چرا اقیانوس اطلس و آرام ترکیب نمیشوند؟

راز دو اقیانوسی که بهم ترکیب نمی‌شوند!

وقتی در نقشه به دریاها و اقیانوس ها نگاه می کنید اینگونه به نظر می رسند. که همه در ارتباط با یکدیگر هستند. طوریکه تنها یک اقیانوس بزرگ وجود داشته و مردم فقط نام های متفاوتی را به بخش های مختلف آن دادند. حیرت زده خواهید شد وقتی مشاهده کنید که مرز بین آنها کاملا واضح است. برای مثال مرز بین اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس مانند خطی بین دو جهان می باشد. اینگونه به نظر می رسد که یک دیوار نامرئی در محل تلاقی دو اقیانوس مانع از مخلوط شدن آب های آنها در یکدیگر می شود. دلیل این اتفاق چیست؟

مطمئناً می دانیم که هیچ دیوار نامرئی بین آنها در داخل آب وجود نداشته و آب، آب هست. اما چه عاملی مانع مخلوط شدن آنها در یکدیگر می شود؟ در ادامه این نوشته دلایلی متفاوت از مخلوط نشدن آب اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام را خدمت شما خواهیم گفت. پس ما همراه باشید تا به این سوال پاسخ بدهیم که دریایی که آب شور و شیرین مخلوط نمی شود کجاست؟

مسئله این است که آب می تواند خواص متفاوتی داشته باشد. اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام از نظر برخی خصوصیات از جمله چگالی و ترکیب مواد شیمیایی و سطح شوری با یکدیگر متفاوت هستند. رنگ آنها نیز بسیار با یکدیگر متفاوت است. به مرز بین دو اقیانوس که به دلیل خصوصیات فیزیکی و زیستی متفاوت ایجاد شده، خط اقیانوس گفته می شود. هالوکلاین- مرز بین آب ها حاصل از میزان شوری متفاوت که بسیار دیدنی می باشد. این همان پدیده ایی است که باعث ایجاد مرز بین اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس شده است. کاوشگر مشهور ژاک کوستو هنگام غواصی عمیق در تنگه جبل الطارق با این پدیده مواجه شد. لایه های آب با میزان شوری متفاوت اینگونه به نظر می رسند که با یک غشا شفاف از یکدیگر جدا شده و هر لایه گیاهان و جانوران مخصوص به خود را دارند. هالوکلاین وقتی ظاهر می ­شود که اختلاف شوری آب بین دو اقیانوس یا دریا حداقل پنج برابر باشد.

برای درک بهتر مقداری خامه را تصور کنید که قرار است درون قهوه حل شود. هر دو مایع با همدیگر مخلوط می‌شوند؛ اما این اتفاق با سرعت پایینی رخ می‌دهد. این همان اتفاقی است که در فیلم‌ها و تصاویر جذاب اینترنتی مشاهده می‌کنید. ممکن است آب در یک سمت شورتر، تمیزتر و یا سردتر باشد. به‌همین خاطر تا تفاوت‌های بین دو طرف متعادل شود مقداری زمان لازم است. اگر بخواهید خامه زودتر در قهوه حل شود، چه‌کاری انجام می‌دهید؟ بله، از قاشق استفاده می‌کنید. اینجا نیز بادهای قوی و موج‌های بزرگ نقش هم‌زدن با قاشق را ایفا می‌کنند. به‌همین‌خاطر آب اقیانوس اطلس و آرام در برخی مکان‌ها سریع‌تر از قسمت‌های دیگر مخلوط می‌شوند. این دو اقیانوس نزدیک پایین‌ترین قسمت آمریکای جنوبی با همدیگر برخورد می‌کنند. جایی که مجموعه‌ای از جزایر کوچک حضور دارند.

آبی که بین این جزایر جریان دارد با سرعت کمی حرکت مي‌کند. به‌همین خاطر تنگه ماژلان به‌مکانی محبوب برای عکس و فیلم‌گرفتن تبدیل شده است. البته گاهی اوقات آب ورودی از تنگه ماژلان به اقیانوس اطلس کمی محو می‌شود؛ اما همیشه این جریان وجود دارد. با توجه به‌اینکه اقیانوس آرام باران بیشتری را دریافت می‌کند، شوری کمتری دارد. به‌همین‌خاطر مخلوط‌شدن آب‌ها کمی طول می‌کشد. هرچند که در نهایت طوفان‌ها و موج‌ها این مرز را محو می‌کنند. در کانال بیگل نیز یخ‌رودهایی که در حال آب‌شدن هستند وارد اقیانوس می‌شوند. در این قسمت تفاوت بین آب‌ شیرین و آب‌ شور سبب می‌شود که منظره‌ای زیبا تشکیل شده و در برابر دیدگان قرار گیرد.

دیگر مورد معروف به آبراهی مربوط می‌شود که بین آمریکای جنوبی و قطب جنوب قرار دارد. این آبراه توسط دزدان دریایی استفاده می‌شد و بسیار متلاطم است. حتی گاهی اوقات ارتفاع موج‌ها در گذرگاه دریک به ۱۸ متر نیز می‌رسد. در این وضعیت طبیعی است که آب اقیانوس آرام و اطلس زودتر مخلوط می‌شوند. البته آب‌ها فقط در سطح اقیانوس‌ها نیستند. موج‌ها همیشه آب‌ها را بین سطح و بستر جابه‌جا می‌کنند. همین تغییرات نیز سبب می‌شود که در نهایت آب‌های مختلف ترکیب شوند. مواقعی نیز پیش می‌آید که آب‌هایی که از منابع مختلف می‌‌آیند، بدون اینکه چندان مخلوط شوند در اقیانوس حرکت کنند. در این حالت یک اقیانوس را همچون کیکی با لایه‌های مختلف تصور کنید. با این تفاوت که اینبار لایه‌ها آب‌هایی از منابع گوناگون هستند. این لایه‌ها در اصطلاح علمی کلاین نامیده می‌شوند. در اینجا نیز عواملی که پیشتر اشاره کردیم تاثیرگذار هستند. به‌عنوان مثال لایه‌های بالایی و پایینی اقیانوس اطلس با سرعت بیشتری مخلوط می‌شوند. هرچند که لایه‌های میانی آب‌‌ها به‌زمان بیشتری برای مخلوط‌شدن نیاز دارند.

امیدوارم این پست هم مفید بوده باشه