بیماری کزاز

کزاز چیست و چگونه منتقل میشود؟

کزازیا تتانوس نتیجه ورود باکتری کلوستریدیوم تتانی یا باسیل نیکولایر به بدن است. این باکتری خاک زیست است و در ساختمان خود ساختاری شبیه به هاگ دارد. در صورت ورود آن به بدن و محیا بودن شرایط رشد و تکثیر ساختارهای هاگ مانند سمی قوی به نام تتانواسپاسمین را ترشح می کنند. عامل اصلی این بیماری انتشار سم نام برده و تاثیر آن بر سیستم عصبی فرد است. با این تفاسیر از بیماری مذکور به عنوان یک عفونت باکتریایی نیز می توان یاد کرد.

زمانی که سم منتشر شده به انتهای عصب بدن می رسد، عوارض بیماری نمایان می شود. حذف سم و بهبود بیمار در این مرحله غیر ممکن خواهد بود؛ زیرا برای بهبودی عصب مورد حمله به رشد و انتهای جدید نیاز دارد. این رشد چندین ماه طول می کشد. درحالیکه سرعت پیشرفت سم در بدن فرد بسیار سریعتر از این فرآیند است.

عامل این بیماری یک باکتری خاکزی است. این باکتری در خاک، گل، گرد و غبار، بزاق حیوانات و حتی انسان ها، مدفوع حیوانات و انسان ها، نوک سوزن آلوده، وسایل قدیمی مخصوصا وسایل فلزی زنگ زده، کود کشاورزی و… وجود دارد. با توجه به موارد ذکر شده می توان گفت این باکتری تقریبا در همه جا وجود دارد.

اما آیا با هر بار قرار گرفتن در معرض این موارد، به کزاز مبتلا می شویم؟ خیر؛ درست است که باکتری کلوستریدیوم تقریبا در همه جا وجود دارد، اما برای ورود این باکتری به بدن باید خراش یا زخمی روی بدن وجود داشته باشد و در معرض عامل بیماری زا قرار گیرد. عمده ترین راه های ورود این باکتری عبارتند از: زخم های عمیق با آسیب جدی به بافت یا از بین رفتن مقدار قابل توجهی از بافت زخم های ناشی از سوراخ شدن پوست توسط یک شی خارجی خالکوبی، سوراخ کردن گوش، مواد مخدر تزریقی و بطور کلی اعمالی که توسط سوزن آلوده انجام می گیرند. سوختگی های جدی که نیاز به جراحی دارند اما جراحی آن بیشتر از ۶ ساعت به تعویق می افتد. گزش حشرات گاز گرفتگی حیوانات جراحی بدون رعایت موارد بهداشتی عدم مراقبت کافی از زخم های ناشی از جراحی استفاده نادرست از دارو داخلی وریدی حتی خراشیدگی های کوچک و زخم های دهانی باکتری کلوستریدیوم از طریق هر یک این موارد توانایی نفوذ به داخل بدن را دارد.

●علائم بیماری معمولا پس از عفونت اولیه و ورود باکتری به بدن، ۷ تا۱۰روز طول می کشد تا علائم در فرد مبتلا بروز کند. این مدت ممکن است بین ۴ روز تا ۳ هفته نیز متغیر باشد. در برخی موارد نادر بروز آن ماه ها طول می کشد. اما مسئله مهمی که وجود دارد، تشخیص زود هنگام این بیماری است که کمک شایانی به درمان آن می کند. شایع ترین و ابتدایی ترین علائم ابتلا به آن اسهال، تب و سر درد است. همانطور که اشاره کردیم سم انتشار یافته در اثر ابتلا به این بیماری، مستقیما سیستم عصبی را هدف قرار می دهد؛ در نتیجه اسپاسم های عضلانی نیز به مرور به این علائم اضافه می شوند. اگر این اسپاسم ها جدی گرفته نشوند به مرور بیشتر می شوند؛ تا جایی که باعث قفل کردن عضلات گردن و فک می شوند و بلع را برای فرد مبتلا مشکل می کنند.

اسپاسم ها در ناحیه گردن تا جایی پیش می روند که صحبت کردن، آسیب به تارهای صوتی و تنگی نفس را به دنبال می آورند. از هر۱۰ نفر فرد دارای نشانه تنگی نفس ۲ نفر به مرگ دچار می شوند. این اسپاسم ها در نواحی دیگر بدن نیز بروز میابند و به قدری شدید می شوند، که گاهی استخوان ها دچار آسیب و شکستگی، در اثر گرفتگی عضلانی شدید پیرامون خود می شوند. حتی ممکن است این مسئله موجب کجی ستون فقرات بیمار شود. انسداد شریان اصلی ریه یا آمبولی ریوی نیز از دیگر موارد به وقوع پیوسته در این بیماری است. در این مورد ممکن است یک لخته خون که در جای دیگری از بدن شما شکل بگیرد و موجب انسداد شریان اصلی یا یکی از شاخه های آن را در ریه شما شود. از دیگر علائم نه چندان شایع ابتلا به این بیماری مدفوع خونی، اسهال، تب، سر درد، حساسیت به لمس، گلودرد، تعریق و ضربان بالای قلب است.

این بیماری هرگز توانایی انتقال از فردی به فرد دیگر را ندارد. همچنین باید بدانید با واکسیناسیون و تجدید آن، می توان از ابتلا به کزاز پیشگیری کرد.