یوزپلنگ ها

یوزپلنگ یا یوز (نام علمی: Acinonyx jubatus)، جانوری مهره‌دار و پستاندار از راستهٔ گوشتخواران، خانوادهٔ گربه‌سانان است. این جانور در گذشته در بیشتر مناطق آفریقا و گستره وسیعی از آسیای مرکزی و شبه‌قاره هند یافت می‌شد، اما امروزه با کاهش شدید جمعیت روبرو شده‌است. از میان چهار زیرگونهٔ یوزپلنگ، یکی از زیرگونه‌ها که با نام «یوزپلنگ آسیایی» شناخته می‌شود در خطر جدی انقراض است و تعداد کمی از آن در دشت‌های مرکزی ایران به بقا ادامه می‌دهند

بدن یوزپلنگ به شکل ویژه‌ای مناسب سرعت‌های بالا است. بیشترین سرعت ثبت‌شده برای این جانور به ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت می‌رسد؛ سرعتی که آن را در بالای سریع‌ترین جانداران روی زمین قرار داده‌است. یوزها می‌توانند سرعت خود را از حالت ایستاده در کمتر از ۳ ثانیه به بیش از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسانند

یوزپلنگ حیوانی است که از خانواده گربه سانان می باشد. محققان این حیوان را به دو گونه اصلی یوز آفریقایی و یوز آسیایی تقسیم بندی کرده اند. به این ترتیب که سه گونه از یوز ها در محدوده آفریقا پراکنده اند و گونه ‌ای دیگر در محدوده آسیای مرکزی و آسیای میانه اما در حال حاضر فقط تعدادی یوز آسیایی و تعدادی یک یوز آفریقایی در جهان باقی مانده اند.

بسیاری از افراد به اشتباه تصور می ‌کنند که یوزپلنگ و پلنگ از یک نژاد هستند، در صورتی که آن ها تفاوت های عمده ای با یکدیگر دارند و یوزپلنگ خود به عنوان گونه ای از پستانداران شناخته می شود. یوزپلنگ ها دارای بدنی باریک و کشیده، دست و پایی بلند هستند و از نظر جثه تا حدودی به سگ های تازی شباهت دارند.

آن ها بر خلاف دیگر گربه سانان حیواناتی اجتماعی هستند و زندگی گروهی نیز دارند با این حال برخی از آن ها همچنان تمایل به زندگی انفرادی و تنهایی دارند. به طور کلی یوز ها به سه حالت دیده می شوند یا به صورت تنها و منفرد یا به صورت گروه خانوادگی که متشکل از مادر به همراه توله هایش می باشد و سوم اینکه به صورت گروهی و متشکل از چند ‏ یوزپلنگ که معمولاً با هم برادر هستند.

یوزپلنگ حیواناتی هستند که معمولاً در تمام فصول سال امکان جفتگیری و تولید مثل دارند. اما بهترین موقع برای جفت گیری و بچه آوری آن ها معمولاً از ابتدای زمستان تا ابتدای بهار می باشد. پس از اینکه یک جفت نر و ماده جذب یکدیگر شدن آن ها آماده جفتگیری خواهد بود. در صورتی که جفت ماده باردار شود حدود ۹۰ تا ۹۸ روز زمان خواهد برد تا توله‌ ها متولد شود که معمولاً در هر دوره از بارداری حدود یک تا چهار تا توله متولد می شود

با توجه به اینکه در مقایسه با دیگر گربه‌ سانان یوز ها بیشترین آمار مربوط به مرگ و میر توله ها را دارند طوری که کمتر از ۱۰ درصد از توله ها به سن بلوغ می رسند شرایط زاداوری در آن ها بیشتر صورت می گیرد. توله های متولد و بزرگ شده معمولاً در ماه های ۲۱ تا ۲۲ ماهگی به سن بلوغ می رسند و آن ها قادر خواهند بود که برای جفت ‌گیری و تولید مثل اقدام کنند.

از مهمترین دلایلی که سبب کاهش جمعیت به این دسته است گربه سانان شده است وجود دشمنان قوی در طبیعت می باشد. به این صورت که بسیاری از یوز های ضعیف تر از جمله توله ها معمولاً توسط دیگر درندگان حیات وحش مانند پلنگ ها گرگ ها و ببر ها و حتی سگ های وحشی نیز مورد تهاجم قرار می گیرند.

یوزپلنگ آسیایی در نواحی آسیای غربی و آسیای میانه به طور گسترده پراکنده بودند. متاسفانه به دلایل مختلف طبیعی و انسانی تعداد آن ها رو به کاهش یافت به طوری که از حدود دهه ۷۰ میلادی بسیاری از گربه سانان از بین رفتن و فقط تعدادی از آن ها در کشور ایران و نواحی آفریقا مشاهده و گزارش شد. به همین خاطر ایران تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در دنیا شناخته می شود به طور کلی این حیوان با توجه به خصوصیات و شرایطی که دارد بهترین زیستگاه ها برای این حیوانات علفزارهای مناطق استپی و بیابانی و نیمه بیابانی و همچنین سرزمین های باز می باشد و تاکنون گزارشی از مشاهده این حیوان در دشت ها نشده است. بنابراین مناطق بیابانی و نیمه بیابانی کویر به خصوص در نواحی مرکزی ایران است که شامل استان های سمنان، یزد، کرمان، اصفهان و خراسان برای آن ها بسیار مناسب می باشد. براساس آخرین تحقیقات و گزارش های مسئولان محیط زیست ایران جمعیت یوز های ایرانی در مناطق دور افتاده و نواحی حفاظت شده بیابانی از جمله پارک ملی خارتوران، کویر در انجیر راور، نایبندان عباس آباد، میاندشت و خوش ییلاق پراکنده شده اند.

امیدوارم از این اطلاعات لذت برده باشید.❤️