سمی ترین قورباغه ی جهان

ین قورباغه ی طلایی بر خلاف ظاهر غلط اندازش سمی ترین موجود روی زمین است. یکی از این قورباغه ها به اندازه ای سم در بدن خود دارد که می تواند بیش از 10 مرد بالغ را در عرض سه دقیقه بکشد. قورباغه های زرد روشن فقط در جنگل های بارانی کوچکی در سواحل کلمبیا یافت می شوند و رنگ آنها بعضا بین زرد،نارنجی، و یا سبز کمرنگ متفاوت است. براق بودن ظاهر این حیوانات حقه ای برای ترساندن مهاجمان احتمالی است. طبق مطالعه ای که در سال 2001 توسط کایل سامرز(Kyle Summers)از دانشگاه کارولینای شرقی در گرین ویل انجام شده براق ترین قورباغه ها همیشه سمی ترین هستند. صرف لمس کردن این گونه از قورباغه لزوما شما را در خطر کشته شدن قرار نمی دهد، چرا که دو زیستان فقط زمانی که ترسیده باشند سم از خود ترشح می کنند. اما بلند کردن این موجودات کوچک و نگه داشتن آنها در کف دستتان بیشتر از چند ثانیه و بدون دستکش خودکشی است.سطح پوست قورباغه سریعا با سمی پوشیده می شود که توانایی آن را دارد تا اعصاب را از کار بیاندازد. در کمتر از یک دقیقه قربانی گرفتگی عضلانی غیر قابل کنترلی را تجربه کرده و نهایتا قلبش از کار می افتد.

دانشمندان تا کنون نتوانسته اند علت دقیق این چنین سمی بودن این نوع قورباغه ها را دریابند. آنها خواستگاه این نوع را تا 40-45 میلیون سال پیش در جنگل های شمال افریقای جنوبی دنبال کرده اند و دریافته اند که پیشینیان آنها سمی نبوده اند. گمان هایی وجود دارد مبنی بر اینکه این موجودات خودشان سم را تولید نکردند بلکه حجم زیادی از سم گیاهان را که اغلب توسط طعمه هایشان مثل مگس ها، مورچه های سمی، جیرجیرک ها، سوسک ها و موریانه ها حمل می شود، بلعیده اند. سوخت ساز بالای بدنشان ممکن است به آنها اجازه داده باشد تا در برابر سم مقاومت کرده و حتی آن را به خود جذب کنند. این تئوری زمانی قوی تر شد که قورباغه هایی که در محیط ازمایشگاهی پرورش پیدا کرده بودند، سمی از خود ترشح نکردند.

جالب اینکه در مطالعه ای که در سال 2014 توسط رلف ساپوریتو (Ralph Saporito) از دانشگاه جان کرول (John Carroll University) اوهایو انجام شده کشف شد که نوزاد این نوع قورباغه از طریق خوردن تخم های نابارور شده، سم مادر خود را دریافت می کند و خود سمی می شود. ساپوریتو این چنین توضیح می دهد:" مادر می تواند برای دفاع از تخم های خود مقداری سم در آنها قرار دهد. به نظر می رسد میزان سم در نوزاد قورباغه ها برای راندن مهاجمین احتمالی مثل سنجاقک های گرسنه کافی است." البته رنگ روشن آنها قبل هر چیز دیگر شکارچی های احتمالی را متوقف می کند.

متاسفانه این گونه به سبب تخریب وسیع زیستگاهشان به خاطر جنگل زدایی، معدن های غیرقانونی طلا و کشت کاکائو جزو گونه های در خطر انقراض به حساب می آید. روزنامه نگار سیمون بارنز(Simon Barnes) در سال 2011 اینطور می نویسد:" حیرت آور است که ما در حال نابود کردن یکی از خارق العاده ترین موجودات روی زمین هستیم. بدون داشتن چنین موجودی که به ما کابوس بدهد ما همه فقیرتر خواهیم بود."

برای حفاظت از این گونه موسسه ی ورلد لند تراست (World Land Trust) منطقه ای در مرطوب ترین جنگل های غرب کلمبیا را برای زیستگاه آنان زیر نظر گرفته است. طبق وب سایت سازمان "تعداد زیادی از گونه ی در خطر انقراض قورباغه طلایی، یکی از شگفت انگیز ترین موجودات روی زمین در محیط غنی این منطقه زندگی می کنند. این حیوانات کوچک که اندازه ی آنها تنها 55 میلی متر است یک میلی گرم در بدن خود زهر دارند." این وبسایت همچنین توضیح می دهد که چگونه مردم بومی یاد گرفتند تا با آرام مالیدن تیر و دارت خود بر پشت قورباغه بدون صدمه زدن به آن از زهرش استفاده کنند. سلاح هایی که این گونه به زهر آغشته می شدند تا دو سال مرگبار باقی می ماندند.

بی بی سی اگر چه روشی وحشیانه تر را از نحوه ی گرفتن سم از قورباغه توصیف می کند. "اهالی محلی قورباغه ها را از جنگل می گرفتند و درون نی های توخالی حبس می کردند. زمانی که آنها احتیاج به سم داشتند، چوبی نوک تیز را از گلوی قورباغه فروکرده و از یکی از پاهایش بیرون می آوردند. جای تعجب نبود که حیوان بسیار آزرده شده و شروع به ترشح سم نماید، سپس آنها تیرهای خود را در مایع سمی فرو می کردند که یا یک سال موثر بود." در حال حاضر محققین تمایل به کشف استفاده های ممکن پزشکی به خصوص به عنوان مسکن از زهر این نوع قورباغه دارند. ریچارد فیچ (Richard Fitch) از دانشگاه ایندیانا به بی بی سی می گوید:" ترکیباتی که باعث چنین تاثیرات سمی می شود در اینجا مورد توجه نیست، طرز عملکرد این سم می تواند برای دانشمندان و پزشکان مفید واقع شود. البته خود زهر نمی تواند به عنوان دارو کارایی داشته باشد اما فهمیدن ساختار شیمیایی آن می تواند در طراحی داروهایی بهتر کمک کند.