همه چی درباره پیروز

پیروز (۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ – ۹ اسفند ۱۴۰۱) یوز پلنگی ایرانی و فرزند «ایران» و «فیروز» بود و به نماد یوز پلنگ آسیایی تبدیل شد. این یوز تنها توله باقیمانده از سه فرزند «ایران» بود. پیروز در اسفند ۱۴۰۱ به علت تزریق داروی اشتباه (در روز های اولیه تولد) و نارسایی کلیوی در بیمارستان تلف شد.

پیروز ۱۱ اردیبهشت در پارک ملی توران واقع در استان سمنان به همراه ۲ توله دیگر متولد شدند. دو توله اول در روزهای اول تلف شدند و پیروز با تلاش متخصصین زنده ماند. چهار روز پس از تولد توله اول تلف شد، نگهداری توله دوم و سوم نیز از روز چهارم به مدت شش روز به علیرضا شهرداری سپرده شد. دلیل اصلی تلف شدن توله اول طبق گفته رئیس دامپزشکی کشور نقص ژنتیکی و چسبندگی ریه و دلیل تلف شدن توله دوم استفاده از شیر بی کیفیت بود. پیروز برای تکثیر در اسارت متولد شده بود.

پیروز با کمک و پرستاری تیمار گر و امدادگر حیات وحش (علیرضا شهرداری و علی عمار لویی) در پارک جنگلی پردیسان نگهداری میشد. پیتر کالدوِل دامپزشکی آفریقایی و بابک باستانی نیز روزانه شرایط جسمانی پیروز را پایش و نیز در نگهداری پیروز همراهی میکردند. پس از تلف شدن توله دوم، سازمان حفاظت محیط زیست تصمیم گرفت که پیروز را به تهران که شرایط و امکانات مناسبتری نسبت به توران دارد منتقل کند تا شاید بتوان از این طریق از تلف شدن توله یوز سوم جلوگیری کرد. برخلاف انتقاداتی که به دست آموز بار آمدن پیروز وارد است، پیروز به این نحوه بزرگ شدن نیاز داشت. این توله یوز از روز اول توسط انسان بزرگ شده و نگهداری آن نیاز به کمک انسان داشت، ضمن اینکه تحت هیچ شرایطی قرار نبود که به طبیعت بازگردد. پیروز شبها به همراه مربی خود در فضای باز زیر آسمان میخوابیدم تا به فضای طبیعی عادت کند و به دلیل سرد شدن هوا فضای بسته را هم برای نگهداری آن فراهم کرده بودند تا از سرما آسیب نبیند. وزن پیروز در پنج ماهگی به ۴ کیلو و ۵۰۰ گرم رسید، گوشت مرغ و گوساله به همراه مکملهای مخصوص را تغذیه میکرد و حال عمومی خوبی داشت، اما نگرانی ها همچنان ادامه داشت و وضعیت پیروز پایدار نشد. در مورد روشهای نگهداری پیروز نیز نقدهایی وارد شده‌است. بسته شدن گردنبند طبی جانوران، به گردن پیروز، نگرانی دوستداران پیروز را در پی داشت که گفته شد به صلاحدید تیمار گران و دام پزشکان برای مراقبت از «پیروز» در ۲۰ روز گذشته بسته شده بود. پیروز از ابتدای تولد مشکل گوارشی داشت و گاهی دفع برای او سخت میشد که در چنین شرایطی پشتش را لیس میزد و باعث زخم روی مقعدش میشد؛ بنابراین برای اینکه پیروز پماد روی مقعدش را نلیسد، به گردنش گردنبند طبی بسته شد.

قرار بود پیروز تا ۱۲ ماهگی در تهران بماند و بعد از رفع مشکلات بعد از ۱۲ ماهگی به پارک ملی توران منتقل شود. بسیاری پروژه حفظ نژاد یوز پلنگ آسیایی را با نام او میشناسند؛ گرچه ادامه زندگیش با توجه به‌بزرگ‌شدن در حصار و به کمک تیمار دار موضوعی بود که محل بحث کارشناسان قرار میگرفت. مسئولان سازمان محیط زیست که به‌دلیل انجام پروژه بارداری در حصار ایران و ازدست‌رفتن دو توله این یوز پلنگ به‌شدت زیر فشار قرار داشتند، گفتند به‌جز پیروز یوزپلنگ‌های دیگری هم در طبیعت هستند که نیاز به توجه دارند. معاون محیط‌زیست‌طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست درباره «بازوحشی‌سازی» و «رهاسازی» پیروز گفت: «احتمال اینکه «پیروز» خوی وحشیگری پیدا کند ناچیز است؛ «پیروز» را حتماً به توران انتقال خواهیم داد اما برنامه‌ای برای رهاسازی آن در طبیعت نداریم.»

پیروز در ساعات بامدادی روز جمعه ۵ اسفند ۱۴۰۱ با علائم مشکوک به انسداد روده به بیمارستان دامپزشکی تهران منتقل شد. پس از بررسیهای اولیه و انجام آزمایشهای رادیولوژی و سونوگرافی، دام پزشکان تشخیص دادند که به یک «عارضه حاد کلیوی» مبتلا بوده است. پیروز پس از ۱۰ ماه زندگی در ۹ اسفند ۱۴۰۱؛ در اثر نارسایی کلیه و مشکلات گوارشی و پس از انجام دیالیز صفاقی و یک عمل جراحی تلف شد. رئیس جامعه دام پزشکان ایران با اشاره به تلف شدن پیروز گفت: «پیروز زمانی که به تهران منتقل شد، داروی اشتباه به او تزریق می‌شود. متأسفانه توسط یکی از همکاران ما در خارج از کشور به صورت تلفنی یک داروی اشتباهی برای پیروز تجویز می‌شود و این دارو باعث از کار افتادن کلیه پیروز شد. پیروز زمانی که به تهران منتقل می‌شود، کاملاً سالم بوده است.»