پاندا 🐼

پاندای غول پیکر (به انگلیسی: giant panda)که با عنوان خرس پاندا یا پاندا شناخته می‌شود، گونه‌ای خرس است که در نواحی مرکزی و جنوب غربی چین زندگی می‌کند. پاندا به سادگی توسط لکه‌های سیاه روی گوش و دور چشم و دور بدنش قابل شناسایی است. این جانور هرچند در راسته زیستی گوشت‌خوارسانان قرار دارد؛ اما تا ۹۹٪ از رژیم غذایی آن را گیاه بامبو تشکیل می‌دهد. پانداهایی که در اسارت نگهداری می‌شوند غذاهایی مانند عسل، تخم پرندگان، ماهی، مرکبات، موز، برگ گیاهان و سیب زمینی را هم مصرف می‌کنند.

نسل این جانور در معرض تهدید است. بر اساس گزارش‌ها در سال ۲۰۰۷ تعداد ۲۳۹ پاندا در چین در باغ‌وحش و ۲۷ پاندا نیز در باغ‌وحش‌های بیرون از چین در حال نگهداری بودند. همچنین تخمین زده می‌شود حدوداً ۱٬۵۹۰ پاندا در طبیعت زندگی می‌کنند اما یک مطالعه بر اساس تحلیل‌های ژنتیکی تخمین زده که بین ۲٬۰۰۰ تا ۳٬۰۰۰ پاندا می‌تواند در طبیعت وجود داشته باشد و گزارش‌هایی نیز نشان می‌دهند که پانداهای موجود در طبیعت در حال ازدیاد هستند.اما اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت اعتقاد دارد این گزارش‌ها برای بیرون آوردن نام پاندا از جانوران در معرض خطر انقراض کافی نیست.

پوست پاندا سیاه و سفید یخچالی است. پاندای بالغ طولش به یک متر و نیم می‌رسد و اندازه شانه‌اش ۷۵ سانتیمتر است. نرها ۱۰–۲۰٪ از نوع ماده درشت‌تر هستند. نرها می‌توانند به ۱۱۵ کیلوگرم هم برسند اما ماده‌ها کوچک‌ترند. با این وجود می‌توانند به ۱۰۰ کیلوگرم نیز برسند. از نظر رنگ‌بندی گوش‌ها و دست‌ها و دور چشم پاندا، سیاه و بقیه بدن سفید است. دانشمندان نمی‌دانند به درستی چرا بدن این خرس به این رنگ درآمده اما حدس می‌زنند که به علت ایجاد توانایی استتار در میان برف و سنگ این‌طور شده باشد. پاندا دندان‌های آسیای بزرگ با فکی قوی دارد که برای خوردن گیاه بامبو مناسب است. بسیاری از مردم پاندا را حیوانی خپل و بانمک می‌پندارند اما این حیوان نیز می‌تواند به اندازه سایر هم‌نوع‌هایش خطرناک باشد. پنجه پاندا پنج انگشت و یک شست دارد. انگشت شست حیوان برای راحتی در گرفتن و خوردن گیاه بامبو به مرور زمان تغییر شکل یافته‌است. پاندا دومین دُم بلند در میان خانواده خرس‌ها را دارد. دم این حیوان ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر است. اولین دم بلند در میان خرس‌ها متعلق به خرس تنبل است. پانداها در طبیعت تا حدود ۲۰ سال و در اسارت تا بیش از ۳۰ سال عمر می‌کنند.

پاندا از جانوران گوشتخوار است و سیستم گوارشی پاندا ویژهٔ خوردن گوشت است و نمی‌تواند به خوبی سلولز گیاهی را هضم و جذب کند؛ اما خوراک غالب این جانور، گیاه و به‌ویژه گیاه بامبو است. به‌دلیل وجود لایهٔ موکوز ضخیم در دستگاه گوارش پاندا، این جانور در برابر صدمات ناشی از خرده چوب‌های بامبو مقاوم است ولی به دلیل ناتوانی در جذب انرژی از سلولز، روزانه بیش از ۳۸ کیلوگرم از گیاهان فیبردار تغذیه کرده و ۱۲ تا ۱۶ ساعت مشغول غذا خوردن است. پژوهش‌های فسیل‌شناسی نشان می‌دهند که پانداهای باستانی بین ۲ تا ۷ میلیون سال پیش طی یک دورهٔ کمبود گوشت به گیاهخواری روی آورده‌اند و با مرور زمان و انباشته شدن تغیرات ژنتیکی میل به خوردن گوشت را از دست داده‌اند. امروزه ۹۹٪ از حجم تغذیهٔ پانداها را بامبو تشکیل می‌دهد.