اختاپوس مقلد : پادشاه استتار

اختاپوس مقلد (Mimic Octopus) نام علمی: Thaumoctopus mimicus زیستگاه: آب‌های گرم و کم‌عمق اندونزی، مالزی و تایلند کشف: سال ۱۹۹۸، در سواحل سولاوسی (اندونزی)

ظاهر و توانایی‌ها اختاپوس مقلد بدنی نرم و بدون استخوان داره، حدود ۶۰ سانتی‌متر طولشه و رنگ پوستش می‌تونه در کسری از ثانیه تغییر کنه. ولی چیزی که اون رو واقعاً خاص می‌کنه، فقط تغییر رنگ نیست — اون استادِ تغییر شکل عه با استفاده از عضلات پوست و بازوهاش می‌تونه خودش رو شبیه بیش از ۱۵ نوع حیوان دریایی مختلف کنه

برخی از تقلیدهای ثبت‌شده: • 🐍 مار دریایی سمی: بازوهاش رو دو تا دو تا جمع می‌کنه، خودش رو براق و راه‌راه می‌کنه، و مثل مار حرکت می‌کنه. • 🦁 ماهی شیر (Lionfish): بازوهاش رو باز می‌کنه تا مثل باله‌های سمی اون ماهی بشن. • 🦀 خرچنگ: روی کف دریا راه می‌ره و بازوهاش رو خم می‌کنه تا مثل چنگال خرچنگ باشه. • 🐠 ماهی تخت: خودش رو صاف می‌کنه و با جریان آب موازی می‌شه تا مثل یه ماهی کف‌زی دیده بشه

مغز و هوش اختاپوس‌ها از جمله این گونه از باهوش‌ترین بی‌مهرگان دنیا هستن. حدود دو سوم نورون‌هاشون توی بازوهاشونه، نه مغزشون! یعنی هر بازو تقریباً مغز کوچیک خودش رو داره. این باعث می‌شه بتونه همزمان چند کار انجام بده: مثلاً با یه بازو یه سنگ رو بررسی کنه و با یکی دیگه خودش رو استتار کنه. اختاپوس مقلد از تقلیدش به‌صورت موقعیتی استفاده می‌کنه. یعنی تقلید تصادفی نیست — تصمیم می‌گیره که شبیه چی بشه بر اساس موقعیت: • اگه شکارچی بالا باشه → می‌شه مار دریایی. • اگه ته دریا خطر باشه → می‌شه خرچنگ یا صدف. • اگه بخواد نزدیک یه طعمه بشه → خودش رو شبیه طعمه‌ی بی‌ضرر درمیاره

چرا تقلید کار میکنه؟ در طبیعت، حیوانات سمی یا خطرناک معمولاً الگوهای رنگی خاصی دارن. اختاپوس مقلد این الگوها رو تقلید می‌کنه تا شکارچی‌ها تصمیم بگیرن فرار کنن قبل از اینکه بفهمن اشتباه کردن. به این نوع تقلید می‌گن Batesian mimicry – یعنی تقلید از گونه‌ی خطرناک توسط گونه‌ی بی‌خطر. ولی اینجا در سطحی انجام می‌شه که تقریباً هوشمندانه‌ست، نه فقط ژنتیکی

نکته‌ی علمی جالب پوست اختاپوس‌ها پر از سلول‌های رنگی به نام **کروماتوفور (chromatophore)** هر سلول یه نقطه‌ی رنگی کوچیکه که با انقباض یا انبساط عضله تغییر اندازه می‌ده و رنگ عوض می‌شه. زیر اون‌ها سلول‌های بازتاب‌دهنده‌ای به اسم ایریدوفور و لکو‌فور هستن که نور رو پخش یا بازتاب می‌کنن. به خاطر همین ترکیب، اختاپوس مقلد می‌تونه بافت، رنگ و حتی درخشندگی سطح بدنش رو با اطراف دقیقاً هماهنگ کنه — مثل یه “صفحه‌نمایش زنده”