رازهای مغز نابغه‌ها: چرا بعضی‌ها سریع‌تر یاد می‌گیرند؟

می‌دونی چرا بعضی‌ها مثل اسفنج همه‌چیز رو جذب می‌کنن؟ رازهای یادگیری سریع، تکنیک‌های تمرکز و تفاوت‌های مغزی رو اینجا کشف کن! 🧠✨ هوش یادگیری_سریع

آیا یادگیری سریع امکان‌پذیر است؟ یاد گرفتن مهارت‌ها و کسب اطلاعات جدید، نیازمند صرف وقت است. مقدار وقتی که برای یادگیری یک مهارت لازم دارید، به عوامل مختلف از جمله استعدادهای درونی شما بستگی دارد. اما در مجموع با چند راهکار می‌توانید باعث افزایش سرعت یادگیری خود شوید. این راهکارها، بسته به چیزی که قرار است یاد بگیرید، تفاوت دارند؛ مثلا برای حفظ کردن یک مطلب، روشی متفاوتی از یادگیری مطالب غیرحفظی به دردتان می‌خورد.

تکنیک‌های افزایش سرعت یادگیری: 1.برای به‌خاطر سپردن چیزها، آن‌ها را بلند تکرار کنید تحقیقات نشان داده است که در مقایسه با خواندن یا فکر کردن در سکوت، برای برخی از اطلاعات، خواندن با صدای بلند می‌تواند یک روش قدرتمند برای بهبود حافظه باشد. در واقع فرایند یادگیری و به‌خاطر سپردن اطلاعات، اگر همراه با درگیری فعال باشد، یعنی بخش دیگری از ذهن هم در آن مشارکت داشته باشد، بهتر انجام می‌شود. وقتی یک کلمه را با شیوه‌ای فعال به خاطر می‌سپاریم، مثلا آن را با صدای بلند تکرار می‌کنیم، این کلمه برای حافظه‌ی بلندمدت ما متمایزتر و در نتیجه به‌یادماندنی‌تر می‌شود. به طور خلاصه، در حالی که تمرین و تکرار ذهنی شیوه‌ی خوبی برای یادگیری است ولی تکرار کردن با صدای بلند می‌تواند نتایج بهتری برای یادگیری داشته باشد.

2. روی کاغذ یادداشت بردارید نه در کامپیوتر یا گوشی بسیاری از ما سرعت تایپ بیشتری نسبت به نوشتن داریم. اما تحقیقات نشان داده است که یادداشت برداشتن از آموخته‌ها با دست و روی کاغذ، تاثیر بیشتری در یادگیری دارد. یادداشت برداشتن روی کاغذ، هم قدرت درک موضوع را افزایش می‌دهد و هم باعث می‌شود که بهتر بتوانید آن را حفظ کنید. این روش در واقع شما را وادار می‌کند تا آموخته‌ها را با کلمات و شیوه‌ی بیان خود دوباره مرور کنید که همین مسئله باعث می‌شود آن را بهتر و سریع‌تر یاد بگیرید.

3. جلسات آموزشی را تقسیم کنید فرض کنید که سرتان شلوغ است و مطالعه برای امتحان یا یک ارائه‌ی کلاسی را به دقایق آخر موکول می‌کنید. این کار بدترین روشی است که برای یادگیری به کار می‌برید. تحقیقات نشان داده است که جلسات تمرینی یا مطالعه به‌شکل توزیع شده یعنی تقسیم‌شده در زمان‌های مختلف، بهتر از جلسه‌های دقیقه نودی است. اگر برایتان امکان‌پذیر است حتما جلساتی را که برای یادگیری یک مطلب اختصاص می‌دهید، در آخرین دقایق نگذارید و آن را بین زمان‌های مختلف روز تقسیم کنید. چرا یادگیری توزیع‌شده تاثیرگذار است؟ «نظریه بازیابی فاز مطالعه» می‌گوید که هر بار که تلاش می‌کنید چیزی را از حافظه بازیابی کنید و بازیابی موفقیت‌آمیزتر باشد، فراموش کردن آن سخت‌تر می‌شود. (اگر به طور مکرر به یک مطلب بپردازید، بسیاری از مطالبی که خوانده‌اید هنوز در ذهن شماست؛ به این معنی که لازم نیست آن را از حافظه بازیابی کنید.) نظریه دیگر به «تغییرپذیری وابسته به قراین» مربوط می‌شود. هنگامی که اطلاعات در حافظه رمزگذاری می‌شود، بخشی از قراین یا زمینه‌ی آن نیز کدگذاری می‌شود. به همین دلیل است که گوش دادن به یک آهنگ قدیمی می‌تواند باعث شود که به یاد بیاورید اولین باری که آن آهنگ را شنیدید کجا بودید، چه احساسی داشتید و…)این زمینه یا قراین، نشانه‌های مفیدی برای بازیابی اطلاعات ایجاد می‌کند. روش مطالعه یا یادگیری توزیع‌شده بدون شک در افزایش سرعت یادگیری تاثیرگذار است. پس برای جلسات یادگیری خود زمان کافی در نظر بگیرید و آن را در بازه‌ی زمانی گسترده‌تری توزیع کنید. با این روش با بهره‌وری بیشتری یاد می‌گیرید و آموخته‌های شما تاثیرگذاری بیشتری دارند.

4. خودتان را امتحان کنید تحقیقات متعدد نشان داده است که امتحان کردن آموخته‌های خود، یک راه بسیار موثر برای افزایش سرعت یادگیری است. یکی از دلایل تاثیرگذاری این روش این است که وقتی خودتان را امتحان می‌کنید و جواب اشتباه می‌دهید، بیشتر احتمال دارد که به‌دنبال جواب صحیح بروید و موضوع را به درستی یاد بگیرید. در واقع اشتباه کردن و بعد تصحیح کردن اشتباه، یکی از موثرترین روش‌ها برای به‌خاطرسپردن چیزهای مختلف است. پس، فقط به تکرار کردن مباحثی که یاد گرفته‌اید اکتفا نکنید و خودتان و آموخته‌های خود را به چالش بکشید. با این کار نه‌تنها اعتمادبه‌نفس بیشتری در مورد آموخته‌های خود پیدا می‌کنید بلکه سریع‌تر و موثرتر یاد می‌گیرید.

5. شیوه‌ی تمرین خود را تغییر دهید تکرار کردن دائم یک چیز با این امید که مهارتی در آن پیدا کنید، همیشه جواب نمی‌دهد. افراد به شیوه‌های مختلفی یاد می‌گیرند و اصرار کردن روی یک روش، ممکن است باعث شود که بیهوده وقت خود را هدر دهید. پس، همیشه سعی کنید روش‌های تازه‌ای برای آموختن یک مطلب پیدا کنید و روش تمرین و مطالعه‌ی خود را تغییر دهید. طبق تحقیقات اخیر Johns Hopkins ، اگر نسخه‌ی کمی تغییریافته از کاری را که می‌خواهید بر آن مسلط شوید، تمرین کنید، «در واقع از زمانی که به تمرین یک موضوع و چندین بار متوالی ادامه دهید، بیشتر و سریع‌تر یاد می‌گیرید». محتمل‌ترین علت برای تاثیرگذاری این روش، تثبیت مجدد است؛ فرآیندی که در آن حافظه‌ی موجود با دانش جدید، یادآوری و اصلاح می‌شود.

6. مرتب ورزش کنید تحقیقات متعددی نشان داده است که ورزش کردن به طور منظم می‌تواند توانایی حافظه را بهبود ببخشد. تحقیقی که در دانشگاه مک‌مستر انجام شده، نشان داده است که دوره‌های ورزش شدید، علاوه بر بهبود تناسب اندام، باعث تقویت حافظه هم می‌شود. یکی از دلایلی که باعث می‌شود ورزش منظم حافظه را تقویت کند، افزایش ماده‌ای شیمیایی به نام BDNF است؛ پروتئینی که پشتیبان عملکرد، رشد و بقای سلول‌های مغز است.

7. بیشتر بخوابید خواب زمانی است که بیشتر فرآیند تثبیت حافظه رخ می‌دهد. به همین دلیل است که حتی یک چرت کوتاه می‌تواند یادآوری حافظه را بهبود بخشد. در یک مطالعه، شرکت کنندگان کارت‌های مصور را حفظ کردند تا قدرت حافظه خود را تست کنند. پس از به خاطر سپردن مجموعه‌ای از کارت‌ها، ۴۰ دقیقه استراحت کردند و یک گروه چرت زد و گروه دیگر بیدار ماند. پس از استراحت، هر دو گروه از نظر به‌خاطرسپردن کارت‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند. گروهی که خوابیده بودند به طور قابل‌توجهی بهتر عمل کردند و به طور متوسط ۸۵ درصد از الگوهای کارت‌های مصور را در مقایسه با آمار ۶۰ درصد برای کسانی که بیدار مانده بودند، حفظ کردند. محققان همچنین دریافته‌اند که محرومیت از خواب می‌تواند بر توانایی شما برای انتقال اطلاعات جدید به حافظه و تثبیت خاطرات کوتاه‌مدت تأثیر بگذارد.

8. به یک نفر دیگر یاد بدهید افرادی که آموخته‌های خود را به دیگران یاد می‌دهند بهتر می‌توانند آن را یاد بگیرند و به خاطر بسپارند. در واقع فقط فکر کردن به اینکه باید مطلبی را طوری یاد بگیرید که بتوانید به دیگران بیاموزید، باعث می‌شود که روند یادگیری شما موثرتر شود و بهتر یاد بگیرید. بر اساس تحقیقاتی که در مورد این مطلب انجام شده است، معلمانی که خود را برای یاد دادن یک موضوع آماده می‌کنند، بیشتر روی آن تمرکز می‌کنند. تسلط آن‌ها روی موضوع بیشتر می‌شود و مهم‌ترین نکات هر موضوع را پیدا و دسته‌بندی می‌کنند. تمام این فرایند باعث یادگیری سریع و بهتر می‌شود. در واقع تدریس کردن و یاد دادن آموخته‌ها به دیگران، باعث می‌شود که دانش شما در مورد یک موضوع عمیق‌تر شود.

9. مهارت‌های یادداشت‌برداری را یاد بگیرید هر چقدر یادداشت‌برداری شما بهتر باشد، سریع‌تر یاد می‌گیرید. در واقع شیوه‌ی یادداشت‌برداری از مطالب هم می‌تواند سرعت یادگیری را افزایش دهد و باعث شود که دید عمیق‌تری نسبت به یک موضوع پیدا کنید. پس قبل از اینکه شروع به یادگیری یک مطلب کنید، ابتدا مهارت یادداشت‌برداری صحیح را یاد بگیرید. فرقی نمی‌کند که چه روشی را انتخاب کنید؛ یادداشت‌برداری شما باید حتما شامل نکات زیر باشد: به‌دقت گوش بدهید و یادداشت‌ها را با زبان خودتان روی کاغذ منتقل کنید. بین ایده‌های اصلی فضای خالی بگذارید تا بعدا دوباره به آن‌ها سر بزنید و اطلاعات بیشتری اضافه کنید. برای صرفه‌جویی در زمان، از کلمات مخفف، کلمات اختصاری و نشانه‌ها استفاده کنید. برای نوشتن از عبارت‌ها استفاده کنید نه از جملات کامل. یاد بگیرید که نکات مهم را برداشت کنید و بنویسید و از اطلاعات غیرضروری صرف نظر کنید.

10. از ابزارهای کمک به حافظه استفاده کنید یکی از بهترین روش‌ها برای به‌خاطر سپردن حجم زیادی از اطلاعات، استفاده از ابزارهایی برای به‌خاطرسپردن است؛ مثلا با الگویی از حروف، صداها، ریتم‌ها و… یکی از رایج‌ترین انواع استفاده از این ابزارها که همه‌ی ما با آن آشنایی داریم، یادگیری الفبا با کمک ریتم و آهنگ است. گاهی یک ریتم یا مجموعه‌ای از حروف اختصاری می‌تواند کمک کند که مجموعه‌ی بزرگی از اطلاعات را حفظ کنید و بعدا به راحتی به خاطر بیاورید. با کمک این روش‌ها می‌توانید اطلاعات را ساده‌سازی، آشناسازی و فشرده‌تر کنید تا یادگیری آن‌ها راحت‌تر و سریع‌تر شود. این روش‌ها معمولا برای دانشجویان پزشکی، دانشجویان حقوق و کسانی که زبان جدیدی را یاد می‌گیرند، بسیار مفید است. این روش‌ها را باید با خلاقیت خود پیدا کنید و گاهی کاملا من‌درآوردی و ابتکاری است و فقط مخصوص خودتان است.