سقوط هنگام خواب

شاید تا حالا این را تجربه کرده باشید که در حین خواب در یک لحظه حس کنید که در حال سقوط هستید و به یک باره از خواب بپرید ، علت این اتفاق چیست؟

به حالت حس سقوط در حین خواب حرکات هیپنیک (یا پرش‌های هیپناگوژیک) می‌گویند که انقباضات ناگهانی و غیرارادی عضلانی هستند که معمولاً هنگام انتقال از بیداری به خواب (مرحله هیپناگوژیک) رخ می‌دهند. این پرش‌ها اغلب با احساس افتادن از ارتفاع، شوک الکتریکی یا تکان شدید همراه‌اند و می‌توانند باعث بیدار شدن ناگهانی فرد شوند. این پدیده بسیار شایع است و حدود ۶۰-۷۰ درصد افراد آن را تجربه می‌کنند، معمولاً بی‌ضرر و طبیعی است.

علل احتمالی علل دقیق آن ناشناخته است، اما عوامل زیر می‌توانند آن را تشدید کنند: ● استرس ● اضطراب ● مصرف کافئین ● ورزش سنگین دیروقت

نظریه تکاملی یکی از جذاب‌ترین توضیحات، نظریه تکاملی است که به اجداد درخت‌زی ما (پریمات‌ها) برمی‌گردد. طبق این فرضیه (که توسط محققانی مانند Frederick Coolidge پیشنهاد شده)، مغز در هنگام شل شدن عضلات برای ورود به خواب، این شل‌شدگی را با افتادن از درخت اشتباه می‌گیرد. در نتیجه، یک انعکاس با ریشه در اجداد ما فعال می‌شود تا عضلات را ناگهانی منقبض کند، فرد را بیدار کند و فرصت دهد موقعیت خواب را اصلاح کند یا شاخه را بگیرد تا از سقوط جلوگیری شود.

این نظریه توضیح می‌دهد چرا اغلب با احساس "افتادن" همراه است. پریمات‌های مدرن مانند شامپانزه‌ها و اورانگوتان‌ها هنوز در درختان لانه می‌سازند و می‌خوابند، پس چنین رفلکسی می‌توانسته مزیت بقا داشته باشد. با این حال، این فقط یک فرضیه است و شواهد علمی قطعی برای آن وجود ندارد (مثلاً مشاهده مستقیم در پریمات‌ها سخت است و برخی آن را "داستان تکاملی ساده‌لوحانه" می‌دانند). نظریه‌های دیگر شامل misfiring عصبی در انتقال به خواب یا حتی تست مغز برای فلج خواب (sleep paralysis) هستند.

در آن زمان اجداد ما شب ها برای رهایی از دست شکارچیانی مانند کفتار ها، گربه‌سانان، سگهای وحشی و ... به درخت ها پناه می‌بردند، شب در هنگام خواب هرکسی که از درخت به پایین می‌افتاد کارش ساخته بود و طعمه شکارچیان در انتظار پایین درخت می‌شد. و این ترس دائم در اجداد درخت‌نشین ما وجود داشت ، شاید این ترس یک میراث از اجداد ما باشد و سیستم عصبی ما هر از گاهی یادی از اجدادمان میکند !