ادامه حرکت پوسته عربستان آب باقی مانده از میان میرود.

محل برخورد این دوصفحه که قسمتی از آن در کشور ایران می باشد رشته کوه زاگرس می باشد که ابرگسله زاگرس درزیر آن قرار دارد.استانهایی که در کشور ما در محل برخورد این دوصفحه بوده اند شامل استانهای آذربایجان غربی و شرقی،کردستان،کرمانشاه،لرستان،همدان،چهارمحال و بختیاری،کهگیلویه و بویراحمد،فارس و هرمزگان می باشد

پیشینه دریا ی خزر یا کاسپین در گذشته بخشی از دریای پاراتتیس بود. از حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون سال پیش به تدریج راه این دریا ابتدا به اقیانوس آرام و سپس به اقیانوس اطلس بسته شد. در سال ۱۹۵۲ شوروی رود دُن و ولگا را با ایجاد آبراهی مصنوعی به هم پیوست تا کشتی‌های کوچک بتوانند از دریای خزر به دریای آزوف و دریای سیاه بروند.