نوجوانی چه دوره ای است ؟
دوره نوجوانی از مراحل مهم و حساس زندگی هر شخصی محسوب می‌شود که بر روی سلامت روان و شخصیت فرد تا دوران بزرگسانی تاثیرگذار خواهد بود. بسیاری از مشکلات جسمانی، اجتماعی و روانی افراد در بزرگسالی، ریشه در دوران بلوغ و نوجوانی دارد. نوجوانی دوره‌ای بوده که از عصر مدرنیته و زندگی شهرنشینی به دوره‌های زندگی اضافه شده است. در گذشته فرد پس از دوران کودکی به دوران بزرگسالی وارد می‌شد و مسئولیت‌ها و وظایف مختلفی را برعهده می‌گرفت. حال در عصر شهرنشینی، دوره نوجوانی و چالش‌هایی که نوجوان باید با آن‌ها دست و پنجه نرم کند، بسیار حائز اهمیت بوده است و خانواده و جامعه باید با آگاهی و درک بالا نسبت به نوجوانان رفتار کنند. در اینجا تلاش خواهیم کرد تا اطلاعات مفیدی در ارتباط با دوره شیرین نوجوانی، ویژگی‌ها و چالش‌های آن در اختیار والدین قرار دهیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم افرادی که به دنبال آشنایی با مشکلات نوجوانان هستند، مطالعه این مقاله را از دست ندهند.
تقسیم‌بندی دوره‌های سنی کودکان سازمان بهداشت جهانی (WHO) در یکی از آخرین دسته‌بندی‌های سن، دو فاکتور مهم تغییرات در نقش اجتماعی (تغییرات در الگوی کار کردن، بحران‌های هویت و سن یائسگی) و تغییرات در قابلیت‌ها (تغییرات در وضعیت جسمانی، ناتوانی‌ها و کهولت سن) را برای تقسیم‌بندی دوره‌های سنی کودکان در نظر گرفته است.
به‌طور کلی دوره‌های سنی به شرح زیر هستند: · سن کودکی (0 تا 17 سال) · سن نوجوانی (18 تا 25 سالگی) · سن جوانی (25 تا 65 سالگی) · سن میانسالی (66 تا 79 سالگی) · بزرگسالی (80 تا 90 سالگی) · پیری (100 به بالا)
در این میان دوره نوجوانی یکی از بحرانی‌ترین رده‌های سنی است که خانواده و جامعه باید با آگاهی و درک بهتر، بستر مناسبی برای شکل‌گیری شخصیت جوانان فراهم کنند؛ از این‌رو دوره نوجوانی یکی از سخت‌ترین مراحل زندگی به‌حساب می‌آید که نوجوانان با چالش‌های متعددی مواجه خواهند شد. در واقع نوجوانی شامل سه دوره تکاملی متفاوت اوایل نوجوانی (10 تا 13 سالگی)، اواسط نوجوانی (14 تا 17 سالگی) و اواخر نوجوانی (18 تا 25 سالگی) است که فرد را از دوره کودکی به دوره بزرگسالی و مسئولیت‌پذیری وارد می‌کند.
در این میان دوره نوجوانی یکی از بحرانی‌ترین رده‌های سنی است که خانواده و جامعه باید با آگاهی و درک بهتر، بستر مناسبی برای شکل‌گیری شخصیت جوانان فراهم کنند؛ از این‌رو دوره نوجوانی یکی از سخت‌ترین مراحل زندگی به‌حساب می‌آید که نوجوانان با چالش‌های متعددی مواجه خواهند شد. در واقع نوجوانی شامل سه دوره تکاملی متفاوت اوایل نوجوانی (10 تا 13 سالگی)، اواسط نوجوانی (14 تا 17 سالگی) و اواخر نوجوانی (18 تا 25 سالگی) است که فرد را از دوره کودکی به دوره بزرگسالی و مسئولیت‌پذیری وارد می‌کند.
از علائم و نشانه‌های گذر روانی-رفتاری نوجوانان از مرحله کودکی به مرحله بلوغ، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: · تغییرات فیزیکی · تغییر در تفکرات انتزاعی، نوع تفکرات و میزان هوش · بد اخلاقی و کم حوصلگی · مسئولیت‌گریزی · مصرف گرایی زیاد (موسیقی با صدای زیاد، مکالمه‌های تلفنی و ...) · تمایل بسیار کم در برقراری ارتباط با والدین و اطرافیان · بروز رفتارهای تکانشی و واکنش‌های دفاعی در برابر افکار دیگران · تغییر در نوع پوشش · تاثیرپذیری از همسالان و دوستان نزدیک · و ...
چالش‌ها و دغدغه‌های دوره نوجوانی بارزترین و مهمترین ویژگی روانشناسانه دوران نوجوانی، دستیابی به استقلال و اعلام خودمختاری است که به عنوان طلایی‌ترین دوران برای اعلام جدایی از نظام‌های ارزشی، باوری و فرهنگی خانواده، دوستان و جامعه شناخته می‌شود. در واقع این موضوع نوعی نیاز روانشناختی نوجوان بوده که فرد با دستیابی به آن به هویت مستقل و مسیر حرکتی در دوران بزرگسالی می‌رسد. دست یافتن به استقلال و خودمختاری در دو دوره طلایی زندگی یعنی 2 سالگی و دوره نوجوانی اتفاق می‌افتد. چالش‌های یک نوجوان در مسیر رسیدن به استقلال، اعتماد به نفس و پذیرفتن نقش اجتماعی بسیار زیاد است؛ از این‌رو دوران نوجوانی به عنوان حیاتی‌ترین مرحله زندگی و تعیین‌کننده سلامت روان و شخصیت فرد در دوران بزرگسالی مطرح می‌شود.
از مشکلات نوجوانان و چالش‌های یک نوجوان، می‌توان موارد زیر را نام برد: · چالش با خانواده (طغیان علیه مراجع قدرت) · چالش با همسالان و دوستان · چالش تغییرات بیولوژیکی و افزایش هورمون‌ها در سن بلوغ (بروز نیازهای جنسی) · بحران هویت و رشد شخصیتی · ترس از آینده (بحران نوجوانی در ارتباط با تحصیلات، چگونگی تامین اقتصادی و تشکیل خانواده) · چالش استقلال مالی
دوران نوجوانی با تغییرات عمده ظاهری و درونی در فرد چون تغییر و تحول جسمانی و هورمونی، تغییر در نقش‌ها و مسئولیت‌ها همراه است. بحران نوجوانی باید توسط والدین و جامعه به‌گونه‌ای مدیریت شود که شخصیت نوجوان برای دوران بزرگسالی به خوبی شکل گیرد؛ زیرا ریشه اغلب مشکلات اجتماعی، روانی، جسمانی و رفتارهای ناسالم در بزرگسالی، دوره نوجوانی است.
اگر پسندیدی، لایک کن و به سازنده انرژی بده!
